Azad Məmmədov (idmançı)

Azərbaycanlı qaydasız döyüşçü və samboçu

Azad Məmmədov (18 aprel 1974, Şəki) — Azərbaycanlı qaydasız döyüşçüsamboçu; Döyüş sambosuPankration (qaydasız döyüş) üzrə Dünya mükafatçısı, Avropa və Rusiya çempionu, Beynəlxalq turnirlərin qalibi; Sambo idman növü üzrə beynəlxalq dərəcəli idman ustası; Samuray (Yaponiya) və Cəngavər (Rusiya) qılınclarının sahibi; "Gladiator İdman Klubu" təsisçisi və rəhbəri (2020-h.h); Mercedes-Benz Azərbaycan Avtomobil Klubunun prezidenti (2019-h.h); Birinci Qarabağ müharibəsi veteranı.

Azad Məmmədov
Mercedes-Benz Azərbaycan Avtomobil Klubunun Bakı ofisi
Mercedes-Benz Azərbaycan Avtomobil Klubunun Bakı ofisi
Şəxsi məlumatlar
Ləqəbi "Sibirskiy cigit"
Milliyəti azərbaycanlı
Doğum tarixi (50 yaş)
Doğum yeri Şəki şəhəri, Qoxmuq kəndi
İdman növü Sambo, Dzü-do, Pankration
Karyera illəri 1995-2008
İdman dərəcəsi Sambo üzrə beynəlxalq dərəcəli idman ustası, Dzü-do üzrə idman ustası

Həyatı

redaktə

Azad Əsgər oğlu Məmmədov 1974-cü ildə Şəki şəhərinin Qoxmuq kəndində ziyalı ailəsində dünyaya gəlmişdir. 1980–1990-cı illərdə Qoxmuq kənd orta məktəbində orta təhsil almışdır. 1990-cı ildə BDU-nun beynəlxalq münasibətlər və beynəlxalq hüquq fakültəsinə daxil olub, universitetin Bakalavr və Magistr dərəcələrinə yiyələnmişdir. Peşəkar idman karyerasını 2008-ci ildə başa vuran Azad Məmmədov hal-hazırda Şəki şəhərində bir neçə filialı olan Gladiator İdman Klubu"nun təsisçisi və rəhbəri, Mercedes-Benz Azərbaycan Avtomobil Klubunun prezidenti və iş adamı kimi fəaliyyət göstərir. Oğlu Əsgər Məmmədov da atasının yolu ilə gedərək professional Judo idman növü ilə məşğul olur.

