Xixon rüsvayçılığı

Qərbi Almaniya-Avstriya futbol qarşılaşması, 1982 FİFA Dünya kuboku çərçivəsində 25 iyun 1982-ci ildə İspaniyanın Xixon şəhərindəki El Molinon stadionunda oynanılan və 1-0 Qərbi Almaniyanın qalibiyyəti ilə nəticələnən qarşılaşmadır. Bu oyun, tarixə qara bir ləkə olaraq keçməsi ilə yanaşı futbolda qayda dəyişikliklərinin baş tutmasına səbəb olan oyunlardan biri olmuşdur.

Xixon rüsvayçılığı
Turnir 1982 FİFA Dünya kuboku
Tarix 15 İyun 1982-ci il
Yer El Molinon, Xixon, İspaniya
Hakim Bob Valentin Şotlandiya
Tamaşaçı 41.000

Bu oyun Alman futbol tarixinə Nichtangriffspakt von Gijón (Xixon aqressiyasızlıq müqaviləsi)[1]Schande von Gijón (Xixon rəzaləti) olaraq keçmişdir.[2]

Oyun öncəsi

redaktə
  • Qeyd: O illərdəki sistemə görə qalibiyyətə 2, bərabərliyə isə 1 xal verilirdi. Xallar bərabər olduqda isə ilk olaraq qol fərqi nəzərə alınırdı.
Komanda O Q B M Q+ Q- T-F X
  Avstriya 2 2 0 0 3 0 +3 4
  Əlcəzair 3 2 0 1 5 5 0 4
  Qərbi Almaniya 2 1 0 1 5 3 +2 2
  Çili 3 0 0 3 3 8 −5 0

Qərbi Almaniya, Avstriya, ƏlcəzairÇilidən ibarət 2-ci qrupda Əlcəzair ilk oyununda Almaniyanı 2-1 məğlub edərək kubokda bir Avropa komandasını məğlub edən ilk Afrika komandası oldu. Əlcəzair Çili ilə oyunu bir gün əvvəl qalibiyyətlə başa vurmuşdu. Qrupdakı son oyun Qərbi Almaniya ilə Avstriya arasında oynanılacaqdı. Qərbi Almaniyanın Avstriyanı 1-0, ya da 2-0 məğlub etməsi halında, Qərbi Almaniya və Avstriya top fərqi ilə Əlcəzairi üstələyəcəkdi. Qərbi Almaniyanın 3, ya da daha çox fərqlə qazanması halında Avstriya, oyunun heç-heçə, ya da Avstriyanın qalibiyyəti ilə bitməsi halında isə Qərbi Almaniya qrupda qalaraq kubokdan kənarlaşacaqdı.

Oyunun xülasəsi

redaktə

Oyunda Qərbi Almaniya 10-cu dəqiqədə Hörst Hröbeskin qolu ilə 1-0 önə keçdi və oyunun davamında hər iki komanda oyunun bu hesabla bitməsi üçün əlindən gələni etdi. Qoldan sonra hər iki komanda oyunçularının topa məqsədsizcə toxunduqları görünürdü. Topun hakimiyyətini əlində saxlayan komanda meydanın öz hissəsində paslaşır, rəqib oyunçu yaxınlaşdıqda isə topu qapıçısına atırdı. O dövrdə geri pas qaydası yox idi və qapıçı komanda yoldaşlarından gələn topu dərhal əlinə götürə bilirdi. Bununla yanaşı, oyun heç kəsin olmadığı boş bölgələrə atılan uzun paslarla keçdi və başqa bir ciddi qol epizodu olmadı. Oyunda səy göstərən yeganə oyunçu avstriyalı Valter Şkakner oldu.

ARD telekanalının spikeri Eberhard Stanjek, oyunun bir hissəsindən sonra şərh etməyi dayandırdı. Avstriyalı spiker Robert Ziger, izləyicilərdən televizorlarını söndürmələrini istədi.

