Şartr kafedralının astronomik saatı

Şartr Notr-Dam kilsəsinin astronomik saatı öz böyük həcmlərinə görə çəpərlənmiş xor qülləsinin divarına quraşdırılmışdır.

Şartr kafedralının astronomik saatı
Horloge astronomique de Chartres (Horloge astrolabique)
48°26′51″ şm. e. 1°29′15″ ş. u.
Ölkə	Fransa
Şəhər	Şartr
Yerləşir	Mərkəz - Luara vadisi
Memar	anonimdir
Tikilmə tarixi	1528
Material	Əhəng daşı, mis
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Təsviri

Müqəddəs İosifin röyası ilə Milad adlı heykəltəraşlıq səhnələri ilə bəzədilmiş astronomik saat kafedralın cənub hissəsində, daha doğrusu Bakirə Məryəmin Müjdələnməsi kompozisiyasının və üçüncü kontrfors sırasının yanında yerləşir. Fəzada bucaqların ölçülməsi üçün tətbiq edilən astrolyabiya ilə təchiz edilmiş saat 1528-ci ildə naməlum saatsaz ustası tərəfindən hazırlanmışdır. Orijinal saat mexanizmi 2009-cu ildə təkmilləşdirilmiş elektron sistemi ilə əvəz olunmuşdur. Aparılmış rekonstruksiya işləri çərçivəsində, çatışmayan bəzi çarxların və dişli təkərciklərin artırılması zəruriliyi yaranmışdır.

Bəzən "astrolyabik" da adlandırılan saat xüsusi olaraq, göy cisimlərinin və ya günəşin səmada yerləşməsinə əsaslanaraq ulduzların hündürlüyünü ölçməyə və vaxtı müəyyən etməyə imkan yaradır. Onun strukturu və müxtəlif konstruksiyaları başlanğıcda səmada ulduzların hərəkətinin təqdim edilməsi (təsəvvürü) üçün adətən qütb proyeksiya olaraq bilinən ikiqat və yastı proyeksiyalara yerləşdirilmişdir.

Vaxtın ölçülməsi üçün istifadə olunan digər alətlər

Vaxtın müəyyən edilməsi üçün lazım olan alətlərin əksəriyyəti kafedralın xaricində quraşdırılmışdır:

Saat pavilyonu

İntibah memarlığının çiçəklənmə dövründə yaradılmış saat xüsusi olaraq yaradılmış dördkünc pavilyonun daxilinə yerləşdirilmişdir (pavilyonun Jan de Bos (fr) tərəfindən sifariş edildiyi ehtimal olunur). Kafedral nefinin şimal hissəsində, daha doğrusu birinci kontrforsun divarına əlavə edilmiş pavilyon 1862-ci ildə tarixi abidələr siyahısına əlavə edilmiş və Fransa mədəni irsinin xüsusi kadastrında adı qeyd edilmişdir.

• Pavilyon d'Orloj
• 
  Şartr kafedralının kontrforsları və şimal fasadı
• 
  Saat pavilyonu
• 
  1520-ci ildə hazırlanmış saat siferblatının xarici diski

Saat mələkləri

Əllərində günəş saatlarını saxlayan iki böyük mələk fiquru müvafiq olaraq kafedralın qərbi və cənubi fasad künclərində quraşdırılmışdırlar.

Saat mələyi: 1528-ci ildə hazırlamış həmin fiqurun surəti hal-hazırda kafedralın kriptasında nümayiş olunur.

Ədəbiyyat

• Helge B. J. Karlsen, Die Chor-Uhr in der Kathedrale von Chartres, Klassik-Uhren, vol 19. n.1, 1996, 38–44.
• Christophe Dollet, Le plus vieux cadran de France horloge astronomique de la cathédrale de Chartres en cours de restauration par la société Prêtre de Mamirolle (titre exact à préciser), l'Est Républicain du 26 avril 2009, édition de Besançon
• Christian Prêtre, Cadran astronomique de Chartres, Horlogerie Ancienne, numéro 65 Arxivləşdirilib 2010-02-09 at the Wayback Machine, juin 2009