Aleksandr xan Setxanyan
Aleksandr xan Setxanyan (1865 – 1953) — İran generalı, kazak briqadasının qərargah rəisi, İran İmperator Ordusunun komandanı və Davidxanyan ailəsinin nümayəndəsi.[1]
| Aleksandr xan Setxanyan | |
|---|---|
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1865 |
| Vəfat tarixi | 1953 |
| Atası | Tsatur xan |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Erkən həyatı
redaktəAleksandr general Tsatur xan və Ledi Ninon Ovnatanyanın ailəsində anadan olmuşdur. Onun ata tərəfdən babası səfir Set xan Astvatsaturyan, ana tərəfdən babası Akop Ovnatanyandır.[2]
1878-ci ildə Tsatur xan Böyük knyaz Mixail Nikolayeviçə verdiyi vədə əməl edərək Aleksandrı Gürcüstanın Tiflis şəhərində yerləşən hərbi akademiyaya oxumağa göndərmişdir.[3] Aleksandr yola düşməzdən əvvəl Təbrizdəki erməni məktəbində fars və erməni dillərini mənimsəmişdir. Gürcüstanda rus və fransız dillərini, hərb elmini və kazak süvarilərinin taktikasını öyrənmişdir. Aleksandr təhsilini başa vurduqdan sonra ali təhsilini başa vurmaq üçün Moskvaya getmişdir. Orada Rusiya imperiyasının vətəndaşlığını qəbul etmişdir.[2]
Hərbi karyerası
redaktəMoskvada hərbi təhsilini başa vuran Aleksandr 1887-ci ildə Təbrizə qayıtmış və dərhal sərhəng rütbəsi ilə İran ordusuna daxil olmuşdur. Bu rütbədə dörd il hərbi xidmət keçdikdən sonra Müzəffərəddin Şah Qacar onu 1892-ci ildə sərhəng adyutantı rütbəsinə yüksəltmişdir. Aleksandr 1894-cü ildə İran kazak briqadasına qoşulmaq üçün Tehrana getmişdir. 1900-cü ilə qədər Aleksandr briqada generalı rütbəsinə qədər yüksəlmiş və 1915-ci ildə qərargah rəisi olmuşdur. Aleksandr 1916-cı ildə briqadadan təqaüdə çıxmışdır.[4] Təqaüdə çıxdıqdan sonra o vaxt onun tabeliyində olan Rza xan sərtip rütbəsinə yüksəlmişvə Tehranda bir alayın rəisi təyin olunmuşdur.[5]
Şəxsi həyatı
redaktə1894-cü ildə Aleksandr başqa bir general Martiros xan Davidxanyanın qızı Məryəm Davidxanyanla evlənmiş və beləliklə Davidxanyan ailəsinin üzvü olmuşdur.[1]
Aleksandr 1953-cü ildə vəfat etmişdir. Onun ölümündən sonra böyük bir matəm izdihamı Tehranın erməni kilsəsinə toplaşaraq ona ehtiram bildirmişdir. Əzadarlar arasında Pəhləvi rejimini təmsil edən çoxsaylı dövlət rəsmiləri və hərbi zabitlər də var idi. İran hərbi müşavirlərindən biri MKİ tərəfindən hazırlanmış dövlət çevrilişindən sonra mövcud siyasi qarışıqlığın onların iştirakını çətinləşdirdiyini izah edərək iclasda iştirak edən az sayda məmura görə ailədən üzr istəmişdir.[2]
İstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 Navasargian, Alice. The Immortals. 2012.
- ↑ 1 2 3 Zia-Ebrahimi, Reza. "David N. Yaghoubian. Ethnicity, Identity, and the Development of Nationalism in Iran". The American Historical Review. 122 (1). 2017-01-31: 276–277. doi:10.1093/ahr/122.1.276. ISSN 0002-8762.
- ↑ Burke, Edmund; Yaghoubian, David Nejde. Struggle and survival in the modern Middle East. University of California Press. 2006. ISBN 0-520-24661-6. OCLC 489000386.
- ↑ Kazemzadeh. Russia and Britain in Persia. OCLC 426150808.
- ↑ Ghani, Cyrus. Iran and the Rise of Reza Shah: from Qajar Collapse to Pahlavi Power. Bloomsbury. 2000.