Androsov yemişanı
Androsov yemişanı (lat. Crataegus androssovii) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin yemişan cinsinə aid bitki növü.
Androsov yemişanı | ||||
---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: Növ: Androsov yemişanı |
||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||
|
||||
|
Təbii yayılması redaktə
Türkmənistan, Kopetdağ qoruğu, Qarağac dərəsində təbii halda rast gəlinir.
Botaniki təsviri redaktə
Hündürlüyü 4-6 m-dək olan, enli oval çətirli ağac və ya koldur. Gövdəsinin qabığı tünd boz, budaqlarda isə qonur-bozdur; cavan zoğları sıx, xırda tükcüklü, payızda isə az tükcüklü olub, bozumtul-qonurdur. Yarpaqları açıq yaşıl, qalıntəhər, dərili, üstü və kənarları tükcüklü, alt tərəfi çılpaq və ya damarcıqlarda tükcüklü; alt yarpaqları pazşəkilli və ya pazşəkilli - əksyumurta-vari, ucunda iri dişlidir. Uzunluğu və eni 4-4,5 mm, dərin 3-5 (7) kəsikli, enli-pazşəkilli bünövrəlidir; oyuqları iti, əyri, yuxarıya istiqamətlənmiş, hissələri uzunsov, uzunluğu enindən 2 dəfə çoxdur, ucu azsaylı iti dişlidir. Çiçək qurupları 6-12 (13) çiçəkdən ibarət, azçiçəkli yarımçətirlidir. Çiçəklərin diametri 1,5-1,8 sm, enli-üçkünc, kasayarpaqlarının uzunluğu təxminən 3 mm, ucu daralmış, yuxarı hissəsində və kənarlarında tükcüklüdür. Çiçək zoğu sıx xırda tükcüklüdür, hipatilərin aşağı hissəsi və çiçək saplaqları ağ tükcüklüdür. Erkəkcikləri 15-19, sütuncuqları 3-4, bəzən 5, iri, başcıqlı dişicik ağızlıdır. Meyvələri iri, eni 2-2,2 sm və uzunluğu 1,4-1,6 sm, qara-qırmızıdır, hər yarımçətirdə əsasən 2-4, bəzən 10-12-dək meyvə olur, çəyirdəkləri 3-4, bəzən 5 olmaqla üstü göyümtül çöküntülüdür.
Ekologiyası redaktə
Quraqlığa və istiyə davamlıdır. Torpağa tələbkar deyildir.
Azərbaycanda yayılması redaktə
Kiçik Qafqazda, Naxçıvan MR-nın daşlı qayalıqlarında təbii halda yayılmışdır.
İstifadəsi redaktə
Meyvələri yeməlidir, cem hazırlanır. Bir çox xəstəliklərin müalicəsində yarpaqlarından, meyvələrindən, çiçəklərindən istifadə olunur.