Zombi şirkəti

Zombi şirkəti (ing. zombie company) — fəaliyyətini davam etdirmək üçün daimi maliyyə sərmayəsi tələb edən şirkəti təsvir etmək üçün media tərəfindən istifadə edilən termin. Beynəlxalq Hesablaşmalar Bankı (BIS) tərəfindən müəyyən edildiyi kimi, zombi ən azı 10 yaşı olan və borcları üzrə faiz ödənişləri faiz və vergilərdən əvvəlki qazancından çox olan açıq şirkətdir.

Tərifi

Geniş anlayış: Əgər onun faiz ödəmə əmsalı ardıcıl olaraq ən azı üç il ərzində birdən azdırsa və şirkətin faiz ödəmə əmsalı ən azı 10 ildirsə, şirkət "zombi" kimi müəyyən edilə bilər.

Dar anlayış: Birja qiymətləndirməsinə əsaslanaraq, zombi şirkətlərinin qeyri-zombi şirkətlərlə müqayisədə gələcək artım potensialının daha aşağı olması tələbi əlavə olunur. Beləliklə, zombilər aktivlərinin bazar dəyərinin onların dəyişdirmə dəyərinə nisbəti — Tobin Q (q) — istənilən ildə öz sektorunda mediandan aşağı olmalıdır. Geniş tərifə görə, zombilər üçün median q zombi olmayanlara nisbətən daha yüksəkdir, ona görə də investorlar bir çox zombi şirkətlərinin gələcəyinə nikbin baxırlar. Dar tərif bu anomaliyanı aradan qaldırmağı hədəfləyir — bir zombi şirkəti birdən bir qədər aşağı olan daha aşağı median q-ya malikdir.

Hayman Minskinin maliyyə qeyri-sabitliyi ilə bağlı fərziyyəsində zombi şirkəti borcalanların üçüncü sinfinə uyğundur: birincisi, borclunun həm faizləri, həm də borcun əsas hissəsini ödəyə bildiyi hedcinq maliyyələşdirmə, ikincisi, spekulyativ maliyyələşdirmədir. borcalanların pul vəsaitlərinin hərəkəti faizləri ödəmək üçün kifayətdir, lakin borcun əsas hissəsi deyil, üçüncüsü Ponzi maliyyələşdirilməsidir (məşhur italyan "piramida qurucusu" adından) — pul axını faizləri ödəmək üçün kifayət deyil.

Jurnalist və elmi ictimaiyyətdə belə bir fikir var ki, zombi şirkətinin klassik nümunəsi (geniş mənada) yüksək texnologiyalı elektrik avtomobilləri istehsal edən, lakin gəlirsiz olan Tesladır: 2003-cü ildə qurulan şirkət ABŞ korporativ sektorunda görünməmiş son səkkiz il ərzində xalis illik zərər göstərmişdir. Value Investors Club-a görə, Tesla dəyişdirilmiş Ponzi sxemidir: şirkət bütün tarixi boyu yeni məhsulu elan edərək və onun istehsalına başlamazdan əvvəl avans ödənişini toplamaqla öz fəaliyyətini maliyyələşdirib — şirkət cəlb edilmiş müştəri depozitlərini xərcləyir, əvvəlki bir məhsulun istehsalı üçün əsaslı məsrəflər və əməliyyat məsrəfləri, müəssisədə vəsait tükəndikdə isə əvvəl elan edilmiş məhsulun istehsalını başa çatdırmaq üçün yeni məhsulun buraxılması elan edilir və onun üçün avans ödənişi qəbul edilir."

Tarixi

Xüsusi araşdırma zombi şirkətlərinin payının sabit artım tendensiyasını ortaya qoydu: iqtisadiyyatı inkişaf etmiş 14 ölkədə onların payı (geniş şəkildə müəyyən edilmiş) 1980-ci illərin sonundakı orta hesabla 2%-dən 2016-cı ildə 12%-ə və 1%-dən 6-ya yüksəldi. % dar şərhə uyğun olaraq. Zombi şirkətlərin çoxalması Beynəlxalq Hesablaşmalar Bankı (BIS) tərəfindən 2018–2019-cu illərdə qlobal iqtisadi göstəricilərin pisləşməsinin dörd səbəbi (ticarət qeyri-müəyyənliyinin artması, mərkəzi bankın pul siyasətinin zəifləməsi və məhsuldarlığın yavaşlaması ilə birlikdə) kimi göstərilib. getdikcə daha çox yeni borclar səbəbindən problemləri sonraya təxirə salmaq təcrübəsi kimi: ucuz kreditlərin cəlb edilməsi imkanını nəzərə alaraq, şirkətlər öz resurslarından istifadə edərək fəaliyyətini yaxşılaşdırmaq motivasiyasını azaldıblar.