Axim fon Arnim
Karl Yoahim Fridrix Lüdviq fon Arnim ( 26 yanvar 1781 - 21 yanvar 1831 ) Alman şairi yazıçısı və alman romantizminin aparıcı simalarından biri.
| Karl Yoahim Fridrix Lüdviq fon Arnim | |
|---|---|
| alm. Achim von Arnim | |
 Peter Edvard Stroehling'in portreti (1803) | |
| Doğum adı | Carl Joachim Friedrich Ludwig von Arnim |
| Doğum tarixi | 26 yanvar 1781-ci il |
| Doğum yeri | Berlin, Brandenburq |
| Vəfat tarixi | 21 yanvar 1831-ci il (49 yaşında) |
| Vəfat yeri | Wiepersdorf, Brandenburq, Prussiya |
| Milliyyəti | alman |
| Təhsili | Halle Universiteti, Göttingen Universiteti |
| Fəaliyyəti | yazıçı, şair, roman yazıçısı, dramaturq, şair-vəkil[d], jurnalist |
| Əsərlərinin dili | alman dili |
| İstiqamət | romantizm |
| Tanınmış əsəri |
Des Knaben Wunderhorn |
| Üzvlüyü | Heydelberq romantik dairəsi |
.gif){kind=small} |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bioqrafiya redaktə
Arnim Berlində anadan olub, ilk dəfə 1204-cü ildə adı çəkilən Brandenburgian Uradel zadəgan ailəsindəndir. Onun atası Prussiya kamerası ( Kammerherr ) Joachim Erdmann von Arnim (1741-1804), Kopenhagen və Drezdendəki kral elçisi olub və sonradan fəal direktor kimi fəaliyyət göstərmişdir. Anası Amalia Caroline von Labes (1761-1781) Arnimin doğulmasından üç həftə sonra vəfat etdi.
Arnim və böyük qardaşı Karl Otto uşaqlıqlarını Zernikowda və Berlində Maykl Qabriel Fredersdorfun dul arvadı olan ana nənələri Marie Elisabeth von Labes ilə keçirdi. 1798-ci ildə Halle Universitetində hüquq, təbiət elmləri və riyaziyyat üzrə təhsil almağa davam etdi. Onun ilk yazılarında elmi jurnallar üçün çoxsaylı məqalələr daxil idi. Onun ilk böyük işi olan Theorie der elektrischen Erscheinungen (Elektrik hadisələri nəzəriyyəsi) alman romantikləri arasında yayılmış fövqəltəbiiliyə meyl göstərdi. Halledə görkəmli bəstəkar İohann Fridrix Reyxardt ilə əlaqə saxladı və onun evində romantik şair Lüdviq Tiklə tanış oldu. 1800-cü ildən Göttingen Universitetində təhsilini davam etdirərək Johann Wolfgang von Goethe və Clemens Brentano ilə tanış olsa da, təbiət elmlərindən ədəbiyyata meyl etdi. Arnim 1801-ci ildə tibb elmləri doktoru dərəcəsi aldı, lakin heç vaxt təcrübə keçmədi.
O, 1801-1804-cü illərdə qardaşı ilə birlikdə Avropanı gəzməyə getdi. Sonrakı həyat yoldaşı Bettina ilə Frankfurtda tanış oldu, Klemens Brentano ilə birlikdə Reyn vadisini gəzdi , Koppetdə Germaine de Stael, Fridrix Şlegel və həyat yoldaşı Dorothea ilə Paris, London və Şotlandiyaya səyahətini davam etdirdi .
Arnim Almaniyanın ənənəvi əfsanələrinin və xalq mahnılarının gözəlliklərini qiymətləndirməyi öyrənən Höte və Henderin əvvəlki yazılarından təsirlənmişdir. Almaniyada o, bunların toplusunu yaratmağa başladı və ilk dəfə 1805-ci ildə Klemens Brentano ilə əməkdaşlıq edərək Des Knaben Wunderhorn adı ilə əsərini nəşr etdi. O, kolleksiyanı redaktə etmək üçün Veymarda Hötenin yanına getdi. Frankfurtda hüquqşünas Friedrich Carl von Savigny ilə görüşdü və davamlı dostluğun başlanğıcını atdı.
