İlita Daurova
İlita Daurova (rus. Или́та Кири́лловна Да́урова) — Sovet pilotu. İkinci Dünya müharibəsinin Şərq cəbhəsində döyüşmüşdür. İlk osetin qadın pilot kimi tanınır.
| İlita Daurova | |
|---|---|
| oset. Дауыраты Илитæ | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Ləqəbi | Дика |
| Doğum tarixi | 26 dekabr 1919 |
| Vəfat tarixi | 1 noyabr 1999 (79 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vətəndaşlığı | |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Qoşun növü | aviasiya, kəşfiyyat |
| Rütbəsi | Leytenant |
| Döyüşlər | |
| Təltifləri |
                |
Həyatı redaktə
İlita Daurova 26 dekabr 1919-cu ildə Hussar Lamardon kəndində anadan olub. Uşaqlıqdan hərbi sahə ilə maraqlanan İlita Daurova on yaşında olarkən silah istifadə etməyi öyrənmiş və bir neçə dəfə ayı ovlamışdır.[1] İbtidai məktəbi bitirdikdən sonra Stalin kolxozunda işləmiş,[2] sonradan isə kolxoz sədri olmuşdur. Kolxozdan sonra XTNS-da işləməyə başlamışdır.
1934-cü ildə Komsomol üzvlərindən biri kimi "Artek"ə göndərildi. Burada döyüş təyyarəsi pilotu Hariton Salamov ilə tanış oldu[1] və ona pilot olmaq istədiyini bildirdi.
1939-cu ildə İlita Daurova Moskva Sosial Kənd Təsərrüfatı Akademiyasına hazırlıq kurslarına göndərildi.[1] Burada uçuş klubuna qoşuldu. Təhsilini başa vurduqdan sonra Xarkov Aviasiya Məktəbinə daxil oldu və SSRİ-nin paraşütlə tullanma ustası oldu.
1941-ci ildə məktəbdə tanış olduğu Xaritano Salamovla birlikdə evlənməyə qərar verdilər. Toy milli adət-ənənələrə uyğun təşkil edildi. Lakin müharibə başladığı üçün toyun iki günü baş tutmadı. Müharibədə iştirak edən Xaritano Salamov, 1941-ci ildə Sevastopol yaxınlarında itkin düşdü və bir daha geri qayıtmadı.[2]
İlita Daurova ilk döyüşünə Tuapse yaxınlığında girdi.[3] Po-2 döyüş təyyarəsinin pilotu olaraq Krım və Azov bölgələrində müxtəlif tapşırıqları yerinə yetirmişdir. Bu dövrdə İlita Daurovanın təyyarəsi dənizin üstündən uçarkən vurulsa da, İlita Daurova müvəffəqiyyətlə döyüş təyyarəsini tərk edə bildi. Sovet sualtı qayıqları ona sudan çıxmağa kömək etdilər.[1]
Azərbaycanda işlədiyi dövrdə ağciyər iltihabına tutuldu. Daha sonra 7-ci Dəniz Briqadasının 3-cü Dəniz Alayına təyin edildi və bu dövrdə başından xəsarət aldı. Aylarla davam edən müalicədən sonra tərxis edildi və 1944-cü ildə Şimali Osetiyaya qayıtdı. 1957-ci ildə məktəbəqədər təhsil müəssisəsinin müdiri olaraq işə başladı.
1979-cu ildə Moskvaya köçdü.[1] 1 noyabr 1999-cu ildə vəfat etdi. Məzarı Vladiqafqazdır.
Ölümündən sonra redaktə
Şimali Osetiyanın Farn və Kambileyevskoye kəndlərindəki bəzi küçələrə İlita Daurovanın adı verilmişdir.[4] Onun haqqında bir çox məqalələr yazılmışdır.[1] Yazar Toturbek Çatıyev "Havada Osetiya" (oset. Уæлдæфы ирон чызг) adlı kitabını İlita Daurovadan ilhamlanaraq yazmışdır.[5]
İstinadlar redaktə
- ↑ 1 2 3 4 5 6 "Осетины - Даурова Илита Arxivləşdirilib 2016-01-03 at the Wayback Machine". ossetians.com. İstifadə tarixi: 22 oktyabr 2020.
- ↑ 1 2 ГТРК Алания. 03.02.2017 Фыдыбаста хъахъхъанджыта (сюжет о Харитоне Саламове, его невесте Илите и сестре Софии) Arxivləşdirilib 2020-10-26 at the Wayback Machine (19 aprel 2017). İstifadə tarixi: 17 may 2019.
- ↑ Джатиев Т. И. Дика. — Советская Россия, 1978. — 207 с.
- ↑ "Ибрагим ХАЕВ: «Люблю наш город, нашу республику, каждый ее уголок»" Arxivləşdirilib 2019-05-17 at the Wayback Machine. Алания Time (en). 28 Mart 2019. İstifadə tarixi: 22 oktyabr 2020.
- ↑ Catiyev, Toturbek (1971). Уæлдæфы ирон чызг. Фæцæуын атакæйы : уацаутæ. Vladikavkaz. s. 265.