Zemfira Hacıyeva

Zemfira Əli qızı Hacıyeva (2 mart 1955, Nuxa) — tarix üzrə elmlər doktoru, dosent

Zemfira Hacıyeva
Zemfira Əli qızı Hacıyeva
Doğum tarixi	2 mart 1955(1955-03-02) (69 yaş)
Doğum yeri	Nuxa, Nuxa rayonu, Azərbaycan SSR, SSRİ
Vətəndaşlığı	SSRİ→ Azərbaycan
Elm sahəsi	tarix
Elmi dərəcəsi	tarix elmləri doktoru
Elmi adı	dosent
İş yerləri	Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası AMEA Rəyasət Heyəti aparatı Elmi İrs şöbəsinin müdir; A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu, baş elmi işçi
Təhsili	Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti

Həyatı

Zemfira Əli qızı Hacıyeva — Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası (AMEA) Rəyasət Heyəti aparatı Elmi İrs şöbəsinin müdiri, AMEA Ekspert Yoxlama Komissiyasının sədri.

Zemfira Hacıyeva 2 mart 1955-ci ildə Şəki şəhərində ziyalı ailəsində anadan olmuşdur. 1975-ci ildə Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının kadrlar və aspirantura şöbəsində makinaçı-katibə vəzifəsinə təyin edilmişdir. O, 1982-ci ildə M. F. Axundov adına Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunu bitirdikdən sonra Milli Elmlər Akademiyası Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunda baş laborant, kiçik elmi işçi, elmi işçi vəzifələrində çalışmışdır.

Ailəlidir. Həyat yoldaşı Hacıyev Şəmsəddin Hümmət oğlu – iqtisad üzrə elmlər doktoru, professor. Qızı Hacıyeva Çeşmi Şəmsəddin qızı – iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru.

Fəaliyyəti

Zemfira Hacıyeva Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Rəyasət Heyəti aparatı Elmi İrs Şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışır. O, işlədiyi müddət ərzində zəngin elmi-nəzəri biliyə yiyələnib, elmi tədqiqat işlərini müntəzəm və yüksək səviyyədə yerinə yetirir. Zemfira Hacıyeva 2002-ci ildə AMEA A. A. Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun dissertantı olmuş və Tarix İnstitutu nəzdində fəaliyyət göstərən 0.01.161 Birləşmiş Müdafiə Şurasının 2005-ci il 16 sentyabr tarixli iclasında tarix elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almaq üçün "Qarabağ xanlığı: sosial-iqtisadi münasibətlər və dövlət quruluşu" mövzusunda dissertasiya müdafiə etmişdir. Zemfira Hacıyeva 2007-ci ildən AMEA A. A. Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun doktorantı olmuş, 2013-cü ildə "Qarabağ və İrəvan xanlıqlarının tarixşünaslığı" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir. O, aktuallığı və siyasi əhəmiyyəti ilə seçilən mühüm nəticələri Azərbaycanda elmin inkişaf tarixini əks etdirən tədqiqat əsərlərinin müəllifidir. On dörd monoqrafiya, üç kataloq (İrəvan xanlığının tarixşünaslığı, "Kaşılar" Azərbaycan tarixi və mədəni irsini öyrənmək üçün qiymətli mənbə, AMEA 70 illik yubileyinə həsr edilmiş Azərbaycan Elmlər Akademiyasının yaranma tarixi-120 s.) və yetmiş elmi məqalənin müəllifidir, onlardan altısı xarici ölkələrdə (Rusiya, Türkiyə, İsveçrə, Gürcüstan) (rus, ingilis və türk dillərində). Zemfira Hacıyeva ermənilər tərəfindən məhv edilmiş "Qarabağ əyalətinin təsviri"nin ("Описание Гарабагской провинции", составленное в 1832 году по распоряжению главноуправляющего в Грузии Ермолова и изданного в 1866 году) ikinci nəşrini çap edərək, Moskva, Sankt-Peterburq, Almaniyanın Martin Lüter Universitetinin və digər ölkələrin kitabxanalarına təqdim etmişdir. Zemfira Hacıyeva 2005-ci ildən bu günə kimi Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Rəyasət Heyətinin Ekspert Yoxlama Komissiyalarının sədri vəzifələrini yerinə yetirir. O, Azərbaycan Tarix Qurumunun, A. A. Bakıxanov adına Tarix İnstitutu Elmi Şurasının üzvüdür.