Arnimsin redaksiya işi Napoleon müharibələrindən getdikcə daha çox təsirləndi. 1806-cı ildə Yena-Auerstedt döyüşündə Prussiya məğlub olduqdan sonra o, Köniqsberqə getdi və burada Baron vom Steinin yanında Prussiya islahatçıları dairəsinə qoşuldu. 1807-ci ildə Veymar və Kasselə qayıtdı. Burada Qrimm qardaşlarını ziyarət etdi və nəhayət Heidelberqə getdi . O və Brentano xalq mahnıları toplusunun ikinci və üçüncü cildini tamamladılar və 1808-ci ildən Cozef Görres ilə birlikdə Heydelberqdə mühüm romantik Zeitung für Einsiedler (Zahidlər üçün qəzet) əsərini nəşr etdilər. 1808-ci ildə artıq Heydelberq romantik dairəsinə Tieck, Friedrich Schlegel, Jean Paul , Justinus Kerner və Ludwig Uhland da daxil idi.
1809-cu ildən Arnim yenidən Berlində yaşayır, lakin Prussiya dövlət qulluğuna daxil olmaq planları uğursuzluğa düçar olur. 1810-cu ildə Brentano'nun bacısı Bettina ilə əlaqə qurdu və öz başına bir yazıçı kimi geniş tanınma qazandı. 11 mart 1811-ci ildə evləndilər və onların qızı Gisela (yeddi uşaqdan biri) də yazıçı oldu.
Berlində Achim Heinrich von Kleistin irsi üzərində işləyirdi və xristian kişilərin vətənpərvər Deutsche Tischgesellschaft assosiasiyasını qurdu. Adam Heinrich Müller və Friedrich de la Motte Fuque kimi Prussiya vətənpərvərləri ilə əlaqə saxladı və hətta 1813-cü il Alman kampaniyası zamanı Landsturm batalyonuna komandanlıq etdi. 1813-cü ilin oktyabrından 1814-cü ilin fevralında sələfi Bartold Georg Niebuhr ilə mübahisə edənə qədər Berlin qəzetinin "Prussiya müxbiri"nin naşiri kimi fəaliyyət göstərdi.
Həyat yoldaşı Berlində qaldığı müddətdə Arnim 1814-cü ildə ailəsi ilə Künstlerhaus Schloss Wiepersdorfda təqaüdə çıxdı və burada 1831-ci ildə insultdan ölənə qədər yaşadı. Onun kitabxanasında romanlar, dramlar, hekayələr, şeirlər və publisistik əsərləri var idi. Ölümündən sonra kitabxanası Veymar məhkəməsinin kitabxanasına keçdi.
Yaradıcılığı redaktə
Arnim alman romantizminin ən mühüm nümayəndələrindən biri hesab olunur. Onun əsərləri Vilhelm Qrimmin giriş sözü ilə iyirmi cilddə (1839-48) toplanmışdır. Onun əsərlərinə aşağıdakılar daxildir:
- Hollin Liebeleben (1802)
- Arielin Offenbarungen (1804)
- Des Knaben Wunderhorn (Folktale Collection, 3 cild, Clemens Brentano ilə, 1806 və 1808)
- Tröst Einsamkeit (Arnimin nəşr etdiyi Zeitung für Einsiedler kitab toplusu , 1808)
- Der Wintergarten (1809)
- Mistris Li (1809)
- Armut, Reichthum, Schuld und Buße der Gräfin Dolores (1810)
- Halle und Jerusalem (oyun, 1811)
- Isabella von Agypten. Kaiser Karl des Fünften erste Jugendliebe (novella, 1812)
- Schaubühne (pyes, 1813)
- "Frau von Saverne" (hekayə, 1817)
- Die Kronenwächter. Bd. 1: Bertholds erstes und zweites Leben (yarımçıq roman, 1817)
- Der tolle Invalide auf dem Fort Ratonneau (novella, 1818)
- "Fürst Ganzgott und Sänger Halbgott" (hekayə, 1818)
- Die Gleichen (oyun, 1819)
- "Die Majoratsherren" (hekayə, 1820)
- "Ouen Tudor" (hekayə, 1820)
- "Landhausleben" (hekayə, 1826)
- Die Päpstin Johanna (ölümündən sonra Bettina von Arnim tərəfindən nəşr edilmişdir, 1846)