Ağ göyrüş
Ağ göyrüş və ya manna göyrüşü (lat. Fraxinus ornus) — zeytunkimilər fəsiləsinin göyrüş cinsinə aid bitki növü.
| Ağ göyrüş | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Fraxinus ornus | |||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
| Elmi təsnifat | |||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Elmi adı | |||||||||||||||||
| Fraxinus ornus L. | |||||||||||||||||
| Areal | |||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Təbii yayılmasıRedaktə
Vətəni Aralıq dənizyanı ölkələridir. Rusiyada yayılmışdır.
Botaniki təsviriRedaktə
Hündürlüyü 12 m-ə çatan, düz, yumru, möhkəm çətirli ağacdır. Yarpaqları açıq yaşıl, 7 ədəd uzunsov-yumurtaşəkilli, uzunluğu 9 sm-ə çatan, alt hissəsi tüklü, kənarları dişli olan xırda yarpaqcıqlardan ibarətdir. Zoğların uclarında uzunluğu 5-15 sm olan, sıx süpürgələrə yığılmış ağ, uzun, ensiz ləçəkli, ətirli çiçəkləri ilə digər göyrüşlərdən fərqlənir. Meyvələri ensiz, uzunsov, ucu yumru, uzunluğu 2,5 sm-ə qədərdir. Yavaş böyüyür, 20 yaşında 6-7 m hündürlüyə çatır. Toxumla çoxaldılır.
EkologiyasıRedaktə
İşıqsevən, quraqlığa və soyuğa davamlıdır.
Azərbaycanda yayılmasıRedaktə
Quba, Nabran, Zaqatala və s. rayonlarda təbii və mədəni şəraitdə becərilir.
İstifadəsiRedaktə
Ağ göyrüşə hər yerdə, meşə və parklarda, avtomobil və dəmiryolları ətrafında rast gəlmək olar. Çox vaxt göyrüşyarpaq ağcaqayınını səhv olaraq “göyrüş” adlandırırlar. Çiçəkləmə dövründə çox dekorativ ağacdır. Tək, qruplarla əkilməsi məsləhətdir.
ƏdəbiyyatRedaktə
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.