Antropogen terminlər

Antropogen terminlər-(yun. Antropos-insan)

Antropogen çirklənmə

redaktə

İnsanın təsərrüfat fəaliyyəti nəticəsində baş verir, o cümlədən təbii çirklənmənin tərkibinə və intensivliyinə bilavasitə və vasitəli təsir göstərir. Məsələn: hidrotikintilər aparmaq, yol örtüyü salmaq yolu ilə və s.[1]

Antropogen eroziya

redaktə

İnsanların düzgün olmayan təsərrüfat fəaliyyəti (meyilli yamacların başdan-başa şumlanması, meşələrin məhv edilməsi, otarma və suvarma normalarının pozulması, müxtəlif qazıntı işləri və s.) nəticəsində baş verən eroziya prosesi.

Antropogen relyef

redaktə

Qurunun insan fəaliyyəti nəticəsində dəyişilmiş və ya yaradılmış relyefi. İki cür antropogen relyef ayrılır: kortəbii və istiqamət verilmiş antropogen relyef (yamaclarda düzəldilən terraslar, tökmələr, torpaq bənd və s.)

Antropogen torpaqlar

redaktə

İnsan fəaliyyəti nəticəsində yeni torpaq tipi yaratmağa yönələn təsir (mədəni, becərilən torpaqlar), torpaqəmələgətirən amilləri dəyişməklə (təkrar şorlaşma), həmçinin sənaye, mülki və yol çəkilməsi zamanı təbii torpaq örtüyünün pozulması ilə əmələ gəlir.

Antropogen səhralar

redaktə

Antropogen səhralar insanın təbiətə bilavasitə və vasitəli təsiri nəticəsində yaranan səhralardır. Bu səhraların sahəsin getdikcə genişlənir və 10 mln km²-ə çatmışdır (qurunun 7%ni təşkil edir). Dünyanın bütün səhralarının antropogen olması haqda fikir yürüdülür.[2]

Antropogen mühit

redaktə

Canlı orqanizmləri əhatə edən və insan tərəfindən dəyişdirilən ətraf mühit.

Antropogen populyasiyalar

redaktə

İnsan tərəfindən introduksiya nəticəsində yaranan populyasiyalar, onların çoxalması, yayılması.

Antropogen seyrelmə

redaktə

Ayn-ayn bitki və ya heyvanın sıxlığının insan fəaliyyəti nəticəsində seyrəlməsi[3].

Antropogen suksessiya

redaktə

İnsanın təsərrüfat fəaliyyəti, onun birbaşa və ya dolayı yolla ekosistemə təsiri (meşənin qırılması, atmosferin qazlarla çirklənməsi və s.) nəticəsində baş verir.

Antropogen təzyiq

redaktə

İnsanın onu əhatə edən ətraf mühitə bilavasitə və vasitəli təsiri.

Həmçinin bax

redaktə

Xarici keçid

redaktə

İnsan — ətraf mühit sistemi Arxivləşdirilib 2017-10-08 at the Wayback Machine

İstinadlar

redaktə
  1. Qərib Məmmədov, Mahmud Xəlilov. Ekoloqlarin məlumat kitabi. Bakı-Elm-2003.
  2. Qərib Məmmədov, Mahmud Xəlilov. Ensiklopedik ekoloji lüğət. Bakı-Elm-2008.
  3. Məmmədov Q.Ş.Xəlilov M.Y. Ensiklopedik ekoloji lüğət Bakı 2008