İoniya bərqvuranı

İoniya bərqvuranı (lat. Thaleropis ionia) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin həşəratlar sinfinin pulcuqluqanadlılar dəstəsinin nimfalidlər fəsiləsinin bərqvuran cinsinə aid heyvan növü.

İoniya bərqvuranı
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Ranqsız: Amorphea Ranqsız: Obazoa Ranqsız: Opisthokonta Ranqsız: Holozoa Ranqsız: Filozoa Aləm: Heyvanlar Yarımaləm: Eumetazoylar Klad: ParaHoxozoa Klad: İkitərəflisimmetriyalılar Klad: Nephrozoa Ranqsız: İlkağızlılar Tipüstü: Tüləyənlər Ranqsız: Panarthropoda Ranqsız: Tactopoda Tip: Buğumayaqlılar Klad: Pancrustacea Yarımtip: Altıayaqlılar Sinif: Həşəratlar Ranqsız: Dicondylia Yarımsinif: Qanadlılar Budaq: Metapterygota İnfrasinif: Yeniqanadlılar Ranqsız: Eumetabola Ranqsız: Tam çevrilmə ilə inkişaf edən həşəratlar Dəstəüstü: Panorpida Ranqsız: Amphiesmenoptera Dəstə: Pulcuqluqanadlılar Yarımdəstə: Xortumcuqlular Klad: Coelolepida Klad: Myoglossata Klad: Neolepidoptera İnfradəstə: Heteroneura Klad: Eulepidoptera Klad: Ditrysia Klad: Apoditrysia Klad: Obtectomera Fəsiləüstü: Papilionoidea Fəsilə: Nimfalidlər Yarımfəsilə: Apaturinae Cins: Bərqvuran Növ: İoniya bərqvuranı
Beynəlxalq elmi adı
Thaleropis ionia G.Fisch.Waldh. & Eversm., 1851
Şəkil axtarışı NCBI   2847736 EOL   167715

Təsviri

Qanadları açıq halda 40-50 mm-dir. Ön qanadların xarici kənar boyunca ensiz qonur haşiyə keçir. Qanadların ümumi rəngi narıncı, əsası tünddür. Ön qanadların yuxarı küncündə bir neçə ağ ləkə vardır. Qanadların yığmış vəziyyətdə budaqda oturmuş kəpənək rənginə və formasına görə saralmış, quru yarpağı xatırladır.

Yayılması

Kiçik Asiya, Türkiyə, Şimali İran, Cənubi Qafqazda rast gəlinir. Azərbaycanda Zəngəzur və Dərələyəz silsiləsinin cənub yamaclarında yayılmışlar.

Həyat tərzi

Kserofil kol bitkiləri olan yamaclar və ya seyrək meşəliklər, tək-tək hallarda yolların kənarı. Kəpənəklər may–iyun aylarında uçur, günün isti vaxtında yol üstünə, bulaq və gölməçə yanına qonurlar, ağacların aşağı budaqlarıüzərinə daha çox dağdağan və söyüd ağaclarına qonmağı xoşlayırlar. İyunun axırında elə həmin budaqlara yumurta qoyurlar. Tırtıllar iyulda və avqustun əvvəlində söyüd yarpaqları ilə qidalanır və sonradan müxtəlif sığınacaqlarda puplaşır və qışlayırlar. İldə bir nəsil verir. Puplar üzərində parazitlik edən təbii düşmənləri Chalcidae fəsiləsindən olan xırda zarqanadlılardır.

Sayı

R. Əffəndi tərəfindən 5 kəpənəyi qeydə alınmışdır.

Məhdudlaşdırıcı amillər

Ağacların qırılması, ot çalımı kəpənəyin sayına ciddi təsir göstərir. Avtomobillərdən çıxan zərərli qazlar da yol kənarlarında rast gəlinən gəlinən ioniya bərqvuranının populyasiya sıxlığına mənfi təsir göstərir. Həvəskar kolleksiyaçılar tərəfindən ovlanması da kəpənəyin sayını azaldan amillərdəndir.

Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər

Azərbaycanın "Qırmızı kitab"ının I nəşrinə daxil edilmişdir.