İfrat solçuluq (Radikal sol ya da ingilis dilindəki adı ilə far-left) — kommunist və sosialist siyasi partiyaların solunda yerləşən və parlament demokratiyasını rədd edən bütün inqilabçı hərəkatlar. Bunlar köklü struktur islahatların tərəfdarıdırlar. İctimai azadlıqlara görə sosializm; İstehsal və dəyişdirmə vasitələrinin kollektivləşməsinin tərəfdarı olan marksist-leninist-maoist kommunizm, ifrat solçuluğa bir nümunədir. Ümumiyyətlə Parlament sistemini rədd edir və birbaşa fəaliyyəti müdafiə edirlər.
Bununla belə, Karl Marks kommunist sisteminə keçidin yalnız proletar inqilabı ilə mümkün olacağını, sonrakı dövrlərdə istehsal vasitələrinə və kütləvi informasiya vasitələrinə dövlət sahibliyi ilə bir egalitar (bərabərlik) cəmiyyətin qurulacağını və dövlətin bir müddət sonra yox olacağını bildirirdi. Digər tərəfdən, anarxistlər dövlətin ən qısa müddətdə məhv edilməsinin və insanların öz həmrəylik sistemlərində yaşamasının tərəfdarıdırlar.
İfrat sol qanad siyasətində din və milliyyət arxa plandadır. Hər cür millətçiliyi rədd edir. Çünki bütün insanların bir dam altında həmrəylik içində yaşadığını müdafiə edir. Tam egalitardır. Sinfi qarşıdurmaları aradan qaldırmaq, daha doğrusu, sinifsiz bir cəmiyyət yaratmaq üçün iqtisadi tələblərin bərabər şəkildə paylanmasını müdafiə edir. Bu cəhətdən sosial demokratiyadan fərqlənir. Çünki sosial demokratiya sosial ədalətin və bərabərliyin mülayim və iş şəraitinə uyğun paylanmasını müdafiə edir. Həmçinin sosial demokratiyada fərdi mülkiyyət anlayışı da mövcuddur. Karl Marksın dinə dair fikirləri aydındır. Karl Marks bunu belə izah etmişdir: "Din qəlbsiz dünyanın ürəyidir. Bütün insanları dünyanın əzab və əziyyətlərindən uzaqlaşdırır, rahatlaşdırır. İnsanları inqilaba aparan yoldan çəkindirir. Din demək olar ki, tiryəkdir"
Anarxizm, Avtonomizm, Kommunalizm, Kommunizm, Marksizm, Leninizm, Stalinizm, Trotskizm, Maoizm, Sol Kommunizm ifrat sol qanad siyasətinin elementləridir.
Biblioqrafiya
redaktə- Balz, Hanno. Section III: Terrorism in the Twentieth Century – Militant Organizations in Western Europe in the 1970s and 1980s // Law, Randall D. (redaktor). The Routledge History of Terrorism. Routledge Histories (1st). London, England: Routledge. 2015. 297–314. ISBN 978-0-367-86705-8. LCCN 2014039877. İstifadə tarixi: 3 December 2021 – Google Books vasitəsilə.
- Breslauer, George W. The Rise and Demise of World Communism. Oxford University Press. 2021. ISBN 978-0-19-757969-5.
- Chaliand, Gérard. The History of Terrorism: From Antiquity to Al Qaeda (1st). Berkeley, California: University of California Press. 2010. ISBN 978-0-520-24709-3. İstifadə tarixi: 19 November 2021 – Internet Archive vasitəsilə.
- Chiocchetti, Paolo. The Radical Left Party Family in Western Europe, 1989–2015 (E-book). London, England: Routledge. 2016. ISBN 978-1-317-22186-9. İstifadə tarixi: 19 November 2021 – Google Books vasitəsilə.
- Clark, Simon. Post-War Italian Politics: Stasis and Chaos // Terror Vanquished: The Italian Approach to Defeating Terrorism (E-book). Arlington, Virginia: Center for Security Policy Studies. 2018. ISBN 978-1-732-94780-1. LCCN 2018955266. İstifadə tarixi: 28 November 2021 – Google Books vasitəsilə.
- Cosseron, Serge. Dictionnaire de l'extrême gauche [Dictionary of the far left] (fransız) (paperback). Paris, France: Larousse. 2007. ISBN 978-2-035-82620-6. İstifadə tarixi: 19 November 2021 – Google Books vasitəsilə.
