Alabamanın iqlimi
Alabama ştatı Keppenin iqlimlər təsnifatına görə rütubətli subtropik (Cfa) kimi təsnif edilir.[1] Ştatın orta illik temperaturu 64 °F (18 °C) dərəcədir. Temperatur ştatın cənub hissəsində Meksika körfəzinə yaxınlığı ilə əlaqədar daha istiyə meyillidir, şimal hissələrində, xüsusən şimal-şərqdəki Appalaç dağlarında bir qədər soyuğa meyillidir.[2] Ümumiyyətlə Alabamanın il boyu çoxlu yağıntıya malik çox isti yayları və mülayim qışları var. Ştata hər il orta hesabla 56 düym (1,400 mm) yağıntı düşür və cənub hissəsində 300 günə qədər uzun bir yetişmə mövsümü keçməkdədir.[2] Burada yaz və yay dövründə ara sıra dolu fırtınaları meydana gəlir, lakin onlar nadir hallarda dağıdıcı olurlar. Sıx dumanlar nadirdir və onlar əsasən sahil boyunca yerləşirlər. Həmçinin il boyunca tufanlar meydana gəlir. Onlar əsasən yayda çox olurlar, lakin yazda (mart və may arasında) və payızın sonlarında (noyabrda) daha da şiddətlənirlər. Məhz bu vaxt dağıdıcı küləklər və leysan yağışları, xüsusən də şimal və mərkəzi hissələrdə tez-tez baş verir. Mərkəzi və şimali Alabama tamamilə ABŞ-də Cənub düzənliklərindən (ənənəvi Tornado xiyabanından) kənarda nisbətən yüksək tornado riskinə malik əsas ərazi olan Diksi xiyabanındadır. Alabama ən ölümcül tornadolar baxımından ABŞ-də ikinci yerdədir. Qasırğalar ştatda, xüsusilə cənub bölgəsində olduqca xarakterikdir. Fredrik qasırğası (1979-cu il sentyabr) və İvan qasırğası (2004-cü il sentyabr) kimi böyük qasırğalar əsasən sahili vurur; hər iki fırtına Mobil ərazisində dağıdıcı ziyana səbəb olmuşdu.
Temperatur redaktə
Alabamada yay ABŞ-də ən istilər arasındadır, ştatın bir çox hissəsində yay boyunca yüksək temperaturun ortalaması 90 °F (32 °C) dərəcədən yuxarı olur. Ən cənubda yayın istiliyi Meksika körfəzindən əsasən daxili hissələrə 10-15 millik məsafədə əsən küləklər ilə biraz mülayimləşir. Alabamanın şimal hissələrində dəniz səviyyəsindən yuxarı qalxma yay istisini də eyni dərəcədə mülayimləşdirir. Yay aylarında günortadan sonra orta yuxarı temperatur xüsusilə Montqomeri və Taskalusa yüksəkdir (hər ikisi iyul və avqustda ortalama 92 °F (33 °C)). Ortalama gecə rütubəti Alabamanın cənub-qərbində ən yüksəkdir və bu hal ştatdakı hesabat stansiyaları üçün ən yüksək ortalamaya (yüksək və aşağı temperatur) səbəb olur. Mobildə günortadan sonrakı temperatur yüksəkliyi Alabamanın daxili şəhərlərindəkidən bir qədər sərin olsa da, Meksika körfəzinə yaxınlığı ilə əmələ gələn isti gecələr Mobil üçün orta illik temperaturun ştatın üçün ən yüksək olmasına səbəb olur. Sərin səhər temperaturu şimal-şərq dağlıq ərazilərini ştatdakı bir çox mülayim yerlərin arasında olmasına və şimal-şərqdə dağlıq ərazilər arasında ən aşağı yerdə saxlamağa kömək edir. Beləliklə, Mobildə illik ortalama 67 °F (19 °C), yay üçün 81 °F (27 °C), qış üçün isə 52 °F (11 °C) və DeKalb qraflığındakı Vali-Heddə orta illik temperatur 59 °F (15 °C), yay üçün 75 °F (24 °C), qış üçün isə 41 °F (5 °C) təşkil edir. Mərkəzi bölgədəki Montqomeridə orta illik temperatur 66 °F (19 °C), qış üçün 49 °F (9 °C), yay üçün 81 °F (27 °C) təşkil edir. Bütün ştat üçün ortalama qış minimumu 35 °F (2 °C), hər il orta hesabla 35 gün termometr donma nöqtəsinin altına düşür.
Ekstremallar redaktə
Yağıntı redaktə
El-Ninyo və La-Ninya redaktə
Təhlükələr redaktə
Həmçinin bax redaktə
İstinadlar redaktə
- ↑ Christopher M. Godfrey. "Greenhouse effect and climate" (PDF). Atmospheric Sciences. University of North Carolina, Asheville. 4 noyabr 2008. 19 iyul 2011 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib.
- ↑ 1 2 "Alabama Climate". Britannica.com. 2008-06-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 noyabr 2010.