Abbas Qarabaği
Abbas Mirzə Kərim xan oğlu Qarabaği (fars. عباس قرهباغی; 1 noyabr 1918, Təbriz – 13 oktyabr 2000 və ya 14 oktyabr 2000, Paris) — İran Silahlı Qüvvələrinin sonuncu Baş Qərargah Rəisi, general.[1]
| Abbas Qarabaği | |
|---|---|
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1 noyabr 1918 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 13 oktyabr 2000 (81 yaşında) və ya 14 oktyabr 2000 (81 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | xərçəng xəstəliyi |
| Dəfn yeri | |
| Vətəndaşlığı | |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Rütbəsi | general |
| Təltifləri |
    |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Əslən azərbaycanlı və qarabağlı olan Abbas Qarabağı İran İslam İnqilabındakı roluna görə məşhurdur.
Həyatı
redaktəAbbas Mirzə Kərim xan oğlu 1918-ci ildə Təbriz şəhərinin Qarabağlı məhəlləsində anadan olmuşdur. Əslən Füzuli rayonunundandır. Təbriz şəhərində və Fransada hərbi məktəbdə oxumuşdur. 1953-cü ildə Fransa hüququna dair doktorluq dissertasiyası yazmışdır. Abbas Qarabaği 82 yaşında, 13 oktyabr 2000-ci ildə Fransanın Paris şəhərində vəfat etmişdir.
Karyerası
redaktəAbbas Qarabağı 1938-ci ildə İran ordusunda xidmətə başlamışdır. Tədricən vəzifəsi və rütbəsi artırılan Abbas Qarabağı 1979-cu ilə qədər Jandarma komandanı olaraq xidmət etmişdir. 1979-cu ilin yanvar ayının 7-də isə Məhəmməd Rza Şah Pəhləvi tərəfindən İran ordusunun Baş Qərargah Rəisi, yəni faktiki ordunun baş komandanı təyin edilmişdi.
İran İslam inqilabında rolu
redaktə4 yanvar 1979-cu ildə şah onu İran ordusunun baş qərargahının rəisi təyin etmişdi. Şahın İranda olduğu müddətdə o, Şahı müdafiə etmişdir. Şah İranı tərk etdikdən sonra isə mülki hakimiyyətdə olan və Şapur Bəxtiyarın rəhbərlik etdiyi hökuməti dəstəkləmişdir. Küçələrdə toqquşmaların şiddətlənməsindən sonra 1979-cu ilin fevral ayının 11-də 22 generalla keçirdiyi iclasda ordunun bitərəfliyini elan etmişdir. Ona bu işdə gizli polis olan SAVAK-ın komandanı və azərbaycanlı olan Nasir Müqəddəm də dəstək olmuşdur. Bu, faktiki olaraq İslam İnqilabının dəstkənlənməsi demək idi.[2]
Mühacirəti
redaktə
Abbas Qarabaği şah devriləndən sonra 14 ay Tehranda gizlənmiş, sonra isə Fransaya mühacirət etmişdir.
Əsərləri
redaktəAbbas Qarabaği iki kitab nəşr etdirmişdir:[3][4]
Haghayegh Darbareye Bohran-e Iran (İran böhranı haqqında faktlar), 1983,
Che Shod Ke Chonan Shod? (O niyə baş verdi ?), 1999
O, bu əsərlərində onun qərarı ilə ordunun bitərəfliyinin elan edilməsinin İran İslam inqilabının uğurla başa çatmasında əsas amil olduğunu bildirmişdir.
Əsərlərindən Şaha qarşı güclü loyallıq hissinin olduğu açıq-aşkar hiss edilir. O, əsərlərində hər şeyin günahkarı kimi Şahın hakimiyyəti altında sonuncu hökuməti formalaşdıran Şapur Bəxtiyarı göstərir. Abbas Qarabağinin bildirdiyinə görə, Şapur Bəxtiyarın hakimiyyəti zamanı orduda xaos yaranmışdı.
Mükafatları
redaktəAbbas Qarabaği İranın yüksək mükafatları və Fransanın şərəf legionu ilə təltif edilmişdi.
Mənbə
redaktə- General Abbas Gharabaghi memoirs — The Truth about the Crisis of Iran.
İstinadlar
redaktə- ↑ Mark J. Roberts. Khomenei's incorporation of the Iranian military (PDF). Vaşinqton: National Defense University. 1996.
- ↑ "Bakhtiar quits after losing army backing" (İngiliscə). theguardian. 1979 12 fevral. 2020-03-04 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ Abbas Qarabaği. Haghayegh Darbareye Bohran-e Iran. 1983.
- ↑ Abbas Qarabaği. Che Shod Ke Chonan Shod?. 1999.