Əsərləri

Monoqrafiyaları

1. Qarabağ xanlığı: sosial-iqtisadi münasibətlər və dövlət quruluşu. Bakı, 2007.
2. Гарабагское ханство: социально-экономические отношения и государственное устройство. Bakı, 2007.
3. Azərbaycan dövlət elmi-tədqiqat institutu (AzDETİ). Bakı, 2009.
4. Azərbaycan alimləri ikinci dünya müharibəsi illərində. Bakı, 2010.
5. Qarabağ xanlığının tarixşünaslığı. Bakı, 2010 (Azərbaycan və rus dillərində).
6. The Garabagh khanate: socio-economic relations and the state system. Baku, 2010.
7. Təkrarlanan tarix – təkrarlanan şərhlər. Bakı, 2011.
8. İrəvan xanlığının tarixşünaslığı. Bakı, 2012.
9. Azərbaycan dövlət muzeyi. Bakı, 2012. (Azərbaycan və rus dillərində).
10. Əfsanəvi insan (Akademik Cəbrayıl Muxtar oğlu Hüseynovun 100 illik yubileyinə həsr olunur). Bakı, 2013.
11. AMEA Prezidentləri. Şanlı yolu mərhələləri. Bakı, 2014.
12. AMEA Prezidentləri. Şanlı yolu mərhələləri (əlavələrlə). Bakı, 2015.
13. "İrəvan xanlığının tarixi" (Azərbaycan, rus və ingilis dillərində). Bakı-2013, s. 105
14. Azərbaycanı tədqiq edən və öyrənən cəmiyyət (AMEA-nın 75 illik yubileyinə həsr olunur) Bakı, "Elm", 2021.
15. "Kaşılar Azərbaycanın tarixi və mədəni irsini öyrənmək üçün qiymətli mənbə". Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası. Milli Azərbaycan Tarix muzeyi. (Azərbaycan və rus dillərində). (Həmmüəllif). Bakı-2014 s. 84 T. İbrahimova
16. "AMEA-nın yaranma tarixi (1945)" Kataloq. AMEA Rəyasət Heyətinin Elmi irs mərkəzinin arxiv materialları əsasında çap edilib. (Azərbaycan, rus və ingilis dillərində), Bakı-2015. s. 114.
17. AMEA-nın yaranma tarixi (1920–1945).

