Adi məryəmnoxudu

Adi məryəmnoxudu (lat. Teucrium chamaedrys) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin məryəmnoxudu cinsinə aid bitki növü.

Adi məryəmnoxudu
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superasteridlər Klad: Asteridlər Klad: Lamidlər Dəstə: Dalamazçiçəklilər Fəsilə: Dalamazkimilər Yarımfəsilə: Dirçəkkimilər Cins: Məryəmnoxudu Növ: Adi məryəmnoxudu
Beynəlxalq elmi adı
Teucrium chamaedrys L., 1753
Şəkil axtarışı ITIS   832931 NCBI   53176 EOL   5365638

Qısa morfoloji təsviri

Çoxillikdir. Gövdəsi düz və ya qalxan, hündürlüyü 10-45 sm, aşağısı oduncaqlı, sadə və ya az budaqlanan, yumşaqtüklü, cox vaxt qırmızımtıl olan bitkidir. Yarpaqları qısa saplaqlı, uzunsov yumurtavari və ya elliptik, qıraqları yarımdairəvari dişlidişli, üstdən əlvan yaşıl, altdan solğun, hər iki tərəfdən aztüklüdür. Köbələri 2-6 çiçəklidir, gövdənin və budaqların təpəsində birləşərək salxımvari çiçəkqrupu əmələ gətirir. Kasacığı zınqırovvari, qırmızımtıl, bəzən al qırmızı, bir qədər tüklüdür. Tacı 10–15 mm uzunluqda, fırfır rəngli, xaricdən sıx tüklüdür. Fındıqcaları 1,5 mm uzunluqda, hamar və ya azacıq qırışlıdır.

Yayılması

BQ qərbi, BQ şərqi, BQ Quba sahəsi, Samur-Dəvəçi ovalığının rayonlarında aşağı dağ qurşağından subalp qurşağına kimi yayılmışdır. Qayalı, daşlı, gilli yamaclarda, meşələrdə, kolluqlarda, dağ çəmənlərində, bağlarda bitir.

Sinonimləri

Homotipik sinonimləri

• Teucrium veronicifolium Salisb.

Yarımnövləri

• Teucrium chamaedrys subsp. albarracinii (Pau) Rech.f.
• Teucrium chamaedrys subsp. algeriense Rech.f.
• Teucrium chamaedrys subsp. chamaedrys
• Teucrium chamaedrys subsp. germanicum (F.Herm.) Rech.f.
• Teucrium chamaedrys subsp. gracile (Batt.) Rech.f.
• Teucrium chamaedrys subsp. lydium O.Schwarz
• Teucrium chamaedrys var. multinodum Bordz.
• Teucrium chamaedrys subsp. nuchense (K.Koch) Rech.f.
• Teucrium chamaedrys subsp. olympicum Rech.f.
• Teucrium chamaedrys subsp. pectinatum Rech.f.
• Teucrium chamaedrys subsp. pinnatifidum (Sennen) Rech.f.
• Teucrium chamaedrys subsp. sinuatum (Čelak.) Rech.f.
• Teucrium chamaedrys subsp. syspirense (K.Koch) Rech.f.
• Teucrium chamaedrys subsp. tauricola Rech.f.
• Teucrium chamaedrys subsp. trapezunticum Rech.f.