Yehuda Pen (5 iyun 1854 - 1 mart 1937) — Rus və Belarus rəssamı, müəllim, XX əsrin əvvəllərində sənətdə "Yəhudi İntibah" ın görkəmli xadimi. O, Mark Şaqalın müəllimidir.

Yehuda Pen
belar. Юдаль Пэн
idiş יודל פּען
Digər adı Yehuda Moiseviç Pen
Doğum tarixi
Doğum yeri Zarasay, Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi (82 yaşında)
Vəfat yeri Vitebsk, Belorusiya SSR, SSRİ
Vətəndaşlığı Rusiya Rusiya İmperiyasıSSRİ SSRİ
Təhsili
  • İmperator Rəssamlıq Akademiyası[d] (–1886)
Fəaliyyəti rəssam
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Bioqrafiya

redaktə

Yehuda Pen 1854-cü il 24 mayda (5 iyun) Novoaleksandrovsk şəhərində anadan olub. Erkən yetim, 1867-ci ildən Dvinskda çıraq rəssamı kimi çalışmışdır. 1879-cu ildə o, Sankt-Peterburq şəhərinə köçdü və 1880-ci ildə İncəsənət Akademiyasına daxil oldu. Akademiyanın sonunda (1886) DauqavpilsRiqada yaşamış, burada baronla ilə tanış olub, baron onu Vitebsk əmlakına dəvət edir, burada Baron dostları olur: İlya Repin və başqaları.

 
Yehuda Pen, 1905
 
Milli İncəsənət Məktəbinin müəllimləri. Vitebsk, 26 iyul 1919. Soldan sağa : El Lisitski, Vera Yermolayeva, Mark Şaqal, David Yakerson, Yehuda Pen, Nina Koqan, Aleksandr Romm

1891-ci ildə Vitebsk şəhərinə yerləşdi və bir il sonra Rusiyada ilk yəhudi incəsənət məktəbini açdı.

Onun şagirdləri Mark Şaqal, Zair Azqur, İlya Çaşnik olub. 19071914-cü illərdə Pen və onun tələbələri arasında sərgilər keçirildi. Yehuda Pen rəsmlərində yəhudi kasıblarının həyatını göstərdi. 1905-ci ildən sonra Penin əsərində "Yəhudi Rəbbi", "Ötən Şənbə" kimi dini dəlillər var. Sənətçi 28 fevral - 1 mart 1937-ci il gecəsi Vitebskdə evində öldürüldü. Cinayətin halları indiyə qədər dəqiqləşdirilməyib. Rəsmi versiyaya görə: miras sahibi olmaq istəyən yaxınları tərəfindən öldürülüb. Vitebskdəki Staro-Semenovskoye qəbiristanlığında dəfn edildi.

Mükafatlar və adlar

redaktə
  • 1927-ci ildə yaradıcılığının 30-cu ildönümü münasibətilə Yehuda Pen "Əməkdar yəhudi sənətinin adı"na layiq görülmüşdür.

Yaddaş

redaktə
  • Vitebskdə Yehuda Penin vəfatından sonra onun şəkil qalereyası yaradılmışdır.
  • İndi əsərləri Vitebsk İncəsənət Muzeyində və Belarus Respublikasının Milli İncəsənət Muzeyində saxlanılır.
  • 19992004-cü illərdə Penə həsr olunmuş Belarus markalı poçt markaları buraxılıb.

Qalereya

redaktə

Mənbə

redaktə
  1. https://web.archive.org/web/20131029211456/http://booknik.ru/static/material/pdf/shagal.pdf
  2. http://mishpoha.org/6/pen.php Arxivləşdirilib 2013-09-21 at the Wayback Machine
  3. http://infoart.udm.ru/misc/news/00/12/08_091.htm[ölü keçid]

Xarici keçidlər

redaktə
  1. Валерий Шишанов. Материалы о Ю. М. Пэне в РГАЛИ
  2. Валерий Шишанов. Об утраченном портрете Марка Шагала работы Юрия Пэна
  3. Иегуда (Юрий) Моисеевич ПЭН Arxivləşdirilib 2012-07-22 at the Wayback Machine
  4. http://tvkultura.ru/video/show/brand_id/32720/episode_id/1211358/video_id/1193266/ Arxivləşdirilib 2018-07-17 at the Wayback Machine