Məqalələri

1. Предисловие или несколько слов о Гарабахском ханстве // Описание Гарабахской провинции (подготовка к печати и переиздание З.А. Гаджиевой) Баку, 2003, стр. 3–6.
2. Qarabağ xanlığının mahalları və əhali tərkibi haqqında // AMEA Xəbərləri — № 4, 2004, s. 83–95.
3. Qarabağ xanlığında sənətkarlığın vəziyyətinə dair // Tarix və onun problemləri — № 4, 2004, s. 236–247.
4. Ümummilli əbədi liderimiz Heydər Əliyevin xatirəsinə və 28 May – Respublika gününə həsr olunmuş dünyada yeni inkişaf meylləri istiqamətində türk dünyası // Azərbaycan və Türkiyə Beynəlxalq elmi praktik simpozium (tezis-məruzələr) materialları. Qarabağ xanlığının yaranması. Bakı, 2004, s. 148.
5. "Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının 60 illiyinə həsr olunur" // "İqtisad Universiteti" nəşriyyatı Bakı, 2005, s. 22.
6. Об административном устройстве и религиозно-этническом составе Гарабагского ханства // Гарабаг: Кюрекчайский договор — 200. "Тахсил" Баку, 2005, s. 101–113.
7. Образование Гарабагского ханства. Азербайджан и азербайджанцы, Баку, 2005. № 4, s. 19–26.
8. Xanlıq dövründə Qarabağda kənd təsərrüfatının vəziyyəti, torpaq və su sahibliyi haqqında //Azərbaycan Tarix qurumu, Azərbaycan tarixi məsələləri, Bakı, 2005, s. 34–56.
9. "Qarabağ xanlığı: sosial-iqtisadi münasibətlər və dövlət quruluşu" // AMEA A. A. Bakıxanov adına Tarix İnstitutu nəzdində yaradılmış Dissertasiya Şurasının qərarı ilə çap edilib "Təhsil" nəşriyyatı. Bakı, 2007, s. 252.
10. Mirzə Adıgözəl bəyin "Qarabağnaməsi haqqında" // Dirçəliş XXI əsr, Azərbaycan Dövlət Quruculuğu və Beynəlxalq münasibətlər İnstitutu 126–127, Bakı, 2008. s.369–384.
11. Mirzə Camal Cavanşir Qarabağlının "Qarabağ tarixi əsərinin tarixşünaslıqda yeri" // Pedaqoji Universitet Xəbərləri Bakı, 2008, № 4, s. 56–72.
12. Mir Mehdi Xəzani və onun "Kitabi-tarixi-Qarabağ" əsəri haqqında // Tarix və onun problemləri Bakı, 2008, № 3, s. 221–234.
13. Mirzə Yusif Qarabağı və onun "Tarixi-Safi" əsəri haqqında // AMEA Xəbərləri Tarix, fəlsəfə, hüquq seriyası, Bakı, 2008, № 9, s. 3–17.
14. Əhməd bəy Cavanşir. Qarabağ xanlığının 1747–1805-ci illərdə siyasi vəziyyətinə dair // Pedaqoji Universitet Xəbərləri, Bakı, 2008. № 6, s. 112–123.
15. "İrəvan xanlığı Qacarların hökmranlığı dövründə. 1795–1828 adlı əsər haqqında // AMEA xəbərləri. Bakı, 2008, № 10, s. 3–21.
16. Город Шуша во второй половине XVIII века – в начале XIX в. // Материалы Международной научно-практической конференции (25 – 28 sentyabr 2008 г.), Кизляр, c. 53–64.
17. İrəvan xanlığı amerikalı bir ermeni yazarın sonumunda // (Türkiyə konfransı- Kars) Kafkaz Universitesi Tarih bölümü və Atatürk ülkeleri və İnkilap tarihi Araştırma və Uyqulama merkezi II Uluslar arası Kafkasiya tarih simpoziumu 15–17 ekim, 2008, s. 155–165.
18. Гарабагское ханство: социально-экономические отношения и государственное устройство // Баку, 2008, "Тахсил", с. 257.
19. Təkrarlanan tarix və təkrarlanan şərhlər. Corc Burnutyanın rus-sovet və erməni tarixçilərindən fərqli və oxşar cəhətləri // Dirçəliş XXI əsr, Azərbaycan Dövlət Quruculuğu və Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutu. 130–131 / Bakı, 2008–2009, s.147–158.