Peşəkar karyerası

redaktə

Üçrəngli bayrağımızın dünya və Avropa ölkələrinin idman meydanlarında dalğalanmasında böyük rolu olan Azad Məmmədov idman sahəsində böyük uğurlar qazanmış idmançılarımızdandır. Hələ uşaq vaxtlarından idmana meyilli olan və Sambo ilə məşğul olan Azad 1988-ci ildə ilk dəfə orta məktəbdə keçirilən yarışda qalib gəlir. Qaydasız döyüşə marağı sonradan yaransa da ən böyük nailiyyətləri məhz bu idman növüylə bağlıdır. Qaydasız döyüş üzrə ilk rəsmi qələbəsi 1999-cu ildə olub.[1] Azad Məmmədov əsasən Azərbaycanın hüdudlarından kənarda çox böyük uğurlar qazanmışdır. Beləki, o, idmanın Sambo, dzü-do növləri üzrə Rusiya zonalar çempionu, Sibir çempionu adlarını qazanmış, bunlardan əlavə ondan artıq ümumrusiya və beynəlxalq turnirlərin qalibi olaraq xalqımızın adına layiq qələbələr qazanmışdır. Azad Məmmədov Azərbaycan və Rusiya idman tarixində qaydasız döyüş üzrə öz çəkisindən əlavə ağır çəkili atletlərlə də qələbə uğrunda mübarizə aparan yeganə idmançıdır. Azad idmançı karyerasında keçirdiyi 46 peşəkar döyüşün hamısını uğurla başa vuraraq, onların qalibi olmuşdur. 2002-ci ildə Yaponiyada iştirak etdiyi yüksək səviyyəli yarışlardan birində o, ilk azərbaycanlıdır ki, idman aləmində çox populyar olan "Samuray qılıncı"na layiq görülmüşdür.[2] Əsasən Rusiyada çıxış edən və bir müddət Rusiya Ordu İdman Klubunun heyətində fəaliyyət göstərən, 1999-cu ildə Rusiyada keçirilmiş qaydasız döyüş üzrə Avropa çempionatının gümüş medalını qazanan Azad daha sonra ilk azərbaycanlı olaraq 2001-ci ildə ağır çəkili idmançıların qaydasız döyüş yarışlarında Rusiya çempionuluğuna yüksəlir. 2002-ci il Noyabrın 3-dən 5-dək Novosibirsk şəhərində Dzü-do idman növü üzrə keçirilmiş beynəlxalq turnirdə 8 dövlətin 300-dən çox idmançısının öz güclərini sınadığı bu yarışda ölkəmizi təmsil edən Azad Məmmədov 81 kq çəkidə 48 idmançıya qalib gələrək qızıl medala layiq görülmüşdür[3].
Azadın ən maraqlı döyüşü 2003-cü il fevralın 26-da Moskvada baş tutub.[4] Xocalı soyqırımı günündə idmançımızın rəqibi "vəhşi" ləqəbli erməni atleti Serqey Tetovesyan olmuşdur. Döyüşdən əvvəl erməni lobbisi Azərbaycan diasporu nümayəndələrinə təsir edir ki, uduzan tərəf öz ölkəsinin bayrağını təslim etsin. Ermənilər Tetovesyanın Azaddan həm boyca, həm də çəkidə xeyli üstün olmasına güvənirdi. Görüş başlayandan bir neçə dəqiqə sonra Azad Tetovesyanın qolunu sındıraraq yerə çırpdı. Erməni bayrağı azərbaycanlılara təslim edildi. Sonradan ermənilər nə qədər təkid etsə də Azad qənimət götürdüyü bayrağı geri qaytarmır, onu Bakıya gətirərək BDU-nun yataqxanasında məskunlaşan Xocalı köçkünlərinin ayaqları altına atıb.[5] 2005-ci il May ayının 20–22-də Novosibirskdə MDB dövlətləri arasında keçirilən qaydasız döyüş üzrə beynəlxalq "Cəngavər turniri"ndə Azad 3 döyüşdən qalib çıxaraq uduş fondundan əldə etdiyi qazancı Milli Ordunun hesabına köçürmüşdür. Bu turnirdə Denis Rubçov, Valeri Plexanov kimi tanınmış idmançıları məğlub edərək Yunanıstanın Saloniki şəhərində keçiriləcək Dünya çempionatına lisenziya alan ilk azərbaycanlı olmuşdur. Bundan sonra 2005-ci ilin iyul ayının 25–27 də Salonikidə keçirilən yarışlara qatılan Azad III yerə çıxaraq bürünc medala layiq görülüb.[6] Pankration idman növü üzrə dünya çempionatının üçüncüsü olan Azad Məmmədov 2006-cı il 28 fevral — 2 mart tarixlərində Rusiyanın Perm şəhərində MDB dövlətlərinin Pankartion idman növü üzrə keçirilən turnirində birinci yeri qazanıb. Qazaxıstan və rusiyalı rəqiblərinə qalib gələn "Sibirskiy cigit" adlandırılan idmançımız kuboka və pul mükafatına layiq görülüb.[7] Sonrakı illərdə Azərbaycana qayıdan Azad Məmmədov burada idmançı gənclər yetişdirməyə başlayır.

İstinadlar

redaktə
  1. https://commons.wikimedia.org/wiki/Fayl:%22S%C9%99ninl%C9%99_f%C9%99xr_edirik%22.jpg?uselang=az
  2. https://commons.wikimedia.org/wiki/Fayl:%C6%8Fn_uzun_m%C3%BCdd%C9%99tli_t%C9%99hsil_alan_t%C9%99l%C9%99b%C9%99.jpg?uselang=az
  3. https://commons.wikimedia.org/wiki/Fayl:BDU-nun_t%C9%99l%C9%99b%C9%99si_Byn%C9%99lxalq_turnirin_qalibi_oldu.jpg?uselang=az
  4. "Arxivlənmiş surət". 2021-12-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-12-05.
  5. https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7f/%22C%C9%99ngav%C9%99r%22_q%C4%B1l%C4%B1nc%C4%B1_Az%C9%99rbaycana_g%C9%99tirildi.jpg[ölü keçid]
  6. https://commons.wikimedia.org/wiki/Fayl:D%C3%BCnya_%C3%A7empionat%C4%B1na_lisenziya_al%C4%B1b.jpg?uselang=az
  7. https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Azad_M%C9%99mm%C9%99dovun_yeni_q%C9%99l%C9%99b%C9%99si.jpg[ölü keçid]