Alban xalq poeziyası
Ənənəvi alban poeziyasına aid olan xalq şeirləri və mahnıları alban mədəniyyətinin bir hissəsidi.
Tarixi redaktə
1830-cu ildə serbiyalı filoloq Vuk Karaciç Jurakovats kəndində (Peç şəhərin yaxınlığında) yaşayan Dovika Obadoviçdən 12 alban mahnısı və bir tapmaca yazmışdı.[1][2][3]
Alban renessansı (Rilindiya) zamanı şifahi ədəbiyyat, zəngin mədəni dəyərlər ölkənin identikliyinin formalaşmasında istifadə olunub.[4] "Albanische Studien" adlı alban şifahi ədəbiyyatının ilk toplusunu Avstriya konsulu və "alban elminin atası" Con Han tərtib etmişdir.[4] Alban epik şeirlərin içində ən çox nəzərə çarpanı "The Highland Lute" (Azərbaycanca "Haylend Udu") əsəridi, onun müəllifi alban katolik rahibi Gerc Fiştadı.
1905–08-ci illərdə Nikolla bey İvanay "Shpnesa e Shqypnisë" (təlləfüzü: Şpnesa e Şkipinize) əsərini dərc etdi, bunula o, alban qəhrəman xalq mahnılarının ilk naşiri oldu.[5]
Dil redaktə
Serb sözləri şimali Albaniyanın (Geg dialekti) xalq mahnılarında geniş yer alıblar, cənubi Albaniyada (Tosk dialekti) isə slavyan sözləri alban formasını alaraq yayılmışdır.[6]
İstinadlar redaktə
- ↑ Vladeta Vuković (1988). Život i delo Vuka Karadžića Arxivləşdirilib 2014-06-27 at the Wayback Machine. Akademija nauka i umetnosti Kosova, Odeljenje jezičkih i književnih nauka i umetnosti. p. 103. Retrieved 23 February 2013.
Вук ]е, у два маха, 1830. године, сакупио 12 албанских на- родних песама (или фрагмената песама)'и 1 загонетку
- ↑ Akademija nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine (1987). Posebna izdanja Arxivləşdirilib 2014-06-27 at the Wayback Machine. p. 174. Retrieved 23 February 2013.
filolosku studiju o jeziku albanskih narodnih piisama iz okoline Peci koje je Vuk Karadzic zapisao 1830. godine
- ↑ Dobrašinović, Golub (1970), Сабрана дела Вука Караџића. 18, О Црној Гори. Разни списи Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine (in Serbian), Belgrade: Prosveta, OCLC 491892238
- ↑ 1 2 Cornis-Pope & Neubauer 2007, p. 336
- ↑ Neziri, Zeqirja. "RAPSODËT E RUGOVËS DHE TEORIA E EPOSIT" Arxivləşdirilib 2011-07-15 at the Wayback Machine. Radio Kosova e lire
- ↑ Memoirs of the American Folk-lore Society. 44. American Folk-lore Society. 1954. pp. 146–148.
Mənbələr redaktə
- Cornis-Pope, Marcel; Neubauer, John (2007). History of the Literary Cultures of East-Central Europe: Junctures and disjunctures in the 19th and 20th centuries. Volume III: The making and remaking of literary institutions. John Benjamins Publishing Company. ISBN 978-90-272-9235-3.
- Robert Elsie; Janice Mathie-Heck (January 2004). Songs of the Frontier Warriors. Bolchazy-Carducci Publishers. ISBN 978-0-86516-412-3.
- Pyrrhus J. Ruches (1967). Albanian Historical Folksongs 1716–1943. A Survey of Oral Epic Poetry from Southern Albania with Orig. Texts Coll. and Transl. Argonaut.
- Vuk Stefanović Karadžić (1989). Srpske i albanske narodne pesme sa Kosova u zapisima Vuka Karadžića. Jedinstvo.
Linklər redaktə
- Sivački Ana V. (2013). "Specific initial (introductory) formulas in Albanian (decasyllabic) songs of the frontier warriors". Balcanica. 44: 113–138