20. İrəvan xanlığı Qacarların hökmranlığı dövründə 1975–1828 adlı əsəri haqqında // AMEA Xəbərləri, Bakı, 2009, № 10, s. 3–20.
21. "Azərbaycan dövlət elmi-tədqiqat institutu (AzDETİ)" Azərbaycanda elmin inkişafı tarixindən (Azərbaycan və rus dillərində). // "Elm", Bakı, 2009, s. 231.
22. The Garabagh KHANATE: Gosio-economic relations and the state system. // Commisioned to print by a decision of the Dissertation Council of the Institute of History named after A. Bakikhanov of the National Academy of Sciences of Azerbaijan. /Edit d.h., prof. T. Mustafazade, "Chashioglu" Bakı, 2010, s. 243
23. The same old story… and the same old comments // Jeneva DİVA international issue 2. – 2010. s.42–47.
24. İrəvan xanlığı tarixi haqqında tarixçilərin əs son sözü // AMEA məruzələri Bakı, 2010, № 4, s.138–148.
25. "Qarabağ xanlığının tarixşünaslığı" // AMEA A. A. Bakıxanov adına Tarix İnstitutu nəzdində yaradılmış Elmi Şurasının qərarı ilə çap olunub, Bakı, 2010, s.266.
26. "Azərbaycan alimləri ikinci dünya müharibəsi illərində" // (Azərbaycan və rus dillərində), Bakı, 2010, s. 126.
27. Təkrarlanan tarix Təkrarlanan şərhlər. "İrəvan xanlığı Qaçarların hökmranlığı dövründə // 1795–1828" kitabın müəllifi C. Burnutyanın rus-sovet və erməni tarixçilərindən fərqli və oxşar cəhətləri, "Şərq-Qərb" nəşriyyatı, Bakı, 2011, s. 255.
28. İrəvan xanlığının tarixşünaslığı // "Çaşıoqlu" nəşriyyatı, Bakı, 2012, s.137.
29. "Azərbaycan Dövlət Muzeyi (1920–1960)". Azərbaycanda elmin inkişafı tarixindən. (Azərbaycan və rus dillərində) // "Şərq-Qərb" Bakı, 2012, s. 150.
30. "Qarabağın tarixi-mədəni irsi". (Azərbaycan, rus və ingilis dillərində) // Bakı, 2012, s. 12.
31. "Древняя Габала". (rus və ingilis dillərində) // Баку, 2012, broşura, стр. 6.
32. T. İbrahimova, Z. Hajıyeva "Epigraphic monuments of the Caucasian Albania" // Bakı, 2012, s. 5.
33. Mirzə Rəhim Fənanın "Tarixi-cədidi-Qarabağ" əsəri haqqında // Pedaqoji Universitetin xəbərləri, Bakı, 2012, № 3, s. 87–90.
34. Qarabağ xanlığının tarixi XX əsrin 60–80-ci illərində Azərbaycan və Sovet tarixşünaslığında // AMEA xəbərləri, Bakı, 2012, № 2, s. 8–18.
35. Qarabağ xanlığının tarixi müasir erməni tarixşünaslığında // Dirçəliş XXI əsr, Azərbaycan Dövlət Quruculuğu və Beynəlxalq münasibətlər institutu,171–172, Bakı, 2012, s. 411–418.
36. Müstəqillik dövrü Azərbaycan tarixşünaslığı. Problemə yeni baxış // AMEA Xəbərləri, Bakı, 2012, № 5, s. 158–167.
37. История Гарабагского ханства в Иранской историографии // Международный научный журнал "Кавказ и мир", 2012, № 14, s. 99–106.
38. The History of the Yerevan Khanate in the context of Russia, Georgiya, İran and other countries // Jeneva DİVA international issue, 2012, № 2, s. 38–41.
39. Raffi və onun Qarabağ haqqında mifik məlumatları // Pedaqoji Universitetin xəbərləri, Bakı, 2013, № 1. s. 65–70.
40. XX əsrin 30–40-cı illəri erməni tarixşünaslığında Qarabağ xanlığı tarixinin saxtalaşdırılmasına dair // AMEA Məruzələr, "Elm" Redaksiya-Nəşriyyat və Poliqrafiya Mərkəzi. Bakı, 2013.
41. XX əsrin 40–50-ci illəri Sovet tarixşünaslığında // Dirçəliş — XXI əsr, Azərbaycan Dövlət Quruculuğu və Beynəlxalq münasibətlər institutu, 173–174. Bakı, 2013, s. 146–156.
