Amber şahmat turniri

Açılış ili	1992
Bağlanış ili	2011
Region	Monako
Son qalib	Levon Aronyan

Amber şahmat turniri (rəsmi adı ilə ing. Amber Rapid and Blindfold Chess Tournament) — 1992-2011-ci illərdə keçirilmiş illik şahmat turniri. Turnirə ancaq dəvət yolu ilə dünyanın ən yaxşı şahmatçıları iştirak edirdilər. 1993-cü ildə keçirilən ikinci turnirdən etibarən gözübağlı şahmat və sürətli şahmat da turnirin proqramına salınmış və turnirin özü Monakonun paytaxtı Monte Karlo şəhərində keçirilməyə başlanmışdır. Turnirin sponsoru qiyabi şahmat üzrə dünya çempionu olmuş holland biznesmen Yup Van Osterom olmuşdur. Onun qızının şərəfinə adlandırılmış bu turnirin ilin mart ayında təşkil olunurdu. Van Osteromun bacısı da öz adını Kristal Kelli şahmat turnirinə vermişdir.

Turniri ən çox Vladimir Kramnik qazanmışdır. (6 dəfə) Vişvanatan Anand yeganə şahmatçıdır ki, eyni turnirdə həm sürətli şahmat, həm də gözübağlı şahmat turnirlərinin qalibi olub. (Bunu iki dəfə etmişdir: 1997 və 2005-ci ildə) Sürətli şahmatda ən çox qalib gələn Anand (9 dəfə), gözübağlı şahmatda isə ən çox qalib gələn Kramnikdir. (9 dəfə)

Harri Kasparovdan^[1] başqa turnirdə bir çox məşhur sima iştirak etmişdir. Vasili İvançuk bütün mövsümlərdə iştirak etmiş yeganə şahmatçıdır.

Turnirin sonuncu — 20-ci mövsümü 2011-ci ildə baş tutmuşdur.

Qaliblər

#	İl	Qlibi	Sürətli şahmat qalibi	Gözübağlı şahmat qalibi
1	1992	Vasili İvançuk		keçirilmədi
2	1993	Lyubomir Lyuboyeviç	Lyubomir Lyuboyeviç	Vişvanatan Anand Anatoli Karpov
3	1994	Vişvanatan Anand	Vişvanatan Anand Vladimir Kramnik	Vişvanatan Anand
4	1995	Anatoli Karpov	Anatoli Karpov	Vladimir Kramnik
5	1996	Vladimir Kramnik	Vişvanatan Anand Vasili İvançuk	Vladimir Kramnik
6	1997	Vişvanatan Anand	Vişvanatan Anand	Vişvanatan Anand ^[2]
7	1998	Aleksey Şirov Vladimir Kramnik	Vasili İvançuk Aleksey Şirov	Vladimir Kramnik
8	1999	Vladimir Kramnik	Vişvanatan Anand	Vladimir Kramnik Aleksey Şirov Veselin Topalov
9	2000	Alexey Şirov	Aleksey Şirov	Vladimir Kramnik ^[3]
10	2001	Vladimir Kramnik Veselin Topalov	Boris Qelfand Vladimir Kramnik	Veselin Topalov ^[4]
11	2002	Aleksandr Morozeviç	Boris Gelfand	Aleksandr Morozeviç ^[5]
12	2003	Vişvanatan Anand	Yevgeni Bareyev	Vladimir Kramnik
13	2004	Aleksandr Morozeviç Vladimir Kramnik	Vişvanatan Anand	Aleksander Morozeviç ^[6]
14	2005	Vişvanatan Anand	Vişvanatan Anand	Vişvanatan Anand
15	2006	Vişvanatan Anand Aleksander Morozeviç	Vişvanatan Anand	Aleksander Morozeviç
16	2007	Vladimir Kramnik	Vişvanatan Anand	Vladimir Kramnik
17	2008	Levon Aronyan	Levon Aronyan	Levon Aronyan Vladimir Kramnik Aleksander Morozeviç Veselin Topalov ^[7]
18	2009	Levon Aronyan	Vişvanatan Anand Levon Aronyan Qata Kamski	Levon Aronyan Maqnus Karlsen Vladimir Kramnik
19	2010	Maqnus Karlsen Vasili İvançuk	Maqnus Karlsen Vasili İvançuk	Aleksandr Qrisçuk
20	2011	Levon Aronyan	Maqnus Karlsen	Levon Aronyan ^[8]

1992

Vasili İvançuk ilk qalibdir.

İlk dəfə turnir 1992-ci ilin 3-13 fevral tarixləri arasında Monakoda, Rokeprun-Kap-Martində dairəvi sistem üzrə keçirilmişdir. Bu zamana gözübağlı şahmat turniri keçirilməmişdir. İlk dövrəni məğlubiyyətsiz Vişvanatan Anand 8/11 xalla udmuşdur. Vasili İvançuk isə 7.5 xalla ikinci olmuşdur. Viktor Karçnoy 7 xal toplamışdır. Anand daha sonra 3 oyun uduzmuş və İvançuk qalib gəlmişdir. İvançuk 14 xalla birinci, Anand 13 xalla ikinci, Anatoli Karpov, Viktor Karçnoy və Lyubomeir Lyuboyeviç isə 12.5 xalla 3-cü olmuşdurlar. 15 yaşında turnirə qatılan Yudit Polqar 10-cu yeri tutmuşdur.

Turnir kitabları

Turnirlə əlaqədar ilk kitab 1992-ci ildə çap olunmuşdur.

Erik Bouwmans; et al.,Melody Amber Rapid Chess Tournament, Schaaknieuws, 1992, ISBN 90-73216-08-7

1993-1998-ci illərdə hər il turnir kitabçaları çap olunmuşdur.

İstinadlar

↑ "Arxivlənmiş surət". 2014-10-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-07-10.
↑ "Arxivlənmiş surət". 2015-06-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-07-10.
↑ "Arxivlənmiş surət". 2009-04-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-07-10.
↑ "Arxivlənmiş surət". 2009-03-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-07-10.
↑ "Arxivlənmiş surət". 2009-01-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-07-10.
↑ "Arxivlənmiş surət". 2015-06-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-07-10.
↑ http://www.chessvibes.com/tournaments/lang_nlr11-vier-delen-1e-prijs-blindtoernooilang_nllang_enr11-four-share-1st-prize-blindfold-tournamentlang_en/^{[ölü keçid]}
↑ "Arxivlənmiş surət". 2011-03-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-07-10.

Xarici keçidlər

2010-cu ildəki turnirin rəsmi saytı Arxivləşdirilib 2015-12-26 at the Wayback Machine
2011-ci ildəki turnirin rəsmi saytı Arxivləşdirilib 2012-04-20 at the Wayback Machine

[1] "Arxivlənmiş surət". 2014-10-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-07-10.

[2] "Arxivlənmiş surət". 2015-06-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-07-10.

[3] "Arxivlənmiş surət". 2009-04-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-07-10.

[4] "Arxivlənmiş surət". 2009-03-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-07-10.

[5] "Arxivlənmiş surət". 2009-01-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-07-10.

[6] "Arxivlənmiş surət". 2015-06-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-07-10.

[7] ttp://www.chessvibes.com/tournaments/lang_nlr11-vier-delen-1e-prijs-blindtoernooilang_nllang_enr11-four-share-1st-prize-blindfold-tournamentlang_en/^{[ölü keçid]}

[8] "Arxivlənmiş surət". 2011-03-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-07-10.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]