- Cronin, James E.; Shoch, James; Ross, George, redaktorlar What's Left of the Left: Democrats and Social Democrats in Challenging Times. Duke University Press. 2011. ISBN 9780822350798.
- Dunphy, Richard. Contesting Capitalism?: Left Parties and European Integration (paperback). Manchester, England: Manchester University Press. 2004. ISBN 978-0-719-06804-1. İstifadə tarixi: 19 November 2021 – Google Books vasitəsilə.
- Freeden, Michael; Sargent, Lyman Tower; Stears, Marc. The Oxford Handbook of Political Ideologies. OUP Oxford. 2013-08-15. ISBN 978-0-19-166371-0.
- Gerstle, Gary. The Rise and Fall of the Neoliberal Order: America and the World in the Free Market Era. Oxford University Press. 2022. ISBN 978-0197519646.
- Hloušek, Vít; Kopeček, Lubomír. Origin, Ideology and Transformation of Political Parties: East-Central and Western Europe Compared (1st hardback). London, England: Routledge. 2010. ISBN 978-0-754-67840-3. İstifadə tarixi: 19 November 2021 – Google Books vasitəsilə.
- Holzer, Jan; Mareš, Miroslav. Challenges to Democracies in East Central Europe (1st hardback). London, England: Routledge. 2016. ISBN 978-1-138-65596-6. İstifadə tarixi: 19 November 2021 – Google Books vasitəsilə.
- Katsambekis, Giorgos; Kioupkiolis, Alexandros. The Populist Radical Left in Europe (E-book). London, England: Routledge. 2019. ISBN 978-1-351-72048-9. İstifadə tarixi: 19 November 2021 – Google Books vasitəsilə.
- Katsourides, Yiannos. Radical Left // Featherstone, Kevin; Sotiropolous, Dimitri A. (redaktorlar ). The Oxford Handbook of Modern Greek Politics (hardcover). Oxford, England: Oxford University Press. 2020. 299–315. doi:10.1093/oxfordhb/9780198825104.013.19. ISBN 978-0-198-82510-4. İstifadə tarixi: 21 November 2021 – Google Books vasitəsilə.
- Liebman, Marcel; Miliband, Ralph. "Beyond Social Democracy". The Socialist Register. London, England: Merlin Press. 22. 1985: 476–489. İstifadə tarixi: 19 November 2021 – Marxists Internet Archive vasitəsilə.
- March, Luke; Mudde, Cas. "What's Left of the Radical Left? The European Radical Left After 1989: Decline and Mutation". Comparative European Politics. London, England: Palgrave Macmillan. 3 (1). 1 April 2005: 23–49. doi:10.1057/palgrave.cep.6110052. ISSN 1740-388X. İstifadə tarixi: 21 November 2021 – ResearchGate vasitəsilə.
- March, Luke. Contemporary Far Left Parties in Europe: From Marxism to the Mainstream? (PDF). Berlin, Germany: Friedrich-Ebert-Stiftung. 2008. ISBN 978-3-868-72000-6. İstifadə tarixi: 3 June 2017 – Library of the Friedrich-Ebert-Stiftung vasitəsilə.
- March, Luke. Radical Left Parties in Europe. Routledge. 2011. ISBN 978-0-203-15487-8.
- March, Luke. Radical Left Parties in Europe (E-book). London, England: Routledge. 2012a. ISBN 978-1-136-57897-7. İstifadə tarixi: 19 November 2021 – Google Books vasitəsilə.[daimi ölü keçid]
- March, Luke. "Problems and Perspectives of Contemporary European Radical Left Parties: Chasing a Lost World or Still a World to Win?". International Critical Thought. London, England: Routledge. 2 (3). September 2012b: 314–339. doi:10.1080/21598282.2012.706777.
- Mudde, Cas. SYRIZA: The Failure of the Populist Promise (E-book). London, England: Palgrave Macmillan. 2016. ISBN 978-3-319-47479-3. İstifadə tarixi: 21 November 2021 – Google Books vasitəsilə.
- Newman, Michael. Socialism: A Very Short Introduction. OUP Oxford. 2005. ISBN 978-0-19-157789-5.