42. Türkiye ve İran Tarih Bilimçiliginde Karabağ Tarihi // Türk Dünyası Araşdırmaları vakfı, Kültür Dergisi. Tarih: şubat 2013, sayı 314, s. 24–30.
43. "Əfsanəvi insan" Akademik Cəbrayıl Muxtar oğlu Hüseynovun 100-illik yubileyinə həsr olunur. (Azərbaycan və rus dillərində) // Bakı, 2013, s. 221.
44. Raffi və onun Qarabağ haqqında mifik məlumatları // Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin Elmi Xəbərləri Bakı, il 1, cild 1, yanvar-mart 2013, s. 7–15.
45. Американский историк армянского происхождения ДЖ. Бурнутьян об истории Иреванского ханства // Вопросы гуманитарных наукR ISSN 1684–2618 Издательство "Спутник" Москва-2013, № 3, с. 22–36.
46. "AMEA Prezidentləri. Şanlı yolun mərhələləri". AMEA Rəyasət Heyətinin Elmi İrs Mərkəzinin arxiv materialları əsasında çap edilib. (Azərbaycan və rus dillərində) // Bakı, 2015, s. 431.
47. Фундаментальные труды выдающегося историка-востоковеда. Сара Ашурбейли как источник изучения Мультикультурализма в Азербайджане // AMEA Milli Azərbaycan Tarix Muzeyi VI Elmi Konfransının materialları, 23 aprel 2016-cı il, Bakı, 2016, s. 189–198.
48. Azərbaycanda Elmi İrsin Toplanması və Sistemləşdirilməsi Mərkəzinin Azərbaycan elminə töhfəsi // AMEA Milli Azərbaycan Tarix Muzeyi I Respublika Elmi Konfransının materialları, 20 iyun 2017-ci il, Bakı, 2017, s. 78–84.
49. XX əsrin əvvəlində ermənilərin Cənubi Qafqazda ərazi iddialarının qanlı nəticələri // AMEA A. A. Bakıxanov ad. Tarix İnstitutu, T. C. Atatürk araştırma mərkəzi Lənkəran rayon icra hakimiyyəti (XX əsrdə Türk-müsəlman xalqlarına qarşı IV beynəlxalq elmi konfransın materialları). AMEA, Tarix İnstitutu, 22 – 27 aprel 2017, s. 569–573.
50. Auda de Azerbaiyán a los niños refugıados durante la guerra cıvıl española (1936–1939) // İRS Herencia Historia, Cultura, Antropologiya ISSN 2314–3681 España, № 1(9), inverno 2017–18, s. 44–47.
51. Физический и моральный геноцид, осуществленный руководством армянской церкви против Азербайджанского народа // AMEA A. A. Bakıxanov ad. Tarix İnstitutu, T. C. Atatürk araşdırma mərkəzi Türkiyənin Azərbaycandakı səfirliyi, AR, Qusar rayon İcra Hakimiyyəti, 25 – 29 aprel 2018, s. 298–302
52. Армянская церковь: государство в государстве? // İRS Наследие — международный азербайджанский журнал № 6(96) 2018, с. 42–47.
53. Краткий очерк из истории формирования науки в Азербайджане // Современные гуманитарные исследования. РАН 2018, № 6 (85), с. 34–41.
54. "Привлекательная" угроза армянской церкви" // Журнал "Гилея" Киев, 2019.
55. "Вклад Василия Владимировича Бартольда в исследования материальной и духовной культуры Азербайджана" 1 том // ХХХ Международный конгресс "Источниковедение и историография стран Азии и Африки: к 150-летию академика В.В. Бартольда (1869–1930)". Восточный факультет Санкт-Петербургский государственный университет СПбГУ,19–21 июня 2019, с. 235–236.
56. "Вклад тюркских народов в мировую историю и культуру" // IV форум гуманитарных наук "Великая степь" "Роль и значимость культурных ценностей Тюркского мира в развитии человеческой цивилизации". Астана, Нур-Султан–24, июнь 2019, c. 134–141.
