Zelençuk
Zelençuk (abq. Зеленчыкв, Зеленчукская, qaraç.-balk. Зеленчук, Джаланджюк, noq. Зеленчукский) — Rusiya Federasiyası, Qaraçay-Çerkesiya Respublikasının kənd, Zelençuk rayonunun inzibati mərkəzi.
| Zelençuk | |
|---|---|
| 43°51′ şm. e. 41°36′ ş. u.HGYO | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Əsası qoyulub | 1859 |
| Mərkəzin hündürlüyü | 930 m |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Telefon kodu | +7 87878 |
| Poçt indeksi | 369140–369146 |
|
| |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
.svg)
Tərkibində yeganə yaşayış məntəqəsi olan inzibati ərazi vahidliyinə aiddir.
Coğrafiya
redaktəZelençuk kəndi Çerkesskdən təqribən 60 km cənub-qərbdə, Xusa-Kardonikskaya çayının Böyük Zelençuk çayına töklüldüyü yerində yerləşir. Kənddən 9 km qərbdə Storojevaya kəndi, 6 km şərqdə isə Kardonikskaya Kəndi yerləşir. Əsas mənzil sahələri Böyük Zelençuk və Kusa-Kardonikskaya çayları arasındakı sahədə yerləşir. Kiçik hissəsi isə çayın sol sahilində cəmlənmişdir. Bir neçə küçə Xusı-Kardonikskaya çayının sağ sahilində, Zelençuk kəndinin şərq və şimal kənarında yerləşir. Zelençuk kəndinin iqlimi qısa mülayim qışa və uzun isti keçən yaya sahibdir. Ərazi kifayət qədər rütubətlidir. Yüksək hündürlüyə görə yayda respublikanın şimal bölgələrinə nisbətən daha sərin olur, qışda temperatur fərqi az nəzərə çarpır.
Əhali
redaktə- Milli tərkib
2002-ci il Ümumrusiya siyahıya alınmasının məlumatlarına görə rayonun milli tərkibi haqqında aşağıdakı məlumatlar verilmişdir[2]:
| xalq | say, nəf. (2002) |
ümumi əhaliyə olan nisbət, % (2002) |
|---|---|---|
| ruslar | 16 207 | 77,1 |
| qaraçaylılar | 3 668 | 17,4 |
| ukraynalılar | 198 | 0,9 |
| yunanlar | 126 | 0,6 |
| çərkəzlər | 79 | 0,4 |
| osetinlər | 78 | 0,4 |
| abazinlər | 34 | 0,2 |
| digər millətlər | 635 | 3,0 |
| ümumi | 21 025 | 100,0 |
2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasının məlumatlarına görə rayonun milli tərkibi haqqında aşağıdakı məlumatlar verilmişdir[3]:
| xalq | say, nəf. (2010) |
ümumi əhaliyə olan nisbət, % (2010) |
|---|---|---|
| ruslar | 14 349 | 73,78 |
| qaraçaylılar | 3 959 | 20,36 |
| qaraçılar | 160 | 0,82 |
| ukraynalılar | 134 | 0,69 |
| ermənilər | 114 | 0,59 |
| yunanlar | 98 | 0,50 |
| çərkəzlər | 73 | 0,38 |
| osetinlər | 49 | 0,25 |
| abazinlər | 36 | 0,19 |
| tatarlar | 32 | 0,16 |
| dugərlər | 191 | 0,98 |
| milliyyətini göstərməyənlər | 254 | 1,31 |
| ümumi | 19 449 | 100,00 |
İnfrastruktur
redaktə- Təhsil
«Stavropol Universiteti»[4] özəl təhsil müəssisəsinin filialı;
«Profesional» çoxşaxəli kolleci (əvvəllər 6 nömrəli peşə məktəbi, 33 nömrəli peşə məktəbi)[5].
Özəl Stavropol Kooperativ İqtisadiyyat, Ticarət və Hüquq Kollecinin filialı.
5 orta ümumtəhsil məktəbi (V. Leonov adına 1 nömrəli, S. Bidjiyev adına 2 nömrəli, V. Breslavtsev adına 3 nömrəli, İ. Ovçarenko adına 4 nömrəli və 5 nömrəli) və açıq (növbəli) orta məktəb.
6 uşaq bağçası (№1, №2, №5, "Zolotoy Klyuç", "Kolobok" və "Skazka").
«Lira» uşaq incəsənət məktəbi.
Uşaq yaradıcılıq evi.
- Səhiyyə
Mərkəzi Rayon Xəstəxanası[6].
Qadın məsləhətxanası.
Diş poliklinikası.
Rayon Baytarlıq Heyvan Xəstəliklərinə Nəzarət Stansiyası.
Qaraçay Çərkəz Respublikası Gigiyena və Epidemiologiya Mərkəzinin filialı.
- Mədəniyyət
Rayon Mədəniyyət Sarayı.
Mərkəzi Kitabxana[7].
S. Varçenko adına Regional Diyarşünaslıq Muzeyi. 1995-ci ildən bəri fəaliyyət gösrtərir. Nijni Arxız kəndində bir filialı vardır[8].
İdman
redaktəKənddə 1978-ci ildə açılan gənclər idman məktəbi və 2000 nəfərlik tutumlu Zelençuk stadionu vardır. Zelençukda Zelençuk futbol komandası fəaliyyət göstərir[9].
İstinadlar
redaktə- ↑ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx (rus.).
- ↑ "Этнокавказ. Национальный состав Зеленчукского района по переписи 2002 года". 2018-10-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-28.
- ↑ "База данных Всероссийской переписи населения 2010 года". 2014-06-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-28.
- ↑ "Ставропольский университет. Структура и органы управления образовательной организацией". 2019-10-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-28.
- ↑ "КЧР ГБПОО МПК «Профессионал». История". 2018-11-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-28.
- ↑ "Зеленчукская центральная районная больница". 2022-06-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-28.
- ↑ "МБУК «Зеленчукская центральная библиотека»". 2022-04-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-28.
- ↑ "МБУК «Зеленчукский районный краеведческий музей имени С. Ф. Варченко»". 2019-01-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-28.
- ↑ "ФК «Зеленчук», ст. Зеленчукская // Федерация футбола Ставропольского края". 2018-11-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-28.