Xaçınçay su anbarı
Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
Xaçınçay su anbarı — Ağdam rayonunda Xaçınçay üzərində yerləşir. Su anbarı, əkin sahələrinin suvarılması üçün su ehtiyatının təmin edilməsi məqsədilə Azərbaycan hökuməti tərəfindən 1964-cü ildə istismara verilmişdir.
| Xaçınçay su anbarı | |
 | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Yerləşməsi | Ağdam rayonu |
| Uzunluğu | 2,500 m |
| Eni | 1,500 m |
| Sahəsi | 1.76 mln m² |
| Həcmi | 23 mln m³ |
| Orta dərinliyi | 13 m |
 Xaçınçay su anbarı Vikianbarda | |
1993-cü ildə Ağdam rayonunun Erməni qəsibkarları tərəfindən işğalı nəticəsində Azərbaycan tərəfindən su anbarının istismarı 2020-ci ilin sonuna qədər mümkün olmamışdır.
Texniki göstəriciləri
redaktəBəndin hündürlüyü 44 m, uzunluğu 940 m və su anbarının ümumi həcmi 23 mln.m³-dir. Su səthinin güzgü sahəsi 1.76 km², suyun maksimal dərinliyi 37 metrdir.[1] Normal su səviyyəsində su səthi dəniz səviyyəsindən 507.4 m yüksəklikdə, ölü həcminin səviyyəsi isə 487.5 m yüksəklikdədir. Suvarma sahəsi 7000 ha-dır.[2]
Xaçınçay su anbarında suyun orta çoxillik temperaturu yanvar ayında 3,8 °C, avqust ayında 23,1 °C, ən yüksək temperatur 13 iyun 1964-cü ildə 30,5 °C olmuşdur. Buz hadisələri ayrı-ayrı illərdə sahil buzu formasında olur.
Tarixçə
redaktəXaçınçay su anbarı Sovet İttifaqı dövründə meliorasiya məqsədləri üçün istifadə edilirdi. Eyni zamanda bu anbar vasitəsilə Ağdam şəhəri və şəhərətrafı yaşayış məntəqələrinin su ehtiyacı ödənilirdi.
Ağdam rayonunun 1993-cü ildə Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğalı nəticəsində 27 il anbardan istifadə etmək mümkün olmamışdır. Ağdam rayonu işğaldan azad edildikdən sonra, su hövzələrinin monitorinqi üzrə işçi qrupu tərəfindən 2021-ci ilin fevral ayında Xaçınçay su anbarında monitorinq keçirildi və anbarın vəziyyəti qiymətləndirildi.[3] 2022-ci ilin mart ayında həyata keçirilən Fərrux əməliyyatı nəticəsində Xaçınçay su anbarı tamamilə Azərbaycanın nəzarətinə keçmişdir.[4]
24 dekabr 2023-cü ildə prezident İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Xaçınçay su anbarının təmir-bərpadan sonra istifadəyə verilməsi mərasimində iştirak ediblər.[5]
İstinadlar
redaktə- ↑ Azərbaycanın əsas su anbarları və su kanalları (PDF) (Hesabat). Azərbaycan Respublikası İqtisadiyyat Nazirliyi, İqtisadi İslahatlar Elmi Tədqiqat İnstitutu. 2020. səh. 51. 2020-10-18 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-01.
- ↑ Xaçınçay su anbarı bərpa edilir (Televiziya xəbəri). Ağdam: Real TV. 1 May 2021. 3 December 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 December 2021.
- ↑ Əbülfət, İlhamə. "Xaçınçay su anbarı ilə bağlı təkliflər hazırlanır - Açıqlama". Oxu.az. Bakı. 09.02.2021. 2021-09-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-01.
- ↑ "Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi: "Fərrux kəndi və ətraf mövqelərdə heç bir dəyişiklik baş verməyib"". BBC News Azərbaycanca (az.). 2022-08-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 iyul 2022.
- ↑ "İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Ağdam rayonunda Xaçınçay su anbarının təmir-bərpadan sonra istifadəyə verilməsi mərasimində iştirak ediblər » Azərbaycan Prezidentinin Rəsmi internet səhifəsi". president.az (az.). 2023-12-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-24.
