Zaxari Çiçinadze
Zaxari İqnatoviç Çiçinadze (həmçinin Zakariya Çiçinadze, gürc. ზაქარია ჭიჭინაძე; 8 fevral 1854[1], Tiflis[1] – 27 dekabr 1931[2][3][…]) — Gürcü tarixçi, yazıçı və nəşriyyatçısı. Əsərləri Mtatsmindeli təxəllüsü ilə nəşr edilmişdir.
| Zaxari Çiçinadze | |
|---|---|
| gürc. ზაქარია ჭიჭინაძე | |
.jpg) | |
| Doğum tarixi | 8 fevral 1854[1] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 27 dekabr 1931[2][3][…] (77 yaşında) |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | tarixçi, jurnalist, naşir, ədəbiyyat tənqidçisi |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı redaktə
Atası İqnat Çiçinadze - Xotevi kəndindən idi (indi Raça-Leçxumi və Aşağı Svanetinin Ambrolaur bələdiyyəsi). O, gənc ikən evləndiyi Tiflisə gəlmişdi.[4]
Zaxari ailənin sonuncu, on beşinci övladı idi. Tiflis məktəblərində oxumuş və iki dəfə sinif yoldaşı ilə dalaşdıqdan və riyaziyyatdan zəif nəticə göstərdiyi üçün ordan xaric edilmişdi. Valideynlər oğlunun məktəbdən məzun olmasını istəyirdilər və onu başqa təhsil müəssisələrinə göndərmək arzusunda idilər, amma Zaxari oxumağa marağını itirərək məktəbi birdəfəlik tərk etdi. Sonradan özünü təhsillə məşğul oldu. 13 yaşında əmək fəaliyyətinə tütün fabrikində başladı, sonra oteldə, sonra kitab anbarında işə düzəlmişdi. Kitab anbarında oxumağa həvsi yarandı. Bu gələcəkdə ona qadağan olunmuş ədəbiyyatın əlçatan olduğu senzura komitəsində kiçik bir vəzifə tutmağa imkan verdi.
Naşir kimi fəaliyyəti redaktə
Tarixə maraq göstərərək 1872-ci ildən nəşr olunmağa başlayaraq, gürcü ədəbiyyatı tarixi və çap kitabları haqqında məqalələr yazmağa başladı. 1869-cu ildə təsadüfən küçədə məşhur gürcü şairi, naşiri və ictimai xadimi Sergey Mesxi (1845-1883) ilə görüşdü və ondan "Droeba" qəzetinin əməkdaşı olmaq dəvəti aldı. Zakari artıq bu qəzetə abunə olmuş və onun sadiq oxucularından idi.
1875-ci ildən Çiçinadze gürcü kitablarını nəşr etməyə başladı. Öz kitab mağazasını açır, bazarda köşk qoyraq kitab satır. Gürcüstanın müxtəlif bölgələrinə çox səyahət edir və Gürcü ədəbiyyatını hər tərəfdən, o cümlədən Acarıstan və Samtsxedəki müsəlman gürcülər arasında satır, yayır və təbliğ edir.[4]
Çiçinadze yüzlərlə qədim tarixi gürcü əlyazmalarını, salnamələrini və sənədlərini, xalq əfsanələrini, şeirlərini, nağıllarını toplayıb nəşr etdirirdi. Gürcüstanın tarixi və mədəniyyəti haqqında çox şey yazmış, o cümlədən səkkiz cilddə nəşr olunan "Kartlis tsxovreba" ("Kartli Həyatı"), David Sarajişvili, Giorgi Kartvelişvili, neft sənayesi Zubalaşvilinin iki cildlik tərcümeyi -halını və Zubalaşvili nəslinin nümayəndələri - məşhur xeyriyyəçilər haqda sər nəşr etmişdir.
Siyasi baxışlarında sosialistlərə rəğbət bəsləyən Çiçinadzenin Tiflisdəki kitab mağazasını İosif Stalin də daxil olmaqla inqilabçı düşüncəli gənclər tez-tez ziyarət edirdi.
Zaxari Çiçinadze 1931-ci ildə vəfat etmişdir. O Mtatsminda Panteonunda dəfn olunub.
Xatirəsi redaktə
Tiflisdə bir küçə Çiçinadzenin adını daşıyır.[5]
Əsərləri redaktə
- Gürcüstandakı Gürcü Yəhudiləri / Zakaria Çichinadze; [Hazırlayın ed. və sonra., s. 80-96, V. Çikovani]. - Tbilisi: B. və., 1990 (səhv 1904). - 96 səh.
- Gürcü mənbələrinə görə Osetiya tarixi (ikinci nəşr) Nəşriyyat: Tsxinval, 1993, 169 s.
İstinadlar redaktə
- ↑ 1 2 3 4 5 საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონი (gürc.). 2001.
- ↑ 1 2 Library of Congress Authorities (ing.). Library of Congress.
- ↑ 1 2 National Library of Israel Names and Subjects Authority File.
- ↑ 1 2 "Чичинадзе Давид Виссарионович - 1898 Юрист, карточка 45 из 61:". 2017-03-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-19.
- ↑ Грузия, Тбилиси, улица Чичинадзе