5 (ədəd): Redaktələr arasındakı fərq

 

Saylar sırasında beşin məxsusi yeri və icra rolu vardır. Beş sayı sol əlin çeçələ, adsız, orta, şəhadət barmaqlarından sonra say saymaq vəzifəsini üzərinə alan baş barmaqla bağlıdır. Sözsüz ki, bu, məsələnin görünən tərəfidir. Burada görünməyən tərəf fərqli-fərqli mədəniyyətlər əhatəsində simvollaşan sakral-sehr koduna daxildir. Məsələ belədir ki, bəzi yerlərdə və bəzi hallarda barmaqları beş sayını göstərən əlin özü elə "beş" adı daşıyır. Xalqımızın təsəvvüründə beşin say olaraq həm müstəqim, həm də məcazi mənası vardır. Misal üçün, "Beş barmağın beşi də bir deyil", "Dünya beş gündür, beşi də qara", "Beş günlük dünyadı da", "Beş kişidən biri" və s. deyimlər, "Xəmsə" adı ilə beş saylı əsərlərin yazılması bu sıraya daxildir. Şərqdə, ümumiyyətlə, islam aləmində beş sayının geniş yayılmasında müsəlmanların hər gün beş kərə namaz qılmağa borclu olmalarının, Rəsuləleyhissəlamın özünün, qızı Həzrəti Fatimənin, nəvələri imam Həsənlə, imam Hüseynin, kürəkəni Həzrəti Əlinin - beş müqəddəs zatın peyğəmbərimizin əbası altına yığılması və bu beşliyin sonralar "Ali Əba" ("Pənceyi ali əba", "Xəmseyi ali əba") adı ilə tanınması, nəhayət, islamın əsaslarını təşkil edən beş şərtin də qədərincə təsiri olmuşdur.

 

{{Riyaziyyat-qaralama}}