Xroman
Bu məqaləyə hansısa kateqoriya əlavə edilməmişdir. Məqaləyə kateqoriyalar əlavə edərək töhfə verə bilərsiz. |
Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
Bu məqalənin sonunda mənbə siyahısı var, lakin mətndaxili mənbələr heç və ya kifayət qədər istifadə edilmədiyi üçün bəzi məlumatların mənbəsi bilinmir. |
Xroman (benzodihidropuran) — heterotsiklik quruluşa malik üzvi birləşmədir və kimyəvi formulu: С 9 Н 10 О Daha mürəkkəb quruluşa malik törəmələri vardır: tokoferol, tokotrienol. Dianin birləşməsi, eləcə də dərman preparatları- troqlitazon, ormeloxifene və nebivolol. Bu maddələr çox vaxt elə xromanlar adlanır. Xromane, 2 və 3 mövqelərində orto əridilmiş bir benzol halqa olan bir piran halqadan ibarət olan bir benzopirandır
| Xroman | |
|---|---|
 | |
| Ümumi | |
| Kimyəvi formulu | C₉H₁₀O[1] |
| Molyar kütlə | 168.3 q/mol |
| Termik xüsusiyyətlər | |
| Qaynama nöqtəsi | 215 °S |
| Alışma temperaturu | 156.4 °S |
| Təsnifatı | |
| CAS-da qeyd. nöm. | 93-35-6 |
| PubChem | 5281426 |
| SMILES | c1cc(cc2c1ccc(=O)o2)O |
| ChEBI | 33224 |
| ChemSpider | 120093 |
Alınması
redaktəFenolun və asetonun kondesləşməsindən alınır . Mezitil fenolun oksidləşməsindən Dianin birləşməsi alınır. Dianin bu reaksiyanı turş mühitdə aparmışdır 2,2,4-trimetil-4–4(oksifenil)xroman adlandırmışdır
Fiziki Xassələri
redaktə- Qaynama temperaturu: 215 °C
- Molekul kütləsi: 268,3 q\mol
- Alışma temperaturu: 156,4 oC
Kimyəvi xassələri
redaktəSərbəst oksi qrupun iştirakı ilə β-(o-oksifenil) etilalkil (XXXV və XLII) və ya arilketon təsiri il γ-xromen (XLIII) əmələ gəlir ki, buda katalizator iştirakı ilə xromana bərpa olunur(VI).
Natrium amalqaması və spirt qüvvətli reduksiyaedicidir və ketonların xromanlara reduksiya edilməsində istifadə edilir(XLVII-XLVIII)
Tədbiqi
redaktəTibbdə və yüngül sənayedə istifadə edilir.
Mənbə
redaktə- Кан Р., Дермер О. Введение в химическую номенклатуру = Introduction to Chemical Nomenclature / Пер. с англ. Н. Н. Щербиновской, под ред. В. М. Потапова, Р. А. Лидина. — М: Химия, 1983. — 224 с.
- Senning A. Elsevier's Dictionary of Chemoetymology. The whies and whences of chemical nomenclature and terminology. — Elsevier, 2007. — 434 p. — ISBN 978-0-444-52239-9.
- Джилкрист Т. Химия гетероциклических соединений = Heterocyclic Chemistry / Пер. с англ. А. В. Карчавы и Ф. В. Зайцевой, под ред. М. А. Юровской. — М: Мир, 1996. — С. 442. — ISBN 5-03-003103-0.
- Перейти обратно:1 2 ACDLabs. List of retained names. Дата обращения 14 мая 2013. Архивировано 20 мая 2013 года.
- Кан, Дермер, 1983, с. 112.
- Кан, Дермер, 1983, с. 113–116.
- Перейти обратно:1 2 Senning, 2007
- Перейти обратно:1 2 Соединение отсутствует в списках последней редакции.
- Соединение перенесено с позиции 43 в списках последней редакции.
- Соединение перенесено с позиции 45 в списках последней редакции.
- Кан, Дермер, 1983, с. 117.