Amma ulusu

Amma ulusu
Amma ulusu
	Амма улууһа
Bayraq	Gerb[d]
	60°24′ şm. e. 130°54′ ş. u.
Ölkə	Rusiya;
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb	9 yanvar 1930
Sahəsi	29.400 km²;
Hündürlük	224 m
Saat qurşağı	UTC+09:00;
Əhalisi
Əhalisi	16.722 nəf. (1 yanvar 2018);
	Rəsmi sayt
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Amma ulusu (saxa Амма улууһа) — Rusiya Federasiyası, Saxa Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. İnzibati mərkəzi Amma kəndidir.

CoğrafiyasıRedaktə

Mərkəzi Yakutiyanın cənub-şərqində yerləşir. Şimaldan Çurapçı ulusu, şərqdən və cənub-şərqdən Ust-Mayski ulusu ilə, cənubdan və qərbdən Aldan ulusu ilə, şimal-qərbdən Xanqalas və Meqino-Kanqalas ulusları ilə həmsərhəddir. Rayonun sahəsi 29,4 min km²-dir.

Təbii şəraitRedaktə

Amma çayının orta axarında, Prilenski yaylasında yerləşir.

Yanvarda orta temperatur -38 ... - 42 ° C, iyulda + 16 ... + 18 ° C təşkil edir. Yağıntı ildə 200-250 mm-dir.

TarixiRedaktə

Ulusun mərkəzi 1652-ci ildə rus kəndli fermerləri tərəfindən Amqinskaya qəsəbəsi olaraq qurulan Ammadır. Saxalıların yerli sakinlərinin əkinçilik mədəniyyətinə qoşulduğu ilk rayonlardan biridir. 12 dekabr 1911-ci ildə Rusiya imperiyası Senatının qərarı ilə Amqinski ulusu Boturuski ulusundan ayrılaraq müstəqil ulusa çevrilir. Rus yazıçısı İvan Qonçarov 1854-cü ildə saxadan keçərkən rayon mərkəzində olmuşdur.

Çağdaş ulus 9 yanvar 1930-cu ildə müasir sərhədlərdə qurulmuşdur.

ƏhalisiRedaktə

Milli tərkib

2010-cu il Ümumrusiya siyahıyaalmasına görə: saxalar - 91,79 %, ruslar - 4,92 %, evenklər - 1,26 %, evenlər - 0,75 %, digər millətlərdən olanlar - 0,83 %^[3].

Yerli özünü idarəetməRedaktə

Amma ulusu ərazisinə 14 kənd inzibati vahidliyinə ümumilikdə 21 yaşayış məntəqəsi daxildir. Yaşayış məntəqələri:Abaqa, Alançı, Amma, Betyunçı, Boluqur, Bulun, Yefemov, Mixaylovka, Miyandiqi, Olom-Kyuyole, Onnyos, Pokrovka, Promkombinat, Saqatay, Sulqaççı, Serqe Bes, Telyultya, Uoray, 2 Çakır, Çapçılqan, Emissı.

İqtisadiyyatRedaktə

İqtisadiyyatda aparıcı yer kənd təsərrüfatına aiddir. Əsas sənaye heyvandarlıqdır (ətlik və südlük maldarlıq, at yetişdirmə), dənli bitkilər, kartof, tərəvəz və yem bitkiləri becərilir. Kənd təsərrüfatı ərazisi 106 min ha-dır.

Amqinski ulus, ən az maaş alan uluslardan biridir: respublikada orta səviyyənin 49% -i^[4]. Bununla birlikdə iqtisadi inkişaf göstəricilərində davamlı artım müşahidə edilmişdir.

NəqliyyatRedaktə

Ulusun mərkəzi Amma kəndi Yakutsk milli magistral yolu üzərində yerləşir.

Amma kəndində bir çay limanı, bir də üçuş meydançası vardır.

İstinadlarRedaktə

↑ ¹ ² GEOnet Names Server. 2018.
↑ 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года. Rusiya Dövlət Federal Statistika Xidməti.
↑ "Перепись населения 2010". 2018-10-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-20. (#parameter_ignored_suggest). Росстат.
↑ "«Почёт за труд — хороший стимул»". Газета «Якутия». (#parameter_ignored_suggest)^{[ölü keçid]}

[_fd0c20c9326bc6d5-1] ¹ ² GEOnet Names Server. 2018.

[_c042ad426adc2905-2] 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года. Rusiya Dövlət Federal Statistika Xidməti.

[3] "Перепись населения 2010". 2018-10-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-20. (#parameter_ignored_suggest). Росстат.

[4] "«Почёт за труд — хороший стимул»". Газета «Якутия». (#parameter_ignored_suggest)^{[ölü keçid]}

[1]

[2]

[3]

[4]