İnformasiya dövrü

İnformasiya çağı, İnformasiya əsri, Rəqəmsal dövr, Rəqəmsal əsr — XX əsrin ortalarından başlayan tarixi dövr. Sənaye inqilabı zamanı qurulan ənənəvi sənayelərdən informasiya texnologiyalarına əsaslanan iqtisadiyyata sürətli keçid ilə xarakterizə olunur.[1] İnformasiya çağının başlanğıcı 1947-ci ildə tranzistorun,[1] 1957-ci ildə optik gücləndiricinin[2] və 1970-ci il yanvarın 1-də başlayan "Unix" vaxtının inkişafı[3] ilə əlaqələndirilir. Bu texnoloji irəliləyişlər məlumatın emalına və ötürülməsinə əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.

Notbuk Vikipediya məlumatlarını göstərmək üçün internetə qoşulur. Kompüter sistemləri arasında uzun məsafəli əlaqə İnformasiya əsrinin əlamətidir.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Dövlət İdarəetmə Şəbəkəsinə görə, İnformasiya çağı sosial təkamülün hərəkətverici qüvvəsi kimi modernləşdirilmiş informasiya sistemləri[4] və internet kommunikasiyalarına səbəb olan kompüter mikrominiatürləşdirmə nailiyyətlərindən istifadə etməklə formalaşmışdır.[5]

Erkən inkişafın icmalı

redaktə
 
İnternet protokol dəsti tərəfindən göndərilən ilk mesajdan qlobal internetə çıxışa qədər İnformasiya çağının əsas mərhələlərini göstərən zaman qrafiki

Kitabxananın genişləndirilməsi və Mur qanunu

redaktə
  Əsas məqalə: Mur qanunu

Kitabxananın genişləndirilməsi 1945-ci ildə Fremont Rayder tərəfindən hesablanmışdır ki, kifayət qədər yer mövcud olduqda hər 16 ildən bir tutum ikiqat artır. O, həcmli, çürüyən çap əsərlərini kitabxananın müştəriləri və digər qurumlar üçün tələb əsasında çoxaldıla bilən miniatürləşdirilmiş mikroformalı analoq fotoşəkillərlə əvəz etməyi təklif etmişdir. Bununla belə, Rider, illər sonra analoq mikroformanın rəqəmsal görüntüləmə, saxlama və ötürmə mühiti ilə əvəzlənəcəyini, avtomatlaşdırılmış, potensial itkisiz rəqəmsal texnologiyalar vasitəsilə məlumatın inkişaf sürətində böyük artımların mümkün ediləcəyini proqnozlaşdırmırdı. Müvafiq olaraq, 1965-ci ildə tərtib edilmiş Mur qanunu, sıx inteqral sxemdəki tranzistorların sayının təxminən hər iki ildən bir iki dəfə artdığını hesabladı.[6][7]

1980-ci illərin əvvəllərində hesablama gücünün təkmilləşdirilməsi ilə yanaşı, daha kiçik və daha ucuz fərdi kompüterlərin çoxalması məlumatlara anında daxil olmaq və bu məlumatı paylaşmaq və saxlamaq imkanı yaratdı. Təşkilatlar daxilində kompüterlər arasında əlaqə daha çox məlumat əldə etməyə imkan verirdi.

Həmçinin bax

redaktə

İstinadlar

redaktə
  1. 1 2 Manuel, Castells. The information age : economy, society and culture. Oxford: Blackwell. 1996. ISBN 978-0631215943. OCLC 43092627.
  2. Grobe, Klaus; Eiselt, Michael. Wavelength Division Multiplexing: A Practical Engineering Guide. John T Wiley & Sons. 2013. səh. 2.
  3. "General Concepts – Seconds Since the Epoch". pubs.opengroup.org. 2017-12-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-08-29.
  4. Kluver, Randy. "Globalization, Informatization, and Intercultural Communication". un.org. 19 July 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 April 2013.
  5. "The History of Computers". thought.co. 2020-08-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-17.
  6. "Moore's Law to roll on for another decade". 2015-07-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-27. Moore also affirmed he never said transistor count would double every 18 months, as is commonly said. Initially, he said transistors on a chip would double every year. He then recalibrated it to every two years in 1975. David House, an Intel executive at the time, noted that the changes would cause computer performance to double every 18 months.
  7. Roser, Max, and Hannah Ritchie. 2013. "Technological Progress". Arxiv surəti 10 sentyabr 2021 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2021-09-10 at the Wayback Machine Our World in Data. Retrieved 9 June 2020.

Əlavə ədəbiyyat

redaktə

Xarici keçidlər

redaktə