Xəzər monosifonu

Xəzər monosifonu (Elmi adı — Monosiphon caspicus) — IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu Populyasiya "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU D2. Nadir Xəzər endemikidir.[1][2]

Qısa morfoloji təsviri

redaktə

Tallom qaytanvari, qarşı-qarşıya və ya növbəli budaqlanmış, bütün tallom boyu aydın görünən 14 sm uzunluqda və 5 mm qalınlıqda mərkəzi oxa malikdir; substrata rizoidlərlə yapışır. Köndələn kəsikdə mərkəzdə 200 sm diametrli, qalın qılaflı böyük hüceyrə görünür ki, o əvvəlcə bir neçə sıra nisbətən kiçik hüceyrələrlə, sonradan daha kiçik hüceyrələrlə əhatələnmiş olur, bunlar əsasən oxdan və müxtəlif sırada yerləşən hüceyrələrdən çıxaraq onu əhatə edən periferik saplarla sıx şaxələnmiş dəstələrdə birləşir. Periferik sapların əsasında olan hüveyrələr silindirikdir, yuxarıda ellipsvari, uc hissədəki hüceyrələr armudvari və ya şarvaridir, çox iridir, 40–60 sm dimaterindədir. Periferik sapların əsasında olan bazal silinrik hüceyrələrdən əsl rəngsiz tükcüklər inkişaf edir.[3][4]

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri

redaktə

Daşlarda, balıqqulağı və bitki substratlarında 0–19 m dərinlikdə rast gəlinir. Tək-tək fərdlər kimi rast gəlinir, kolluq əmələ gətirmir.

Yayılması

redaktə

Bakı arxipelaqı (Gil adası) ərazisidir.

Sayı və tendensiyası

redaktə

Populyasiyası hal-hazırda azdır və itmə təhlükəsi altındadır.

Məhdudlaşdırıcı amillər

redaktə

Naməlumdur.

Mühafizə tədbirləri

redaktə

Populyasiyanın nəzarətə götürülməsi və mütəmadi monitorinqlərin aparılması vacibdir.[2]

İstinadlar

redaktə
  1. http://redbook.az/?options=project&id=X%C9%99z%C9%99r%20monosifonu[ölü keçid]
  2. 1 2 Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabı Nadir və nəsli kəsilməkdə olan növlər. 2-ci nəşr. Bakı-2013
  3. Зинова А.Д.
  4.  Караева Н.И. , Забержинская Э.Б.