Ali şüur
Ali şüur və ya genişlənmiş şüur — müəyyən şüur vəziyyətini və ya şəxsi inkişafı etiketləmək üçün müxtəlif yollarla istifadə olunan bir termin.[1] Bu, mənlik anlayışı və ya eqo məhdudiyyətlərindən qurtulma vəziyyətini, eləcə də təcrid olunmuş mənlik ilə dünya və ya tanrı arasında qəbul edilən ayrılığın aşıldığı mistik təcrübə vəziyyətini təsvir etmək üçün istifadə edilə bilər.[1] Bu, həmçinin artan ayıqlıq və ya yeni bir perspektivə oyanma vəziyyətinə də aid ola bilər.[1] Bu konsepsiya qədim köklərə, təcrübələrə və texnikalara malik olsa da, "Nyu-eyc" hərəkatı da daxil olmaqla, müasir populyar spiritualizmdə mərkəzi anlayış kimi əhəmiyyətli dərəcədə inkişaf etdirilmişdir.
Fəlsəfəsi
redaktəFixte
redaktəYohann Qotlib Fixte (1762–1814) İmmanuel Kantın nəzəri və etik yazılarından inkişaf edən Almaniya idealizminin qurucu simalarından biri idi.[2] Onun fəlsəfəsi Kantın ideyaları ilə alman idealisti Georq Vilhelm Fridrix Hegelin fikirləri arasında körpü təşkil edir.[3]
Fixte sonlu və ya empirik eqonu saf və ya sonsuz eqodan fərqləndirdi. Bu "saf eqo"nun fəaliyyətini "ali intuisiya"nı aşkar edə bilər.[2] Maykl Vaytmanın fikrinə görə, Fixtenin fəlsəfi sistemi "şərq mistik təlimlərinin diqqətəlayiq qərbsayağı tərtibatıdır".[2]
Şopenhauer
redaktə1812-ci ildə Artur Şopenhauer "daha yaxşı şüur" terminindən istifadə etməyə başlamışdı. Bu şüur "bütün təcrübədən və beləliklə, həm nəzəri, həm də praktiki (instinkt) bütün səbəblərdən kənarda yatan" şüurdur.[4]
Yasuo Kamataya görə, Şopenhauerin "daha yaxşı şüur" ideyası öz mənşəyini Fixtenin "ali şüur"[5] və ya "daha yüksək intuisiya" ideyasında[6] tapır, həm də Şellinqin "intellektual intuisiya" anlayışına bənzəyir.[5] Şopenhauerin özünün fikrinə görə, onun "daha yaxşı şüur" anlayışı Şellinqin "intellektual intuisiya" anlayışından fərqli idi, çünki Şellinqin konsepsiyası anlayışın intellektual inkişafını tələb edirdi, "daha yaxşı şüur" konsepsiyası isə "idrakla heç bir əlaqəsi olmayan bəsirət parıltısı kimi" idi.[5]
Koqnitiv elm
redaktəGerald Edelman ali şüuru və ya "ikinci dərəcəli şüur"u qavrayış və emosiyaları özündə birləşdirən sadə şüur kimi təyin olunan "birinci dərəcəli şüur"dan fərqləndirir. Ali şüur, əksinə, "şüurlu olmağın şüurunda olmaq qabiliyyətini özündə daşıyır" və "düşünən subyekt tərəfindən öz hərəkətlərini və emosiyalarını tanımağa imkan verir". Ali şüur minimal səviyyədə semantik qabiliyyət tələb edir və "ən inkişaf etmiş formada dil qabiliyyətini və ya bütün simvollar sistemini və qrammatikanı mənimsəməyi tələb edir".[7]
Həmçinin bax
redaktəMənbə
redaktəİstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 3 Miller, 2016
- ↑ 1 2 3 Whiteman, 2014. səh. 398
- ↑ Robert C. Solomon, In the Spirit of Hegel, Oxford University Press, p. 23.
- ↑ Cartwright, 2010. səh. 181
- ↑ 1 2 3 Cartwright, 2010. səh. 181 note 5
- ↑ Gillespie, 1996. səh. 194
- ↑ Edelman, 2004
İstinad edilən əsərlər
redaktə- Beverley, James, Nelson's Illustrated Guide to Religions: A Comprehensive Introduction to the Religions of the World, Thomas Nelson, 2009, ISBN 978-0785244912.
- Blavatsky, H.P. The Key to Theosophy. Quest Books. 1889. 175. ISBN 0-8356-0427-6. 2023-12-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-05-01.
- Blavatsky, Helena P. "What Is Theosophy?". n.d. 2015-05-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-09-16.
- Cartwright, David E., Schopenhauer: A Biography, Cambridge University Press, 2010, ISBN 978-0511712159.
- Crowley, Aleister. Magick Without Tears. Phoenix, AZ: Falcon Press. 1982. ISBN 1-56184-018-1.
