Alaparsİrəvan quberniyasının Yeni Bəyazid qəzasında, indi Axta (Razdan) rayonunda kənd.

Alapars
40°25′20″ şm. e. 44°38′01″ ş. u.HGYO
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub 1828
Sahəsi
  • 32,94 km²
Mərkəzin hündürlüyü 1.500 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 2.350 nəf. (2012)
Rəsmi dili
Xəritəni göstər/gizlə
Alapars xəritədə
Alapars
Alapars
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Rayon mərkəzindən 18 km cənub-qərbdə, Zəngi (Razdan) çayının sahilində yerləşir. «İrəvan əyalətinin icmal dəftəri»ndə[1], Qafqazın 5 verstlik xəritəsində[2] qeyd edilmişdir.

Kənd XVIII əsrdə İrəvan xanlığının Dərəçiçək mahalının tabeliyində olmuş, xanlıq ləğv edildikdən sonra XIX əsrin əvvəllərində yaradılan İrəvan quberniyasının Yeni Bayazid qəzasının inzibati-ərazi bölgüsünə daxil edilmişdir. 1930-1964-cü illərdə Axta (Razdan) rayonunun tərkibində olmuş, 1964-cü ildə Sevan rayonunun tabeliyinə verilmişdir. Bir ildən sonra yenidən Axta (Razdan) rayonuna qaytarılmışdır.

Toponim rəng bildirən ala sözü ilə bars türk etnonimi[3] əsasında formalaşmışdır.

Etnotoponimdir. Quruluşca mürəkkəb toponimdir.

Əhalisi

redaktə

Kəndin köklü sakinləri azərbaycanlılar olmuşdur. Ermənilər buraya 1829-30-cu illərdə İranın Xoy, Maku, Türkiyənin Salmas, Van, Alaşkert vilayətlərindən köçürülmüşdür[4]. 1829-cu ildə kəndə İrandan 83 erməni köçürülmüşdür[5]. 1831-ci ildə kənddə 182 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır. 1840-50-ci illərdə azərbaycanlılar sıxışdırılaraq tarixi-etnik torpaqlarından çıxarılmış və kənd tam ermənilərin yaşayış məntəqəsinə çevrilmişdir. İndi ermənilər yaşayır.

İstinadlar

redaktə
  1. İrəvan əyalətinin icmal dəftəri (araşdırma, tərcümə, qeyd və əlavələrin müəllifləri: Z.Bünyatov və H.Məmmədov (Qaramanlı), Bakı, «Elm», 1996. s.78
  2. Д. Д. Пагиревь. Алфавитный указатель кь пятиверстной картѣ Кавказскaго края, изданiя Кавказскaго Военно–Топографическaго Отдѣла. Записки Кавказскаго отдѣла Императорскаго Русскаго Географическаго общества. Книжка XXX. Тифлись: Типографія К. П. Козловскаго, 1913. s.l 1
  3. Древнетюркский словарь, Л., «Наука», 1969. s.84
  4. Hakopyan T.X., MəlikBaxşyan St.T., Barseğyan O.X. Ermənistan və ətraf vilayətlərin toponimlər lüğəti, (erməni dilində). I c., AD, İrəvan, «İrəvan Universiteti», 1986. s.69
  5. Шопен И., Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ея присоединения к Российской империи Arxivləşdirilib 2016-03-06 at the Wayback Machine, СПб, Типография императорский Академии Наук, 1852. s.591-594