57. История строительства Мингечевирской гидроэлектростанции и античный город Самунис // Грузия, 2019.
58. "Краткий очерк из истории торгово-экономических и дипломатических связей Азербайджана с Россией в средние века" // Труды исторического факультета МГУ.Исторические исследования. Русь, Россия:Средневековье и Новое время(Материалы VI Чтений памяти академика РАН Л.В.Милова). выпуск 6. ISBN 978-5-19-011431-7. Москва, 2019, с. 703–707.
59. "Источниковедение и историография истории Азербайджана по археологическим памятникам" // Киевский Национальный университет имени Тараса Шевченко. Международная научная конференция "Археология и музейное дело в системе освещения и науки". Тезисы докладов. Киев, 2019, с. 22–23.
60. "Социально-экономические и политические связи Кавказской Албании с Иберией" // Mатериалы V Международного конгресса кавказоведов, Тбилиси, 4–7 ноябрь 2019, c. 131.
61. The influence of Iranian culture on the historical heritage of Azerbaijan // (Read Ais Journal), tezis.
62. "Неоценимый вклад Василия Владимировича Бартольда в исследовании материальной и духовной культуры Азербайджана" Тезисы доклада XXX Международный конгресс "Источниковедение и историография стран Азии и Африки" Восточный факультет Санкт-Петербургский государственный университет СПбГУ (19–21 июня 2019 г.) // Санкт-Петербургский государственный университет СПбГУ, 2019 г. 235–236.
63. Azərbaycanı Tədqiq Edən və Öyrənən Cəmiyyət (Tətəbbö) (Azərbaycanda elmin inkişaf tarixindən) Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının 75 illik yubileyinə həsr olunur // Bakı, "ELM", 2021. s.106.
64. "Erməni kilsəsinin yanlış cazibəsi" (erməni kilsəsi Azərbaycan xalqına qarşı aparılan fiziki və mənəvi soyqırıma rəhbərlik edib) // Jurnal "İrs" 2018, s.42–47.
65. 1926-cı ildə Bakıda keçirilmiş I Türkoloji qurultayda türk xalqlarının mədəni inteqrasiyasının yeni mərhələsinə dair // Bakı. noyabr 14–15; 2016, s.14–15.
66. Azərbaycanın əzəli və əbədi torpağı İrəvan xanlığı (İndiki Erməistan). 4 cilddə. "irəvan xanlığı tarixinin ermənilər tərəfindən saxtalaşdırılması" // s.308–344, I cild, s.161–208, II cild, s. 208–250, III cild, Bakı, "Nurlar", 2020.
67. "Выставка Низами к юбилею Фирдоуси" // "Elm" qəzeti, 30 aprel 2021, с.11.
68. "Выставка Низами к юбилею Фирдоуси" səh-91–97. "Filologiya və sənətşünaslıq" jurnalı. 2021, №.1, İSSN 2663–4368 // Bakı, 2021, c.91–97.
69. İnsanlığa qarşı amansız terror "XX əsrin əvvəllərində ermənilərin Cənubi Qafqazda ərazi iddialarının nəticələri" № 1. İSSN 2708–0641, 2708 −065X(online) // ADU "Tarix və onun problemləri" Bakı, 2022, s. 25–31.
70. Türk xalqlarının dünya tarixi və mədəniyyətinə töhfəsi // Türkiyənin Ankara şəhərində beynəlxalq nəşriyyatda Azərbaycan Milli Mətbuatının banisi Həsən Bəy Zərdabinin anadan olmasının 180 illik yubileyinə həsr olunmuş fərqli elm sahələrinə aid məqalələrdən ibarət kollektiv monoqrafiya. Ankara, 2022, s. 32-44.

Təltif və mükafatları

1. Xalqın nüfuzlu ziyalısı Fəxri diplomu

2. Azərbaycan bayrağı Ali diplomu

3. Qızıl Qələm mükafatı Diplomu

4. AMEA-nın Fəxri Fərmanı (3 dəfə) 2000-ci, 2005 və 2015-ci illərdə

5. Azərbaycan Respublikasının "Tərəqqi" medalı