Xixonda oynanılan bu oyunda ispan azarkeşlər də boş dayanmayaraq "fuera, fuera" (çölə, çölə) deyə qışqırmağa başladılar. Əsəbi əlcəzairli tərəfdarlar, oyunçulara kağız pul atdılar. Oyun, gözlənildiyi kimi 1-0 Qərbi Almaniyanın qalibiyyəti ilə bitdi və Əlcəzair qrupda qaldı.[3]

Oyunun nəticələri

redaktə
25 iyun 1982
17:15 CEST
  Almaniya 1 : 0
Hesabat
  Avstriya
Hröbeşk   10' Qollar
El Molinon, Xixon, İspaniya
Tamaşaçı: 41 000
Hakim:   Bob Valentin
 
 
 
 
 
 
 
Qərbi Almaniya
 
 
 
 
 
 
 
 
Avstriya
GK 1 Harald Schumacher
SW 15 Uli Stielike
RB 20 Manfred Kaltz
LB 2 Hans-Peter Briegel
CB 4 Karlheinz Förster
CM 3 Paul Breitner
CM 6 Wolfgang Dremmler
CM 14 Felix Magath
RF 11 Karl-Heinz Rummenigge   66'
FW 9 Horst Hrubesch   10'   68'
LF 7 Pierre Littbarski
Ehtiyat oyunçular:
GK 21 Bernd Franke
GK 22 Eike Immel
DF 5 Bernd Förster
FW 8 Klaus Fischer   68'
MF 10 Hansi Müller
DF 12 Wilfried Hannes
FW 13 Uwe Reinders
FW 16 Thomas Allofs
MF 17 Stephan Engels
MF 18 Lothar Matthäus   66'
DF 19 Holger Hieronymus
Məşqçi:
  Jupp Derwall
GK 1 Friedrich Koncilia
DF 2 Bernd Krauss
DF 3 Erich Obermayer
DF 4 Josef Degeorgi
DF 5 Bruno Pezzey
MF 6 Roland Hattenberger
FW 7 Walter Schachner   32'
MF 8 Herbert Prohaska
FW 9 Hans Krankl
MF 10 Reinhold Hintermaier   32'
DF 19 Heribert Weber
Ehtiyat oyunçular:
GK 21 Herbert Feurer
GK 22 Klaus Lindenberger
MF 11 Kurt Jara
DF 12 Anton Pichler
DF 13 Max Hagmayr
MF 14 Ernst Baumeister
MF 15 Johann Dihanich
MF 16 Gerald Messlender
MF 17 Johann Pregesbauer
FW 18 Gernot Jurtin
FW 20 Kurt Welzl
Məşqçi:
  Felix Latzke & Georg Schmidt

Oyun sonrası

redaktə
Komanda O Q B M Q+ Q- T-F X
  Qərbi Almaniya 3 2 0 1 6 3 +3 4
  Avstriya 3 2 0 1 3 1 +2 4
  Əlcəzair 3 2 0 1 5 5 0 4
  Çili 3 0 0 3 3 8 −5 0

Oyunun sonunda eyni xala sahib olan komandalardan Qərbi Almaniya ilə Avstriya qrupdan çıxarkən eyni xala sahip Əlcəzair isə qrupda qalaraq turnir ilə vidalaşdı.

Oyunun ardından FİFA, baş verən bu hadisənin təsiri ilə bu kimi halların bir daha baş verməsinin qarşısını almaq məqsədi ilə qaydalarda dəyişikliklər etdi və Dünya kuboku qruplarındakı son oyunların hamısının eyni saatda oynanmasına qərar verdi.[4]

Qrupdan çıxan komandalardan Avstriya 2-ci turda məğlub oldu, yoluna davam edən Qərbi Almaniya 1982 FİFA Dünya kuboku Finalında İtaliyaya 3-1 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medalına sahib oldu.

İstinadlar

redaktə
  1. Smyth, Rob. "No3: West Germany 1–0 Austria in 1982". The Guardian. 25 Fevral 2014. 2019-02-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 Avqust 2017.
  2. Spurling, Jon. Death or Glory The Dark History of the World Cup. 2010. səh. 67. ISBN 978-1905326-80-8.
  3. "World Cup: 25 stunning moments ... No3: West Germany 1-0 Austria in 1982". Guardian. 25 Fevral 2014. 2019-02-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 Aprel 2015.
  4. "The Game that Changed the World Cup — Algeria". algeria.com. 2015-09-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 Avsqust 2017.