Ayı (lat. Ursus) – ayıkimilər fəsiləsinə aid heyvan cinsi. Ayılar Şimali Amerika, Cənubi Amerika, Avropanın şimalı və Asiyada yayılmışdır.

Ayı
Black bear large.jpg
Elmi təsnifat
Beynəlxalq elmi adı

Bədən quruluşuRedaktə

Böyük gövdələri, qısa ətrafları, uzun burunları, yumru qulaqları, qısa quyruğu var. Hər pəncədə (arxa və ön) 5 barmaq var. Hər barmağın ucunda uzun və iti dırnaq yerləşir. Arxa ayaqları üzərində duraraq insan kimi yeriyə bilirlər.

Əksər ayıların rəngləri ağ, qara, qəhvəyi biri birrənglidir. Bu mənada sadəcə panda fərqlənir. Onun rəngi ağ-qara qarışıqdır.

Əsas xüsusiyyətləriRedaktə

Erkək ayılar dişi ayılardan daha iri olurlar. Qoxubilmə bacarıqları çox inkişaf etmişdir. Sürətli qaçma, dırmanma və üzmə bacarıqları var.

Ağ ayının kütləsi 1000 kq-a çatır.

Ağdöş ayının uzunluğu 1.3–2 m, qara ayının 1.5-1.8 m, qonur ayının müxtəlif yarımnövlərinin uzunluğu 1.2–3 m, ağ ayının uzunluğu isə 1.6–3 m-dir.

Həyat tərziRedaktə

Hər bir ayı növünün yaşadığı ərazi quruluşu fərqlidir. Amma ümumi olaraq deyə bilərik ki, ayılar ağac oyuqlarında, qayaların arasında, mağaralarda yaşayırlar.

Qış gələnədək bol miqdarda qidalanır və kökəlirlər. Qış boyu yuvalarında nizamsız şəkildə yatırlar.

QidalanmasıRedaktə

Qidalanma növlərə görə dəyişir. Məsələn, qütb ayısı ətyeyən, panda isə otyeyəndir. Bal, balıq, meyvə ailələrin xoşladıqları qidalardır.

SinonimləriRedaktə

  • Arcticonus Pocock, 1917
  • Danis J. E. Gray, 1825
  • Euarctos Gray, 1864
  • Mamursus Herrera, 1899
  • Melanarctos Heude, 1898
  • Mylarctos Lönnberg, 1923
  • Myrmarctos J. E. Gray, 1864
  • Selenarctos Heude, 1901
  • Thalassarctos J. E. Gray, 1825
  • Thalassarctus Gloger, 1841
  • Thalassiarchus Kobelt, 1896
  • Ursarctos Heude, 1898
  • Ursulus Kretzoi, 1954
  • Vetularctos Merriam, 1918

Növləri və yarımnövləriRedaktə

İstinadlarRedaktə

  1. Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2006.
  2. Mammal Species of the World (ing.): A Taxonomic and Geographic Reference. / D. E. Wilson, D. M. Reeder 3 Baltimore: JHU Press, 2005. 35, 2142 p. ISBN 978-0-8018-8221-0

Xarici keçidlərRedaktə

Həmçinin baxRedaktə