Abgül Süleymanov

Azərbaycanlı ilahiyyatçı-din xadimi, ictimai-siyasi fəal.

Abgül Süleymanov (tam adı: Abgül Nemət oğlu Süleymanov, Hacı Abgül olaraq da tanınır[1]) — Azərbaycanlı ilahiyyatçı[2]-din xadimi, ictimai-siyasi fəal, sabiq vicdan məhbusu. "Milli Mənəvi Dəyərlər İctimai Birliyi"nin qurucusu və sədri[3]

Abgül Süleymanov
Abgül Nemət oğlu Süleymanov
Doğum tarixi (47 yaş)
Doğum yeri Bakı şəhəri, Azərbaycan SSR
Vətəndaşlığı Azərbaycan
Uşaqları 4 uşaq. 2 qız, 2 oğlan.
Atası Nemət Süleymanov
Anası Məryəm Süleymanova
Milliyyəti Azərbaycanlı
İxtisası ilahiyyatçı
Fəaliyyəti din xadimi[d], ictimai xadim, ilahiyyatçı
Rəsmi saytı

Fəaliyyəti redaktə

2002-ci ildə gəncləri dövrün narkomaniya, alkoqolizm və s. uzaq qalması üçün milli-mənəvi dəyərlərin təbliğinə başlayır. Gənclər arasında islam dininin ayinlərini yayır. 2003-cü ildə əzadarlıq və heyət təfəkkürünün təsisində xüsusi xidmət göstərir. Azərbaycanın müxtəlif bölgələrini dolaşan heyət, inanclı insanlar arasında böyük rəğbət qazanır. Səyyar formada qurulan məclislər Azərbaycanın milli-mənəvi əzadarlıq ruhiyyəsini tarixin qapanmış səhifələrindən qopararaq bu günün Azərbaycan reallığına bir daha nümayiş etdirir.[4]

2005-ci il onun apardığı təbliğat və təşviq işləri hüquqi müstəvi olaraq “Milli-Mənəvi Dəyərlər” adlı ictimai təşkilatın yaranmasına təkan verir. Milli-mənəvi dəyərlərin qorunub inkişaf etməsi məqsədi ilə yaranan təşkilat 2005-ci ildə “Binqo” restoranında İslam peyğəmbəri Məhəmmədin və şiələrin altıncı imamı Cəfər Sadiqin mövlud gecələrini təşkil edir. Elə həmən il Danimarkada Məhəmməd peyğəmbər əleyhinə karikatura təhqirini mənəviyyata vurulan zərbə kimi dəyərləndirən təşkilat Bakıda Xarici İşlər Nazirliyinin önündə bir neçə min nəfərin qatıldığı dinc etiraz aksiyasına qoşularaq bu işi tənqid edir.[4]

2006-2009-ci illərdə İsrailin Fələstin xalqına qarşı apardığı soyqırıma qarşı İsrail səfirliyi önündə etiraz aksiyalarının təşkili və A. Süleymanovun bu aksiyalarda sionizmin məhvi, sionizmə ölüm şüarları səsləndirir.[4]

2007-ci ildə “Qədir-Xum” bayramı Akademik Milli Dram teatrının binasında keçirilir. Elə həmin il İmam Əlinin mövludu “Milli Parkın” “Cinema” klubunda təşkil olunur. 2008-ci ildə Maştağanın 1 saylı internat evində qonaq olan “Milli-Mənəvi Dəyərlər” təşkilatı Xanım Zeynəbin mövlud mərasimini uşaqların əhatəsində təşkil etdilər. A. Süleymanov 2008-ci ildə Qüdsdə qətliamların dayandırılması, pozulan insan hüquqlarına seyirci qismində çıxış edən insan hüquq institutlarına etiraz olaraq təşkilat tərəfindən qurulmuş tədbir və konfranslarda kəskin çıxış edərək Qərbin vəhşi insan qatili olduğunu söyləyir. Elə həmin ilə təsadüf edən ölkədəki Azana qoyulan qadağa Abgülü çıxışları ilə bu hadisədə bir olmağa səsləyir.[4]

