Şaroy
Şaroy (çeç. Шара) — Çeçenistan Respublikası, Şaroy rayonu ərazisində yerləşən kənd. İnzibati cəhətdən Şaroy rayonunun və Şaroy kənd sovetliyinin mərkəzidir[4]
| Şaroy | |
|---|---|
| Шуар, Шара | |
 | |
| 42°37′45″ şm. e. 45°48′23″ ş. u. | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Mərkəzin hündürlüyü | 1.564 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəsmi dili | |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Poçt indeksi | 366413 |
| Digər | |
| sharoy-sp.ru | |
|
| |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
.svg)
Coğrafiyası redaktə
Kənd Şaroarqun çayının sol sahilində, Ximoy kəndindən 8 km cənub-qərbdə terləşir.
Ən yaxın yaşayış məntəqələri: cənubda - Şikaroy kəndi, qərbdə - Sesi kəndi, şərqdə - Hakmadoy kəndi, şimalda - Ximoy kəndi[5].
Tarixi redaktə
Bir neçə əsrlər boyu Şaroy Şaroyn-Orqa hövzəsində aparıcı siyasi və iqtisadi rol oynamışdır. Üstəlik bölgənin ən qədim yaşayış məskənlərindən biridir
Kəndin və etnonimin adı ehtimal ki, шуьйра - geniş və гlо - yamac sözlərinin birləşməsindən meydana gəlmişdir. Yəni geniş yamaca malik ərazi anlamındadır.
1944-cü ildə, Çeçen və İnquşların deportasiyası zamanı, Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının ləğv edilməsindən sonra Şaroy kəndi Vatutinaul olaraq adlandırıldı. Buraya isə Dağıstandan əhali köçürüldü. Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikası bərpa edildikdən sonra kəndin əvvəlki adı Şaroy ona qaytarıldı.
Əhali redaktə
- Milli tərkib
2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasının məlumatlarına görə kəndin milli tərkibi haqqında aşağıdakı məlumatlar verilmişdir[6]:
| Xalq | Say, nəf. |
Ümumi əhaliyə olan nisbəti, % |
|---|---|---|
| çeçenlər | 305 | 98,07 % |
| digərləri | 6 | 1,93 % |
| ümumi | 311 | 100,00 % |
Görməli yerləri redaktə
Şaroy əvvəlcə bir müdafiə qalası olmuşdur. Bura yeddi iri kütləvi müdafiə və bir neçə kiçik qüllə dsaxil idi. Məntəqə erkən orta əsr qalası olaraq Arqun çayının dərəsində Çeberloy, Kaxetiya və Dağıstana gedən əsas yolların kəsişməsində, yüksək bir yerdə yerləşirdi. Müdaiyə qüllələri XII-XIV əsrlərdə çeçenlərin qurmuş olduqları xəbərdarlıq sisteminə daxil idi.
1944-cü ildə çeçenlərin deportasiyasından sonra yaşayış qüllələri uçuruldu. Müdafiə qüllələrindən biri 1995-ci ildə, Birinci çeçen müharibəsi zamanı rus bombardmanı nəticəsində məhv edilmişdir.
Şaroyda olan erkən orta əsr binalarından birində bir köpək ilə bir adam olan qədim bir petroqlif təsvir edilmişdir. Təsvirin daş binanın özündən xeyli qədim olması və Koban dövrünə təsadüf etməsi ehtimal edilir[7].
Kompleksin obyektlərinin, o cümlədən məscid, 7 döyüş və 33 yaşayış qülləsinin bərpası Çeçenistanın rəhbəri Ramzan Kadırovun göstərişi ilə bərpa edilməyə başlanılmışdır. 2019-cu ilin iyul ayında başlanan bərpa işləri sonucunda artıq sentyabrın sonuna qədər döyüş qüllələri tamamilə bərpa edilmişdir[8].
Təhsil redaktə
Şayoy orta ümumtəhsil məktəbi[9].
Qalereya redaktə
İstinadlar redaktə
- ↑ 1 2 http://www.gks.ru/free_doc/2016/oktmo/tom4_oktmo.rar.
- ↑ 1 2 GEOnet Names Server. 2018.
- ↑ https://web.archive.org/web/20200822004543/https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/CcG8qBhP/mun_obr2020.rar.
- ↑ "Шаройская сельский округ (сельсовет)* (Шаройский район)". 2012-02-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-07-21.
- ↑ "Карта Чечни" (rar). не ранее 1995. 2012-02-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-01-02.rar. Объём 8 МБ.
- ↑ "Том 4 книга 1 "Национальный состав и владение языками, гражданство"; таблица 1 "Национальный состав населения Чечни по городским округам, муниципальным районам, городским населенным пунктам, сельским населенным пунктам с численностью населения 3000 человек и более"". 2015-09-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-10.
- ↑ стр.59
- ↑ "Специалисты завершили восстановление боевых башен архитектурного комплекса в Шарое". Чеченская ГТРК «Грозный». 2019-09-24. İstifadə tarixi: 2019-09-25.
- ↑ МОУЧ 'ООШ с. Шарой' 89287363755, 2019000054