Ammonium tiosulfat

Ammonium tiosulfat — (ammonium hiposülfit, ammonium turşusu) qeyri-üzvi birləşmə, (NH4)2SO3S düsturlu ammonium və tiosulfurik turşu duzudur, rəngsiz kristallardır, suda həll olunur. Fotoqrafiyada sürətli fiksatorların əsas komponenti kimi istifadə olunur.

Ammonium Tiosulfat
Molekulyar modelin şəkli
Ümumi
Ənənəvi adı Ammonium tiosulfat
Kimyəvi formulu (NH4)2SO3S
Molyar kütlə 148,21 q/mol
Fiziki xassələri
Aqreqat halı (n.ş.) rəngsiz kristallar
Sıxlıq 1,68 q/sm³
Termik xüsusiyyətlər
Ərimə nöqtəsi 150 ° C-də parçalanır °S
Kimyəvi xassələri
Suda həllolma 103.3100 q/100 ml
Təsnifatı
CAS-da qeyd. nöm. 7783-18-8
PubChem
EINECS-də qeyd. nöm. 231-982-0
SMILES [O-]S([O-])(=O)=S.[NH4+].[NH4+]
ChEBI 147402
ChemSpider

Alınması

redaktə
 
  • Havada ammonium hidrosulfidin yavaş oksidləşməsi:
 
  • Ammonium hidrosulfid və ammonium hidrosulfitin isti məhlullarının birləşdirilməsi:
 

Fiziki xüsusiyyətləri

redaktə

Ammonium tiosulfat, ammonyak qoxusu olan, suda asanlıqla həll olunan, asetonda yüngül və etanolda həll olunmayan rəngsiz kristallar əmələ gətirir.

Kimyəvi xüsusiyyətləri

redaktə
  • Məhsul qarışığı meydana gətirmək üçün istilikdə parçalanır::
 
  • Seyreltilmiş məhlullarda yavaşca parçalanır::
 
  • Konsentrat turşuları ilə parçalanır:
 
  • və isti seyreltilmiş turşular ilə:
 
 

Natrium tiosulfat kimi, fotoşəkil materiallarını işləyərkən fiksasiya prosesinə imkan verən həll olunan komplekslər meydana gətirən gümüş halidləri ilə reaksiya verir. Natrium tiosulfatdan fərqli olaraq, bir litr məhlula 6 q gümüş konsentrasiyasına çatmağa imkan verən ammonium tiosulfat bu miqdarın demək olar ki, ikiqat artırılmasına imkan yaradır və bununla da reaktivlərin istehlakını azaldır. Fiksasiya prosesi natrium tiosulfatlı fiksatorlara nisbətən xeyli sürətlidir (bəzi emulsiyalar üçün% 50).[1]

Bununla yanaşı, fiksatorlarda çox uzun müddət işləmək, aşağı gərginlikli yerlərdə metal gümüşün həll olunmasına,görüntü detalının itməsinə səbəb olur. Təsir xüsusilə incə dənəli emulsiyalarda və ammonium tiosulfatdakı sürətli fiksatorlarda (daha çox aktivliyi sayəsində) nəzərə çarpır ki, bu da işləmə prosesinin istilik və vaxt qaydalarına dəqiq əməl edilməsini tələb edir. Ayrıca, bu təsiri azaltmaq üçün filmlər və fotoqrafiya sənədləri üçün müxtəlif dərəcədə seyreltmədə sürətli fiksatorlar istifadə olunur; bu vəziyyətdə daha incə dənəli emulsiyaya sahib fotoqrafiya sənədləri üçün təxminən iki qat güclü seyreltmə tətbiq etmək lazımdır.[1]

Tətbiqi

redaktə

Fiksasiya prosesini sürətləndirmək üçün sodium tiosulfat əvəzinə fotoqrafiyada fiksasiya həllərinin tərkib hissəsi kimi istifadə olunur. Kristal şəklində zəif qorunması olduğundan, natrium tiosulfat ammonium xlor ilə qarışdırılaraq bu məqsədlə istifadədən dərhal əvvəl məhlulda hazırlanır.[2]

İstinadlar

redaktə

Ədəbiyyat

redaktə
  • Гурлев Д. С. Справочник по фотографии (обработка фотоматериалов). К.: Тэхника. 1988.
  • Лидин Р. А. и др. Химические свойства неорганических веществ: Учеб. пособие для вузов (3-е изд., испр). М.: Химия. 2000. ISBN 5-7245-1163-0.
  • Справочник химика. 2 (3-е изд., испр). Л.: Химия. Редкол.: Никольский Б. П. и др. 1971.
  • Eaton G. Photographic chemistry in black-and-white and color photograpy (second edition). N.Y.: Morgan & Morgan, Inc., Publishers Hastings-on-Hudson. 1965.