2009-cu ildə Erməni və İsrail soyqırımına etiraz əlaməti olaraq “Hyatt Regency” otelində “Qan yaddaşı” adlı gecə təşkil olunur və burada da Abgül çıxış edir. 2009-cu il elə həmin ünvanda Fatimeyi-Zəhranın şəhadəti ilə əlaqəli təşkil olunan “Şam işığında dua” adlı elmi-bədii gecəyə də rəhbərlik etmişdir. “Qarabağ qan yaddaşımız” adlı Qarabağın işğalına etiraz olaraq 2009-cu ildə B.Ə.M-də təşkilat tərəfindən təşkili və Abgülün Qarabağın azadlığı uğrunda canlarını qurban verməyə hazır olan mənəvi ruhlu gənclərin bu günü gözləmələrini söyləmişdir.[4]

2009-cu ilin yayında Bakıdakı “Fatimeyi Zəhra (s.ə)” məscidinin sökülməsinə dair iqtisad məhkəməsinin çıxardığı qərardan həmən sonra Abgülün təşəbbüsü ilə Bakı şəhəri İcra Hakimiyyəti önündə etiraz aksiyası təşkil olunur. 2009-cu ilin Aşura günündə qapısının bağlı qaldığı Yeni Günəşlinin “Fatimeyi Zəhra (s.ə)” adlı məscidinin qapalı baryerləri aşaraq Aşura mərasimini orada keçirməsinə Abgül Süleymanovun da dəstək və yardımı olur. 2009-2010-cu illər Azərbaycanda “qanunsuz tikili” ittihamı ilə sökülən məscidlərlə bağlı fikirlər səsləndirir.[4]

Mübariz İbrahimovun ailəsinə ilk səfəri də məhz A. Süleymanov təşkil edir. M. İbrahimovun şəhadətindən sonra onun ailəsinə qarşı bəzi dövlət strukturlarından kəskin iradlar, dinc, atəşkəs vəziyyətində atdığı addım qınandığı bir şəraitdə A. Süleymanov bütün media və inanclı kütlənin diqqətini Biləsuvarın Əliabad kəndinə yönəldir. Məhz bundan sonra 34 gün qapısı döyülməyən bu ailənin qapısını dövlət strukturlarından döyməyə başlayırlar.[4]

2011-ci ilin martında Türkiyədə “Mavi Marmara” ilə bağlı toplantı Hacı Abgülün “Mavi Marmara” gəmisində şəhid edilən Türkiyə vətəndaşlarına qarşı İsrail qətliamı sərt tənqid olunur. Bununla bərabər Azərbaycandakı İslamofobiya mövzusunda da təşkil olunmuş yığıncaqlarda o islama qarşı ikili standartın yol verilməz olduğunu diqqətə çəkir. Demokratik dəyərlərin rəhbər tutulduğu bu ölkədə İslama qarşı qeyri bərabər davranışın sifarişli xarici təsirlə idarə olunduğunu diqqətə çəkən H. Abgül bunun əksəriyyətinin inanclı olduğu Azərbaycan kimi dövlətdə həyata keçirilməsinin mümkünsüzlüyünü xarici ölkə tribunalarından səsləndirir.[4]

Ölkədə hicaba qarşı aparılan mübarizədə A. Süleymanov bunun yolverilməz olduğunu təşkil olunan elmi konfranslar, media orqanlarının vasitəsi ilə bildirərək bu işdə olan qüvvələrə dayanmaq mesajını verir. 2010-cu ilin payızından ölkə daxili qadağa dalğaları ilə orta məktəbə gedən şagirdlərin təhsil müəssisələrinə hicabla gəlişini qadağan edən Təhsil Nazirliyinin qərarını konstitusion hüquqların pozulması kimi təsbit edən A. Süleymanov öncə bu qanunsuzluğa sivil yolla etiraz etsə də sonradan etiraz dalğaları daha kəskin forma alır. Hakimiyyətin yaratdığı süni hicab qadağasına etiraza laqeydlik, 2010-cu ilin dekabrında iki mindən artıq insan Təhsil Nazirliyinin inzibati binasının önünə gətirərək baş verən qanunsuzluğa sərt etiraz etmələri ilə müşahidə olundu.[4]

