Şvann Teodor: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 24:
'''Teodor Şvann''' ({{lang-de|Theodor Schwann}}, [[7 dekabr]] [[1810]], Neys - [[14 yanvar]] [[1882]], [[Köln]]) — alman sitoloqu, histoloqu, fiyioloqu və [[Hüceyrə nəzəriyyəsi]]nin həmmüəllifi
==
Teodor zərgər Leonard Şvanın ailəsində, dünyaya gəlmişdir. İbtidai sinifdən sonra Teodor Şvann əvvəlcə Neys, sonra [[Köln]]də "Üç kral" - Marçel gimnaziyasına gedərək, 1829 cu ildə kamal attestatını alır.<ref>Claudia Chehab: ''Zum 125. Todestag des Naturforschers Theodor Schwann.'' Vortrag vom 11. Januar 2007 ([http://www.stadtarchiv-neuss.de/texte/Theodor_Schwann_125_Todestag.pdf online])</ref>
Yohannes Peter Müllerin rəhbərlik etdiyi və XIX əsrin bir çox görkəmli alman fizioloqlarının dərs dediyi Berlin universitetində tibb təhsili alır. Sonra o təhsilini Bonn, daha sonra isə Vürzburq və yenidən Berlində davam etdirmiş olur. Würzburqda oxuyarkən tələbə cəmiyyəti "Amicita"nın üzvü olur. 1836 cı ildə hələ Berlin universitetinin tələbəsi olarkən mədə şirəsində həzm enzimi pepsini aşkar edir. 1837 ci ildə Teodor Şvan işıq, hava və istinin təsirindən çürümənin və maya göbələklərinin təsirindən qıcqırmanın baş verməsini, izah etmişdir.<ref>Theodor Schwann (1837): ''Vorläufige Mitteilung, betreffend Versuche über die Weingährung und Fäulnis''. In: ''Annalen der Physik und Chemie''. Bd. 41, S. 184–193</ref>
Teodor Şvan 1838 ci ildə Katolik Löven universitetinin və 1848 ci ildə Lüttix universitetinin professoru seçilir. Teodor aşkar edir ki, şəkər və nişastanın qıcqırması həyati - bioloji bir prosesdir. O, eyni zamanda əzələ təqəllüsünü və sinir keçiriciliyini tədqiq edərək saya əzələsini və sonradan Şvan hüceyrəsi adlandırılan miyelin lifli akson çıxıntılarını aşkar etmişdir. Teodor Şvan ilk olaraq maddələr mübadiləsi haqqında mülahizələr yürüdərək, bunun əsasında embriologiyanın əsas: yumurta bir hüceyrə olub və ondan orqanizm inkişaf edir prinsiplərini formalaşdırmış olur.
Tədqiqatlarına əsaslanaraq Şvann Teodor və [[Mattias Yakob Şleyden]] ilk dəfə olaraq sübut etmişdirlər ki, hər bir orqanizmin quruluş vahidi hüceyrədir. Bitkilər, heyvanlar və bakteriyalar ümumi oxşar quruluşa malikdirlər.
Şvann Teodor bitki və heyvan hüceyrələrini müqayisə etmək üçün düzgün mövqe seçərək homologiya yaratmış olaraq sübut etmişdir ki, bitki və heyvan mənşəyli hüceyrə strukturları oxşardırlar. Mattias Yakob Şleydenın tədqiqatları nüvənin hüceyrə üçün əhəmiyyətini müəyyənləşdirmək baxımından çox qiymətli olmuşdur. Buna görə də onu əbəs yerə hüceyrə nəzəriyyəsinin həmmüəllifi saymırlar. Lakin onun hüceyrənin bölünməsində növənin funksiyasının səhv şərhi yanlış faktlara əsaslanırdı. 1838 ci ildə Şvann 3 tezisi, 1839 cu ildə "Heyvan və bitkilərin inkişaf və qurluşlarında oxşarlığın mikroskopik tədqiqatları" əsərində hüceyrə nəzəriyyəsi prinsiplərini göstərmişdir:
| |||