Xəzər andızı

Xəzər andızı (lat. Inula caspica) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin andız cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU D2. Azərbaycanın nadir növüdür.

Xəzər andızı
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superasterids Klad: Asterids Klad: Campanulids Dəstə: Astraçiçəklilər Fəsilə: Mürəkkəbçiçəklilər Yarımfəsilə: Asteroideae Triba: Inuleae Cins: Andız Növ: Xəzər andızı
Beynəlxalq elmi adı
Inula caspica F.K.Blum, 1822
Şəkil axtarışı NCBI   557642

Qısa morfoloji təsviri

Gövdəsi düz, çılpaq, çiçək qrupunda qalxanvari-budaqlı, 30–50 sm hündürlükdə çoxillik ot bitkisidir. Yarpaqlar lansetvari və ya xətti-lansetvari, kənarlardan düz, çılpaq, alt tərəfdən və kənarlardan nahamar, yuxarı yarpaqlar oturaq və əsasında küt qulaqcıqlarla, çılpaq ya da xırda təpəciklidir. Örtücük 15–22 mm diametrində, çöl yarpaqcıqları qısa, qabıqlı, kənardan təpə hissəsi tükcüklü, daxili pərdəli, ensiz xətlidir. Qılçıq çiçəkləri ensiz, çıxsaylıdır. Toxumcaları tükcüklüdür.

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri

Çiçəkləmə və meuvəgətirmə dövrü iyul-avqust aylarına təsadüf edir. Toxumla çıxalır, mezofitdir, işıqsevən, uzlaşmaya avamlıdır, dəniz kənarında, psammofit-litoral qruplaşmalarda rast gəlinir. Dərman bitkisidir.

Yayılması

Lənkəran ovalığıdır (Sara adası).

Sayı və tendensiyası

Populyasiyanın təbii ehtiyatı azdır.

Məhdudlaşdırıcı amillər

İqlimin təsiridir.

Mühafizə tədbirləri

Qorunma tədbirləri təşkil olunmur. Bitdiyi yerlərin tam mühafizəsi, növün müasir vəziyyətinin öyrənilməsi, yeni yayılma ərazilərinin aşkar edilməsi, introduksiyası, toxum bankında saxlanılması təklif olunur.