Aralıq (İğdır)

Aralıq
	İlçə
Aralıq
	39°52′22″ şm. e. 44°31′09″ ş. u.HGYO
Ölkə	Türkiyə;
Daxildir	İğdır ili
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi	709 km²;
Hündürlük	821 m
Saat qurşağı	UTC+03:00;
Əhalisi
Əhalisi	21.311 nəf. (2018);
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi	76500
	Rəsmi sayt
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Aralıq (türk. Aralık) — İğdır ilinin ilçələrindən biridir.

Tarix

Keçmişdə Azərbaycan Qaraqoyunlu və Ağqoyunlu dövlətlərinin, daha sonra Azərbaycan Səfəvilər İmperiyasının tərkibində Azərbaycan əyalətinin (dörd xanlıq dövründə Çuxursəd xanlığının daxilində) tərkibində olmuşdur.

1 yanvar 1960-cı ildə yaradılıb.

Ərazi

İlçənin ərazisi 709.23^[1] km²–dir.^[2] İlçə ərazisi şərqdə 49 km-lik sərhəd xətti ilə İranla, şimalda 11 km-lik sərhəd xətti ilə Azərbaycanla (Naxçıvan MR-nın Sədərək rayonu), qərbində elin mərkəzi ilçəsi (İğdır İlçəsi), 56 km-lik sərhəd xətti (Araz çayı boyu) ilə Ermənistanla, cənubda isə Ağrı ilinin Doğubəyazıd ilçəsi ilə həmsərhəddir.^[3]

Əhali

Aralıq ilçəsi 5 məhəllədən ibarət Aralıq şəhərini və 22 kənddən ibarət Mərkəz bucağını (bucaq: ilçədən kiçik ərazi bölgüsüdür, kəndləri əhatə edir.) əhatə edir. 31 dekabr 2011-ci il rəsmi təxmininə əsasən cəmi ilçə əhalisi 22.425^[4] nəfərdir . Onların 6.775^[4] nəfəri şəhərdə yaşamaqdadır.

**Əhali**
İllər	Şəhər	Kənd	Cəmi
1960 sa.	2 287	7 322	10 191
1965 sa.	2 879	8 813	11 692
2000 sa.	8 115^[1]	13 632^[1]	21 747^[1]
2007 r.t.	7 239	14 916	22 155
2010 r.t.	6 201	15 609	21 810
2011 r.t.	6 775	15 650	22 425

Milli tərkib

Aralıq ilçəsi : əhalinin təxminən 60 %-i kürdlərdən, 40 %-i isə azərbaycanlılardan ibarətdir.
Aralıq şəhəri : əhalisinin demək olara ki hamısı (15–20 kürd ailəsi istisna olmaqla) azərbaycanlılardan ibarətdir.
Kəndlər : əhali əsasən kürdlərdən, qismən azərbaycanlılardan ibarətdir.

Şəhər

Aralıq şəhəri Araz, Qarasu, Qarşıyaxa, Köprülülər və Ortaköy adlanan 5 məhəllədən ibarətdir .

**Aralıq şəhəri əhalisi**
Məhəllə	2000 s.a.
Karşıyaka (Qarşıyaxa)	3 273
Köprülüler (Körpülülər)	1 445
Karasu (Qarasu)	1 019
Aras (Araz)	673
Ortaköy	564

Kəndlər

2011-ci ilə olan rəsmi təxminə əsasən Mərkəz bucağını əmələ gətirən 22 kənddə 15.650^[4] nəfər əhali yaşayır.