- Pedahzur, Ami; Perliger, Arie; Weinberg, Leonard. Political Parties and Terrorist Groups (hardback 2nd). London, England: Routledge. 2009. ISBN 978-0-415-77536-6. İstifadə tarixi: 27 December 2021 – Google Books vasitəsilə.
- Raufer, Xavier. "The Red Brigades: A Farewell to Arms". Studies in Conflict and Terrorism. London, England: Routledge. 16 (4). October–December 1993: 315–325. doi:10.1080/10576109308435937.
- Rossi, Federica. Treiber, Kyle (redaktor). "The failed amnesty of the 'years of lead' in Italy: Continuity and transformations between (de)politicization and punitiveness". European Journal of Criminology. Los Anceles and London: SAGE Publications on behalf of the European Society of Criminology. 20 (2). April 2021: 381–400. doi:10.1177/14773708211008441. ISSN 1741-2609.
- Smaldone, William. European Socialism: A Concise History with Documents (ingilis). Rowman & Littlefield Publishers. 8 August 2013. ISBN 978-1-4422-0909-1.
- van der Linden, Marcel. The Cambridge History of Socialism. 1. Cambridge University Press. 2022. ISBN 978-1-108-48134-2.
- "Red Brigades". CISAC. Stanford University. May 2008. İstifadə tarixi: 1 April 2020.
- "Red Brigades announce end of their struggle to overthrow German state". The Irish Times. 22 April 1998. İstifadə tarixi: 1 April 2020.
Əlavə ədəbiyyat siyahısı
redaktə- Norwood, Stephen H. Antisemitism and the American Far Left (paperback). Cambridge, England: Cambridge University Press. 2013. doi:10.1017/CBO9781139565806. ISBN 978-1-107-65700-7. İstifadə tarixi: 19 November 2021 – Google Books vasitəsilə.
Radikal sol partiyaların fəaliyyətləri haqqında tədqiqatlar
redaktə- Kioupkiolis, Alexandros. "Podemos: The Ambiguous Promises of Left-wing Populism in Contemporary Spain". Journal of Political Ideologies. London, England: Routledge. 21 (2). March 2016: 99–120. doi:10.1080/13569317.2016.1150136. İstifadə tarixi: 21 November 2021 – ResearchGate vasitəsilə.
- Katsourides, Yannos. Radical Left Parties in Government: The Cases of SYRIZA and AKEL (hadrback). London, England: Palgrave Macmillan. 2016. doi:10.1057/978-1-137-58841-8. ISBN 978-1-137-58840-1. İstifadə tarixi: 21 November 2021 – Google Books vasitəsilə.
Radikal solçuluq və radikal sağçılıq
redaktə- el-Ojeili, Chamsy; Taylor, Dylan. Cheng, Enfu; Schweickart, David; Andreani, Tony (redaktorlar ). "The Revaluation of All Values: Extremism, The Ultra-Left, and Revolutionary Anthropology". International Critical Thought. Taylor & Francis on behalf of the Chinese Academy of Social Sciences. 8 (3). September 2018: 410–425. doi:10.1080/21598282.2018.1506262. eISSN 2159-8312. ISSN 2159-8282.
- Chong, Dennis; McClosky, Herbert. "Similarities and Differences Between Left-Wing and Right-Wing Radicals". British Journal of Political Science. 15 (3). July 1985: 329–363. doi:10.1017/S0007123400004221. ISSN 0007-1234.
- Kopyciok, Svenja; Silver, Hilary. "Left-Wing Xenophobia in Europe". Frontiers in Sociology. 6. 6 October 2021: 666–717. doi:10.3389/fsoc.2021.666717. ISSN 2297-7775. PMC 8222516 (#bad_pmc). PMID 34179182 (#bad_pmid).
Terrorizm
redaktə- Martin, Augustus; Prager, Fynnwin. Part II: The Terrorists – Terror from Below: Terrorism by Dissidents // Terrorism: An International Perspective. Thousand Oaks, California: SAGE Publications. 2019. 189–193. ISBN 978-1-526-45995-4. LCCN 2018948259. İstifadə tarixi: 27 December 2021 – Google Books vasitəsilə.
Xarici keçidlər
redaktə- Vikianbarda İfrat solçuluq ilə əlaqəli mediafayllar var.