Adi kəkilli arıquşu

Adi kəkilli arıquşu (lat. Lophophanes cristatus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin sərçəkimilər dəstəsinin arıquşları fəsiləsinin kəkilli arıquşu cinsinə aid heyvan növü.

Adi kəkilli arıquşu
Elmi təsnifat
Ranqsız:
Ranqsız:
Ranqsız:
Ranqsız:
Ranqsız:
Aləm:
Yarımaləm:
Tipüstü:
Sinif:
İnfrasinif:
Klad:
Yarımdəstə:
İnfradəstə:
Fəsilə:
Növ:
Adi kəkilli arıquşu
Beynəlxalq elmi adı

Xarakterik morfoloji əlamətləri

redaktə

Başında qar lələklərdən ibarət ucu sivri və ağ haşiyəli kəkili var. Dimdiyindən göz və qulaq lələklərinə qədər nazik qar zolaq uzanır. Erkək dişiyə nisbətən azca iridir [3][4][5][6].

Kateqoriyası və statusu

redaktə

Qismən çoxsaylıdır.

Yayılması

redaktə

AvropaAsiyada yayılıb. Azərbaycanda isə Kiçik və Böyük Qafqaz dağlarının dağətəyi hissəsində və Talışda yayılıb[7][8][9][10].

Növdaxili müxtəlifliyi

redaktə

Dünyada 5, Azərbaycanda isə 1 yarımnövü (P.с. cristatus Linn, 1758) yaşayır.

Yaşayış yeri və həyat tərzi

redaktə

Yarpaqlı meşələrdə, xüsusilə, iynəyarparlı meşələrdə yaşayır. Oturaq quşdur. Ovetmə ərazisi 12000 m–dən çoxdur. Nəsil verdikdən sonra kiçik sürülər əmələ gətirir[11][12][13][14].

Qida spektri

redaktə

Əsasən entomofaqdır. Yemini ağaclardan, ot bitkilərinin üstündən, ağac qabığından əldə edir.

Təbii düşmənləri

redaktə

Məlum deyil.

Cinsi statusu və çoxalma xüsusiyyətləri

redaktə

İldə 2 dəfə nəsil verir. I yuvaya aprel-mayda, II yuvaya isə iyunda rast gəlinir. Yuvanı ağac koğuşlarında qurur. Yuvada 4–7 yumurta olur. Kürtyatma 15–17 gün çəkir.

Növün fenologiyası

redaktə

Lələkdəyişməsi avqustun əvvəlindən axırınadək davam edir.

Ontogenezi

redaktə

Bir yaşında cinsi yetişkənliyə çatır. Fərdi inkişafı rüşeym, bala, yuvinal və yetkin formalardan ibarətdir. İnkişaf tipinə görə ətcəbaladır.

Reproduktivliyi

redaktə

İldə 2 dəfə nəsil verir, 4-7 yumurta qoyur.

Xromosom göstəriciləri

redaktə

Məlum deyil.

Sayı və limit faktorları

redaktə

Limit faktoru kimi bu quşların yuvalama və yaşayış yerlərinin təbii fəlakətin və antropogen amillərin təsirlərinə məruz qalmasıdır.

Biosenozda rolu

redaktə

Çoxalma dövründə zərərli həşəratların tələf edilməsində xeyirlidir.

İnsan həyatında rolu

redaktə

Elmi əhəmiyyətli kolleksiya obyektidir.

Qəbul olunmuş və qəbul edilməsi vacib mühafizə tədbirləri

redaktə

Qoruq və yasaqlıq ərazilərində qorunur, Avropa mühafizə statusuna və Bern konvensiyasına daxildir.

Növün qeydiyyat göstəriciləri

redaktə

Kolleksiyası elmi fondlarda saxlanılır. Muzeylərdə nümayiş etdirilir.

İstinadlar

redaktə
  1. Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1999.
  2. IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
  3. Q.T.Mustafayev, N.A.Məhərrəmova. Ornitologiya. Çaşıoğlu, 2005, s. 315.
  4. D.Q.Tuayev. Azərbaycan quşlarının kataloqu. Bakı, 2000, s. 179–180.
  5. Л.А. Портенко. Птицы СССР. Ч. III. М.: 1954. ст. 120-121.
  6. Г.Н. Симкин. Певчие птицы. М.: 1990 ст. 369–374.
  7. Q.T.Mustafayev, N.A.Məhərrəmova. Ornitologiya. Çaşıoğlu, 2005, s. 315.
  8. D.Q.Tuayev. Azərbaycan quşlarının kataloqu. Bakı, 2000, s. 179–180.
  9. Л.А. Портенко. Птицы СССР. Ч. III. М.: 1954. ст. 120-121.
  10. Г.Н. Симкин. Певчие птицы. М.: 1990 ст. 369–374.
  11. Q.T.Mustafayev, N.A.Məhərrəmova. Ornitologiya. Çaşıoğlu, 2005, s. 315.
  12. D.Q.Tuayev. Azərbaycan quşlarının kataloqu. Bakı, 2000, s. 179–180.
  13. Л.А. Портенко. Птицы СССР. Ч. III. М.: 1954. ст. 120-121.
  14. Г.Н. Симкин. Певчие птицы. М.: 1990 ст. 369–374.

Həmçinin bax

redaktə