**Aralıq ilçəsinin kəndləri və milli tərkib**
No:	Kəndlərin adı^[4]	Əhali, 2011^[4] r.t.	Kişilər	Qadınlar	Milli çoxluq	Milli azlıq
1.	Adetli (Adətli)	250	117	133	kürd	…
2.	Aşağı Aratan	910	476	434	kürd	…
3.	Aşağıçamurlu (Aşağı Çamırlı)	835	425	410	kürd	…
4.	Aşağıtopraklı (Aşağı Torpaqlı)	405	202	203	kürd	…
5.	Babacan	853	435	418	kürd	…
6.	Gödekli (Gödəkli)	2 527	1 262	1 265	kürd	…
7.	Hacıağa^[5]	728	378	350	kürd	…
8.	Hasanhan (Həsənxan)^[6]	2 347	1 172	1 175	kürd Hüseyn Bademci	…
9.	Karahacılı (Qarahacılı)^[7]	408	205	203	kürd	…
10.	Kırçıçeği (Qırçiçəyi)	388	199	189	kürd	…
11.	Kolikent (Qulukənd (?))	667	338	329	kürd	…
12.	Ramazankent (Ramazankənd)	456	245	211	kürd	…
13.	Saraçlı (Saraclı)	507	266	241	kürd	…
14.	Yenidoğan	688	357	331	kürd	…
15.	Yukarıçamurlu (Yuxarı Çamırlı)	1 371	711	660	kürd	…
16.	Aşağıçiftlik (Aşağı Çiftlik/Aşağı Cütlük)	387	197	190	azərbaycanlı	…
17.	Emince (Əmincə)	57	30	27	azərbaycanlı	…
18.	Tarlabaşı	-	-	-
19.	Tazeköy (Təzəköy/Təzəkənd)	164	84	80	azərbaycanlı	…
20.	Yukarıaratan (Yuxarı Aratan)	293	143	150	azərbaycanlı	…
21.	Yukarıtopraklı (Yuxarı Torpaqlı)^[8]	1 021	534	487	azərbaycanlı	…
22.	Yukarıçiftlik (Yuxarı Çiftlik/Yuxarı Cütlük)	388	204	184	azərbaycanlı	…

Xarici keçidlər

İstinadlar

↑ ¹ ² ³ ⁴ T.C. Iğdır Valiliği :Aralık İlçesi Arxivləşdirilib 2012-04-04 at the Wayback Machine
↑ "Area of regions (including lakes), km²". Arxivləşdirilib 2014-05-29 at the Wayback Machine Regional Statistics Database. Turkish Statistical Institute. 2002. Retrieved: 2015–01-15. Or look here XLS.^{[ölü keçid]}
↑ T.C. Aralık Belediyesi :Coğrafi Durum Arxivləşdirilib 2012-03-03 at the Wayback Machine
↑ ¹ ² ³ ⁴ ⁵ Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) :Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi — 2011 veri tabanı^{[ölü keçid]}: İğdır ili, ilçe, şehir ve köy nüfusları
↑ kürd Sipkan tayfasının Hilo qəbiləsi
↑ 1950-ci ilədək xalis azərbaycanlı əhaliyə sahib olan kənd hazırda kürd əsilli — 80% Helikan və 20% Keleşkan tayfalarından ibarətdir.
↑ kürd Azizi tayfasının Gelo qəbiləsi
↑ 1992-ci ildək Alkızıl adlanmış xalis azərbaycalı əhaliyə sahib kənddir.

[Aralık_İlçesi-1] ¹ ² ³ ⁴ T.C. Iğdır Valiliği :Aralık İlçesi Arxivləşdirilib 2012-04-04 at the Wayback Machine

[2] "Area of regions (including lakes), km²". Arxivləşdirilib 2014-05-29 at the Wayback Machine Regional Statistics Database. Turkish Statistical Institute. 2002. Retrieved: 2015–01-15. Or look here XLS.^{[ölü keçid]}

[Coğrafi_Durum-3] T.C. Aralık Belediyesi :Coğrafi Durum Arxivləşdirilib 2012-03-03 at the Wayback Machine

[Adrese_dayalı_nüfus_kayıt_sistemi_-_2011_veri_tabanı-4] ¹ ² ³ ⁴ ⁵ Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) :Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi — 2011 veri tabanı^{[ölü keçid]}: İğdır ili, ilçe, şehir ve köy nüfusları

[5] ürd Sipkan tayfasının Hilo qəbiləsi

[6] 1950-ci ilədək xalis azərbaycanlı əhaliyə sahib olan kənd hazırda kürd əsilli — 80% Helikan və 20% Keleşkan tayfalarından ibarətdir.

[7] ürd Azizi tayfasının Gelo qəbiləsi

[8] 1992-ci ildək Alkızıl adlanmış xalis azərbaycalı əhaliyə sahib kənddir.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Aralıq
İlçə


39°52′22″ şm. e. 44°31′09″ ş. u.^HGYO
Ölkə	Türkiyə
Daxildir	İğdır ili
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi	709 km²
Hündürlük	821 m
Saat qurşağı	UTC+03:00
Əhalisi
Əhalisi	21.311 nəf. (2018)
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi	76500
Rəsmi sayt
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar