Şərqi Nortbruk
Şərqi Nоrtbruk (rus. Восточный Нортбрук, əvvəlki adı Nortbruk olmuşdur.) — Frans-İosif Torpağının cənubunda yerləşən ada. Ən hündür nöqtəsi 344 metr təşkil edir. Bu adaya arxipelaqın digər adalarına nisbətən daha asan çatmaq mümkündür.
| Şərqi Nоrtbruk | |
|---|---|
| rus. Восточный Нортбрук | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Sahəsi | 254 km² |
| Uzunluğu |
|
| Eni | 19,2 km |
| Hündür nöqtəsi | 344 m |
| Əhalisi | 0 nəfər (2012-ci il) |
| Yerləşməsi | |
| 79°59′15″ şm. e. 50°58′00″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə |
 Rusiya |
| Vilayət | |
| Arxipelaq | |
| Akvatoriya | |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
.jpg)
Tarixi
redaktəAda yayda demək olar ki, bütünlüklə buzdan azad olur. Sahil zolağı boyunca isə ərazi mamırla örtülür [1]. Adanın bütünlüklə buzdan azad ola bilməsi hələ XIX əsrdən Qütb ekspedisiyalarının mərkəzinə çevrilmişdir. Ada Kral Coğrafiya Cəmiyyətinin 1890-1893-cü illər ərzimndə prezidenti olmuş Nоrtbrukun şərəfinə adlandırılmışdır.
Əvvəlcə Nortbruk adası tək bir ada hesab olunurdu. Əvvəllər buzlaqla bağlanmış Qərbi və Şərqi Nortbruk arasındakı boğazı 1985-ci ildə “Kapitan Dranitsın” buzqıran gəmisində tarixi-arxeoloji ekspedisiyanın üzvü Rostislav Qaydovski kəşf edib. Ekspedisiya boğaza Qaydovskinin adını , adalara isə Qərbi Nortbruk və Şərqi Nortbruk adlarını vermək qərarına gəlib. Bu barədə Ümumittifaq Coğrafiya Cəmiyyətinə hesabat göndərilmiş, lakin cavabsız qalmışdır[2].
2006-cı ildə Stanislav Rumyantsev (Frans-İosif Torpağı vasitəsilə Şimal qütbünə turist səfərləri həyata keçirən "Yamal" nüvə buzqıran gəmisinin kapitanı) Nortbrook adasının boğaz tərəfindən iki hissəyə bölündüyünü bildirir. 2007-ci ildə Frityof Nansen və Yalmar Yohansenin izi ilə Nortbruk adasındakı Flora burnuna xatirə ekspedisiyasına çıxan Borqe Ousland (Norveç) və Tomas Ulrix (İsveçrə) də adanın bölündüyünü görüb Rusiyaya məktub göndərirlər. Norveçdəki səfirlik yeni adanın kəşfi ilə bağlı bəyanatla adanın Yalmar Yohansenin adının verilməsini təklif edir.
2008-ci ildə Arktika-2008 ekspedisiyasının bir hissəsi olaraq Nortbrukda yeni bir adanın varlığını yoxlamaq tapşırığı ilə iki hidroqraf Akademik Fedorov elmi gəmisi ilə yola düşür, lakin hava şəraiti səbəbindən bu iş tamamlanmır.
Arxangelsk Regional Məclisinin qərarı ilə ada sualtı gəmi ilə Şimal qütbünə ilk çatan kapitan Yuri Kuçiyevin xatirəsinə adlandırılır. Bununla belə, Regional Məclisin yeni aşkar edilmiş coğrafi obyektlərə ad vermək hüququ yox idi.
2012-ci ildə Rusiya Arktika Milli Parkının hərtərəfli ekspedisiyası zamanı boğazın ilkin təsviri aparılır. Ekspedisiyanın üzvləri qərb və şərq tərəfdən onun sahillərini gəzmiş, sahilləri təsvir etmiş, naviqasiya xüsusiyyətlərini öyrənmiş, GPS koordinatlarını götürmüş və fotoşəkillər çəkmişlər. Həmin il Arktika və Antarktika Elmi-Tədqiqat İnstitutunun Yüksək Enlik Ekspedisiyasının hidroqrafları boğazın havadan şəklini çəkmiş, hamarlama tədqiqatı aparmış və GPS-dən istifadə edərək sahil xəttinin koordinatlarını qeyd etmişlər.
Qərbi Nortbruk və Şərqi Nortbruk adalarının son adı "Coğrafi obyektlərin adları haqqında" Federal Qanuna uyğun olaraq və Arxangelsk Regional Deputatlar Məclisinin təklifi əsasında Rusiya Federasiyası Hökumətinin 19 oktyabr 2020-ci il tarixli qərarı ilə təsis edilmişdir[3].
Coğrafiyası
redaktə
- Şimal ucqar nöqtəsi — Laqernıy burnu.
- Şərq ucqar nöqtəsi — Barens burnu.
Nortbruk adasından şimal-qərbdə Bryus və Uinvord adaları yerləşir. Mayersa boğazı ilə ayrılırlar. Şərqində İton adası və Eteric adaları yerləşir. Burada De-Bryoyne boğazı yerləşir.
- Robertson adası - elədə böyük olmayan ada, 1 km uzunluğa malikdir.
- Qərbi Nortbruk — Nortburk adasından cənub-qərbində yerləşir[4]. Ada 2008-ci ildə Yamal buzqıran gəmisi ilə edilən ekspedisiyası zamanı aşkarlanmışdır.
İstinadlar
redaktə- ↑ "Yandexs. Xəritələr". 2016-03-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-03-23.
- ↑ Алексей Полянский. Необитаемый и безымянный: Новый остров в Арктике «открывали» несколько раз Arxivləşdirilib 2021-01-20 at the Wayback Machine / Российская газета — Неделя — Северо-Запад. — № 6204. — 10.10.2013.
- ↑ "Распоряжение Правительства РФ от 19 октября 2020 г. № 2700-р". 2021-01-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-11-02.
- ↑ "«Yuri Kuçiyev adası»". 2009-09-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-03-23.