Xorvirab monastırı

Xorvirab Monastırı – Vedibasar mahalının aran hissəsində, Araz çayı sahilində, qədim Artaşad şəhərinin xarabalıqları yerində, qaya üstündə yerləşən qədim monastır.

Xorvirab monastırı
Խոր Վիրապ
39°52′42″ şm. e. 44°34′34″ ş. u.
Ölkə	Ermənistan
Yerləşir	Ararat mərzi, Qəmərli
Aidiyyatı	EQK
Sifarişçi	III Nerses
Tikilmə tarixi	İlk kilsə: 642 Hazırkı monastır: 1662
Vəziyyəti	fəaliyyət göstərir
Ermənistanda qeydiyyata alınmış abidələr
İstinad nöm.	3.49/1
Kateqoriya	Məbəd
Əhəmiyyəti	Ölkə əhəmiyyətli
Xorvirab monastırı
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Məbədin tarixiylə bağlı maraqlı bir əhvalat məlumdur. Belə ki, Maarifçi Qriqori Ermənistanda xristianlığı yaymaq istəyərkən Erməni çarı II Trdat (286 – 343) tərəfindən Ermənistandan uzağa sürgün olunmuş, və bu monastırın ərazisində on üç il quyuda saxlanmışdır.

Sasani hökmdarı II Şapurun (309 – 379) hakimiyyəti dövründə Artaşad şəhəri tamamilə yerlə - yeksan edilmişdir. Müqəddəs Qriqorinin quyuya salındığı həmin yerdə VI yüzildə məbəd inşa edilmiş və bu yer ətraf camaatın ziyarətgahına çevrilmişdir.

Sonrakı yüzillərdə, zamanla məbədə yeni tikililər əlavə edilmişdir. Məbədin yerləşdiyi Artaşad şəhəri e.ə. II yüzilin ortalarında Erməni hökmdarı Artaş tərəfindən salınmışdır.

• Aselişad Monastırı
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Mənbə

• И.Шопен. Исторический памятник состояния армянской области к эпоху ее присоеденения к Российской империи, С-п., 1852, стр.271-273, 555-556, 685;
• А.Берже. Кавказ в археологическом отношении, Тифлис, 1875, стр.159;
• Сборник сведений о Кавказе (Списки населенных мест Кавказского края по сведениям 1873 года), Эриванская губерния, 5 т., Тифлис, 1879, № 185;
• M.Kalankatuklu. Albaniya tarixi. В., 1993, səh.21-22;
• C.A. Мамедов. Азербайджан по источникам XV - первой половины XVIII вв., Б., 1993, стр.42;
• Ə.Ələkbərli. Qərbi Azərbaycan, I с, Vedibasar mahalı, В., 2000, səh. 458-460.