Şuşve (lit. Šušvė) — Litvanın mərkəzi hissəsində çay. Nevejis çayının sağ qolu. Kelmes rayonunu ərazisindən, Tituvenay şəhərindən 6 km cənub-şərqdən öz başlanğıcını götürür. İlk öncə Tituvenay dərəsi ilə cənub-şərq istiqamətində axır, daha sonra şərq istiqamətdə istiqamətlənib Tituven və Sulin bataqlıqlarından keçir. Kedayn rayonu ərazisində Nevejis çayına birləşir. Çayın birləşdiyi yerdı Qraujay kəndi yerləşir.

Şuşve çayı
lit. Šušvė
Ölkə  Litva
Mənsəbi Neverıs çayı
Uzunluğu
  • 134,6 km
Su sərfi 6,22 m³/s
Hövzəsinin sahəsi 1.165,4 km²
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Ümumi məlumat

redaktə

Şuşve çayı dərəsi yuxarı axarlarda 2-3 km, aşağı axarlarda isə 350—450 metr arasında dəyişir. Çayın eni yuxarı axarlarda 8–10 metr, orta və aşağı axarlarda isə 10–16 metrdir. Su basarın eni 40-80 metr arasında dəyişir. Uzunluğu 135 km-dir. Çayın orta sürrəti 0,1–0,4 m/s-dir. İllik su səviyyəsinin dəyişməsi 2,9-3,4 metrdir.[1] Ortalama su sərfi 1,3-6 m³/s-dir. Ən aşağı səviyyə qış və yay aylarında olur - 0,01-0,1m³/s. Su toplayıcı sahəsi 1165,4 km²-dir.

Çay dərəsi yamaclarının hündürlüyü 6—15 metrdir. Qış aylarında çay donur. Əsasən dekabrda donur. Ümumi donuşlu günlərin ortalama sayı 91-99 gündür. Buz qatının qalınlığı 83-100 sm olur. Yazın əvvələrində, mart ayında dondan azad olur.

Çayın əsas qolları: Berje, Jiedupe, Srautas, Sarva (sol), Homerta, Jadike, Ajite, Liedas, Lapskoy, Vikşrupis, Putnutis (sağ).

Çay kənarında olan yaşayış məntəqələri: Şyaulenay, Paşuşvis, Qrinkişkis, Vaytekunay, Anqirya, Yosvaynyai.

Çayın yuxarı axarlarında iki hidrometeoroloji müşahidə məntəqəsi var.[2] Suvarma və digər məqsədlər üçün çay üzərində iki su anbarı mövcuddur: Vaytiekunay və Anqiri su anbarları.

1992-ci ildə çayın aşağı axarlarında Şuşve hidro-geoloji qoruğu yaradılmışdır.

İstinadlar

redaktə
  1. Šušvė. Tarybų Lietuvos enciklopedija, T. 4 (Simno-Žvorūnė). – Vilnius: Vyriausioji enciklopedijų redakcija, 1988. 226-227 psl.
  2. http://www.meteo.lt/lt/steb_hidro_tinklas.php[ölü keçid]