İoannis Kapodistrias

Yunanıstanlı dövlət xadimi

İoannis Kapodistrias (yun. Ιωάννης Καποδίστριας; 10 fevral 1776[1] və ya 11 fevral 1776[2][3][…], Kerkira, İon adaları[4][2][…]27 sentyabr 1831[4] və ya 9 oktyabr 1831[2][3][…]) — Osmanlı Dövlətindən müstəqilliyini qazanan Yunanıstanın ilk dövlət başçısıdır.

İoannis Kapodistrias
Ιωάννης Καποδίστριας
Yunanıstanın ilk prezidenti
1828 – 1831
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 10 fevral 1776(1776-02-10)[1] və ya 11 fevral 1776(1776-02-11)[2][3][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 27 sentyabr 1831(1831-09-27)[4] (55 yaşında) və ya 9 oktyabr 1831(1831-10-09)[2][3][…] (55 yaşında)
Vəfat səbəbi qəsdən adamöldürmə[d]
Təhsili
Fəaliyyəti siyasətçi, diplomat, həkim

İmzanın şəkli
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

redaktə

11 fevral 1776-cı ildə o zamanlar Venesiya Respublikasının bir hissəsi olan Korfu adasında anadan olub. İtaliyada Padova Universitetində tibb, hüquq və fəlsəfə sahələrində təhsil alıb. 1809-cu ildə Rus çarı I Aleksandrın xidmətinə girib. 1813-cü ildə Rusiyanın nümayəndəsi olaraq İsveçrənin 19 kantondan ibarət tərəfsiz bir Avropa ölkəsi halında qurulmasında rol oynadı. 1815-ci ildə Napoleon müharibələri sonrasında Avropa ölkələri arasında qurulan Vyana konqresində Rusiyanı təmsil etdi. Bu müvəffəqiyyətləri nəticəsində I Aleksandr tərəfindən Rusiyanın xarici işlər nazirliyinə gətirildi.

Yunanıstanın müstəqilliyində rolu

redaktə

İoannis Kapodistrias ilk dəfə 1821-ci ildə Mora yarımadasında Osmanlı Dövlətinə qarşı çıxan üsyanlardan sonra Yunan siyasətinə də qarışdı. 1822-ci ildə Rusiyanın xarici işlər nazirliyindən ayrıldı. 1827-ci ildə Moradaki üsyançıların qurduğu Yunan məclisi Kapodistriası Avropada ən yaxşı tanınan yunan əsilli diplomat olması səbəbi ilə Yunanıstana vali (Yunanca: Kivernitis) olaraq seçdi.[5] Yunanıstan hələ Osmanlılardan müstəqilliyini qazanmaqdan əvvəl 1828-ci ilin yanvar ayında Kapodistrias Mora yarımadasına ayaq basaraq bu vəzifəni boynuna götürdü. Lakin hələ Yunanıstanın müstəqilliyi beynəlxalq səviyyədə tanınmadan bir sui-qəsd nəticəsində həlak oldu.

İstinadlar

redaktə
  1. 1 2 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  2. 1 2 3 4 5 6 Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
  3. 1 2 3 4 Ioánnis Antónios, Komis Kapodístrias // Encyclopædia Britannica (ing.).
  4. 1 2 3 4 Каподистрия, Иоанн Антонович (rus.). // Русский биографический словарь СПб: 1897. Т. 8. С. 479–481.
  5. "Yunanistan'ın bağımsızlığını kazanması". 2016-03-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-09-17.

Mənbə

redaktə
  • Stella Ghervas, "Le philhellénisme russe : union d’amour ou d’intérêt?", in Regards sur le philhellénisme, Geneva, Permanent Mission of Greece to the United Nations (Mission permanente de la Grèce auprès de l’ONU), 2008.