- Crowley, Aleister. The Law is for All. New Falcon Publications. 1996. ISBN 1-56184-090-4.
- DeVries, Dawn, 12. 'Be Converted and Become as Little Children': Friedrich Schleiermacher on the Religious Significance of Childhood // Bunge, Marcia JoAnn (redaktor), The Child in Christian Thought, Wm. B. Eerdmans Publishing, 2001.
- Dutta, V., "Repression of Death Consciousness and the Psychedelic Trip", Journal of Cancer Research and Therapeutics, July–September 2012: 336–342.
- Edelman, G.M., Wider Than the Sky: The Phenomenal Gift of Consciousness, Yale University Press, 2004, ISBN 0300133669.
- Gillespie, Michael Allen, Nihilism Before Nietzsche, University of Chicago Press, 1996.
- Grant, Kenneth. The Magical Revival. United Kingdom: Starfire Publishing. 2010. ISBN 978-1906073039.
- Hanegraaff, Wouter J., New Age Religion and Western Culture. Esotericism in the mirror of Secular Thought, Leiden/New York/Koln: E.J. Brill, 1996.
- Hanegraaff, Woutner J. "New Age Spiritualities as Secular Religion: A Historian's Perspective". Social Compass. 46 (2). 1999: 145–60. doi:10.1177/003776899046002004.
- Heisig, James W., Awakening and Insight: Zen Buddhism and Psychotherapy // Polly Young-Eisendrath; Shoji Muramoto (redaktorlar ), Jung, Christianity, and Buddhism., Routledge, 2003.
- Ladd, Andrew; Anesko, Michael; Phillips, Jerry R.; Meyers, Karen, Romanticism and Transcendentalism: 1800-1860, infoBase Publishing, 2010.
- Merklinger, Philip M., Philosophy, Theology, and Hegel's Berlin Philosophy of Religion, 1821-1827, SUNY Press, 1993.
- Miller, H. L., redaktorThe SAGE Encyclopedia of Theory in Psychology, 1, Thousand Oaks, California: Sage Publications, 2016, 409–411.
- Rapsas, Tom. "6 Steps to Realizing the Christ Consciousness Within You". Patheos (ingilis). 2019-04-10. 2021-09-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-24.
- Revonsuo, A. Exceptional States of Consciousness. San Diego: Academic Press. 2009. ISBN 978-0-12-373873-8.
- Whiteman, Michael, Philosophy of Space and Time: And the Inner Constitution of Nature, Routledge, 2014.
- Wilber, Ken, The Spectrum of Consciousness, Motilal Banarsidass, 2002, ISBN 978-81-208-1848-4.
- Wolfson, P., Tikkun, 26, January–February 2011, səh. 10.
Əlavə ədəbiyyat
redaktə- Bucke, Richard Maurice, Cosmic Consciousness: A Study in the Evolution of the Human Mind, EP Dutton and Co, Inc, 1901.
- Clark, W. H., "Religious Aspects of Psychedelic Drugs" (PDF), California Law Review, 56 (1), 1968: 86–99, doi:10.2307/3479498, JSTOR 3479498.
- Clarke, R. B. An Order Outside Time: A Jungian View of the Higher Self from Egypt to Christ. Hampton Roads Pub. 2005. ISBN 978-1571744227.
- Hanegraaff, W. J. New Age Religion and Western Culture: Esotericism in the Mirror of Secular Thought. E.J. Brill. 1996. 211ff. ISBN 978-9004106963.
- Holcombe, A. D.; Holcombe, S. M. "Biblically-Derived Concept of Mankind's Higher-Self-Lower Self Nature". Journal of Religion & Psychical Research. 28 (1). 2005: 20–24.
- James, William, The Varieties of Religious Experience: A Study in Human Nature (being the Gifford Lectures on Natural Religion delivered at Edinburgh in 1901-1902) (PDF), New York: Longmans, Green, and Co, 1917, 2022-11-01 tarixində arxivləşdirilib (PDF), İstifadə tarixi: 2024-05-01.
- Prophet, Erin. Elizabeth Clare Prophet: Gender, Sexuality, and the Divine Feminine // Giudice, Christian; Tøllefsen, Inga Bårdsen (redaktorlar ). Female Leaders in New Religious Movements. Springer International Publishing. 2018. ISBN 978-3319615271.
- Sharf, Robert H., "Buddhist modernism and the rhetoric of meditative experience" (PDF), NUMEN, 42, 1995: 228–283, 2019-04-12 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2014-09-14.
- Sharf, Robert H., "The rhetoric of experience and the study of religion" (PDF), Journal of Consciousness Studies, 7 (12), 2000: 267–87, 2013-05-13 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2014-09-14.
- Tumber, C. American Feminism and the Birth of New Age Spirituality: Searching for the Higher Self, 1875-1915. Rowman & Littlefield. 2002. ISBN 978-0847697496.
- Versluis, Arthur, American Transcendentalism and Asian Religions, Oxford University Press, 1993.