Xlorbenzol

Xlorbenzol (fenilxlorid) – formulası C₆H₅Cl

Xlorbenzol
Ümumi
Kimyəvi formulu	C₆H₅Cl
Molyar kütlə	112,56 q/mol
Fiziki xassələri
Sıxlıq	1,1066 q/sm³
Termik xüsusiyyətlər
Ərimə nöqtəsi	-45,6 °S
Qaynama nöqtəsi	131 °S
Buxarın təzyiqi	9 ± 0 mm Hg
Təsnifatı
CAS-da qeyd. nöm.	108-90-7
PubChem	7964
SMILES	ClC1=CC=CC=C1
RTECS	CZ0175000
ChEBI	28097
ChemSpider	7676

Fiziki xassələri

Xlorbenzol — xarakterik bir qoxusu olan rəngsiz, yanıcı mayedir.

Alınması

Xlorbenzol 1851-ci ildə fenolun fosfor pentaxlorid ilə keçən reaksiya zamanı alınıb. Laboratoriya şəraitində xlorbenzolun alınması bu reaksiya ilə alınır. Sənayedə, xlorobenzolu dəmir halqalarla doldurulmuş sütun reaktorlarında 80–85 0C-də benzolun xlorlaşma reaksiyası zamanı almaq olar.

Kimyəvi xassələri

Vürs – Vitiq reaksiyası.

${\mathsf {C_{6}H_{5}Cl+NaOH\rightarrow C_{6}H_{5}OH+NaCl}}$

Tətbiqi

Xlorobenzol vacib bir üzvi həlledicidir, həmçinin üzvi sintezdə istifadə olunur, məsələn, pestisidlərin sintezində istifadə olunur. Fenol istehsalında da istifadə olunur.

${\mathsf {C_{6}H_{5}Cl+2NaOH\ \xrightarrow {^{o}t,\ p} \ C_{6}H_{5}ONa+NaCl+H_{2}O}}$

${\mathsf {C_{6}H_{5}ONa+HCl\rightarrow C_{6}H_{5}OH+NaCl}}$

Xlorobenzol həmçinin dixlorbenzolların və bəzi boyaların istehsalında ara məhsuldur.

Toksikliyi

Xlorobenzol az zəhərli bir maddədir, amma nəfəs borusuna düşdükdə insana pis təsir edə bilər, ÖD 50 2900 mq / kq təşkil edir.

Mənbə

1. Рабинович В. А., Хавин З. Я. "Краткий химический справочник" Л.: Химия, 1977 стр. 193
2. Химическая энциклопедия / Редкол.: Зефиров Н. С. и др.. — М.: Большая Российская энциклопедия, 1998. — Т. 5–783 с