Məhz bu səbəblərə görə 2011-ci ilin avqustu H. Abgül İsmayıllının Lahıc qəsəbəsində Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi tərəfindən həbs olunur.[5][6] İlahiyyatçı bir sıra ittihamlara məruz qalaraq haqqında cinayət işi ilə bir il MTN-də saxlanılır. Süleymanov ölkədə iğtişaşların törədilməsində, ictimai təhlükəsizliyin pozulmasına cəhddə və insanları itaətsizliyə təhrik etməkdə ittiham edilib.[7] İddia olunub ki, saxlanılarkən üzərindən 23,7 qram narkotik götürülüb, eyni zamanda, mənzilindən silah-sursat tapıldığı bildirilib. Lakin özünü təqsirli bilməyib, ittihamların böhtan olduğunu söyləyib. Hüquq müdafiə təşkilatları siyasi məhbus kimi tanıyıblar.

Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsi 2012-ci ilin avqustunda 1 illik həbs qəti imkan tədbirlərindən sonra ümumilikdə (cəmi) 11 il həbs olunmasına qərar verir.[8] Ona qarşı Cinayət Məcəlləsinin 5 maddəsi ilə ittiham irəli sürülüb. O, zor tətbiq etməklə irqi, sosial və ya dini nifrət və düşmənçilik salma, ictimai qaydaları pozma, qanunsuz olaraq külli miqdarda narkotik və odlu silah saxlamada ittiham olunur.[9]

20 noyabr 2014-cü ildə Ali Məhkəmə onun barəsindəki müvafiq hökmü qüvvədə saxlayıb.

Ardınca Azərbaycana qarşı Avropa İnsan Haqları Məhkəməsində (AİHM) ona qarşı cinayət işinin ədalətsiz olması iddiası ilə bağlı müraciət edir. O həmçinin, dini etiqad azadlığı, ifadə azadlığı, toplaşmaq azadlığı hüququnun Konvensiyanın 18-ci maddəsinə zidd olaraq pozulduğunu iddia edir.[10]

2022-ci il sentyabrın 30-da həbs müddəti başa çatıb. O, 11 il həbs cəzasından sonra azadlığa buraxılıb.[11][12]

Həmçinin bax redaktə

İstinadlar redaktə

  1. "Hacı Abgül azadlığa buraxıldı — Yenilənib". Qafqazinfo (az.). 2022-09-30. 2023-12-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-10.
  2. "İlahiyyatçı Abgül Süleymanov azad olunub". Şafaqna Azərbaycanca (az.). 2022-09-30. 2023-12-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-10.
  3. "Abgül Süleymanov gündəmdə olan son məsələlərlə bağlı açıqlama verib". Aran Agentiliyi. 2023-12-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-10.
  4. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 "Bu günümüzün diri Şəhidi: Abgül Süleymanov-VİDEO". Qafqaz (ingilis). 2023-12-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-10.
  5. "Iran Declines Comment On Baku's Islamic Activist Accusations". Radio Free Europe/Radio Liberty (ingilis). 2011-08-15. 2023-12-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-10.
  6. "MTN Azərbaycana qarşı düşmənçilik fəaliyyəti aparan şəxsləri həbs edib (Rəsmi açıqlama)". modern.az (az.). 2023-12-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-10.
  7. "Ailəsi: "Abgül Suleymanov"zon"a yerləşdirilib"". Azadlıq Radiosu (az.). 2023-12-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-10.
  8. "Azərbaycanda islamçı fəal 11 il azadlıqdan məhrum edilib". BBC News Azərbaycanca (az.). 2012-08-10. 2023-12-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-10.
  9. "Hacı Abgül Süleymanov barədə qərar qüvvədə qaldı (VİDEO)". Meydan TV (az.). 2015-02-04. 2023-12-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-10.
  10. "Avropa məhkəməsi Azərbaycanla bağlı 10 yekun qərarını elan edəcək". Voice of America (az.). 2023-11-24. 2023-12-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-09.
  11. "İlahiyyatçı Abgül Süleymanov 11 il həbs müddəti bitdikdən sonra azadlığa çıxıb". Voice of America (az.). 2022-09-30. İstifadə tarixi: 2023-12-09.
  12. "Tanınmış Ruhani Hacı Abgül Süleymanov azadlığa buraxıldı". Sahar Azeri (az.). 2022-09-30. İstifadə tarixi: 2023-12-10.

Mənbə redaktə

Xarici keçidlər redaktə