Xruşşov tərəfindən tikilmiş evlər və ya xruşşovka — 1960-cı ilin əvvəli SSRİ dönəmində adını Nikita Xruşşovdan alan və Sovet hökumətinin göstərişləri ilə aşağı qiymətə inşa edilmişdir. Bunlar dəmir-beton və ya kərpicdən tikilmiş üç-beş mərtəbəli mənzillərdir.

Xruşşovka
Moskvada beş mərtəbəli dörd girişli panel Xruşşov I-464А seriyası

Yeri SSRİ SSRİ
Tikilmə tarixi 1956–1973
(bəzi hallarda 1980-ci illərin əvvəllərinə qədər)
İstifadəsi Ev
Texniki göstəriciləri
Mərtəbə sayı 4–5 (əksər hallarda), daha az 2–3 mərtəbə və 8–10 (bəzi Moskva seriyalarında)
Lift sayı Lift yoxdur (2–5 mərtəbədə)
Memar Gosstroyproekt
Mosgorproekt
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Tomskda Xruşşovka paneli

Ənənəvi hörgü çox səy tələb edirdi. Digər tərəfdən, fərdi layihələr ləng gedirdi və izdihamlı şəhərlərin tələbatını ödəyə bilmirdi. Genişmiqyaslı mənzil çatışmazlığını həll etmək üçün 1947–1951-ci illər arasında sovet memarları xərcləri azaltmaq və tikintinin tamamlanma müddətlərini azaltmaq üçün müxtəlif texnologiyaları qiymətləndirdilər. 1950-ci ilin yanvarında Xruşşovun rəhbərlik etdiyi sovet memarlarının qurultayında o, ucuz və sürətli texnologiyalardan istifadə edən sovet memarlarının məqsədlərini bəyan etdi.

 
Natamam çərçivə ilə quraşdırılmış panel ev. 1949-cu il Yekaterinburq

Daha sonra Moskvada iki beton zavodu yaradıldı. (Presnenski, 1953; Xoroşevski, 1954) O dövrdə tikinti meydançalarında eksperimental layihələr yığılırdı və nəticədə yığma beton örtüklər daha yaxşı hesab olunurdu. İn situ və ya fərdi aşağı mərtəbəli binaların təşviqi kimi digər imkanlardan imtina edildi.

 
SSRİ-də ilk böyük panelli çərçivəsiz ev. 1950-ci il Maqnitoqorsk, 32 Karl Marx prospekti.

1956-cı ildən Moskvanın baş plançısı olan Vitali Laqutenko 1954–1961-ci illər arasında sürətli tikinti qrafiki əsasında betonla örtülmüş binaları və kütləvi sənayeləşmiş tikinti prosesini layihələndirmiş və sınaqdan keçirmişdir. 1961-ci ildə Laqutenkonun institutu Xruşşovkaya xas olan 5 mərtəbəli prefabrik binanın K-7 layihəsini nəşr etdi. 1961-ci ildən 1968-ci ilə qədər Moskvada 3.000.000 kvadratmetr torpaq sahəsi tikilmişdir. Daha sonra Moskvada yer darlığı səbəbindən 9–12 mərtəbəli binaların tikintisinə qərar verildi. Sonuncu beşmərtəbəli "Xruşşov" 1971-ci ildə tikilib. SSRİ-nin başqa torpaqlarında Xruşşovkaların tikintisi kommunizmin süqutuna qədər davam etdi. Bu tikililərin əksəriyyəti indi köhnəlib.

 
Çərçivə panelli ev, memarı Posoxin. Moskva. st. Kuusinen, 11

Xarici keçidlər

redaktə