Böyükağa Pişnamazzadə

Böyükağa Fərəcullah oğlu Pişnamazzadə (18 may 1918, Nuxa, Yelizavetpol quberniyası – 17 iyun 1977, Bakı) — Azərbaycan sovet kimyaçı alimi.

Böyükağa Pişnamazzadə
Böyükağa Fərəcullah oğlu Pişnamazzadə
Doğum tarixi	18 may 1918(1918-05-18)
Doğum yeri	Nuxa, Nuxa qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Zaqafqaziya DFR
Vəfat tarixi	17 iyun 1977(1977-06-17) (59 yaşında)
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Atası	Fərəcullah Pişnamazzadə
Elm sahəsi	kimya
Elmi dərəcəsi	kimya elmləri doktoru
Elmi adı	professor
İş yerləri	AMEA Kataliz və Qeyri-üzvi Kimya İnstitutu, Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti
Təhsili	Azərbaycan Dövlət Universitetinin Kimya fakültəsi (–1941), AMEA Kataliz və Qeyri-üzvi Kimya İnstitutu (–1949)
Mükafatları

Həyatı

B.F.Pişnamazzadə 1918-ci il mayın 18-də Şəki şəhərinin Gəncəlilər məhəlləsində Zaqafqaziya Müsəlmanları Ruhani İdarəsinin Şeyxüslamının müavini Hacı Şeyx Fərəcullah Zeynaləbdin oğlu Pişnamazzadənin ailəsində anadan olmuşdur. 1926-cı ildə Şəki şəhəri orta məktəbinə daxil olmuş, 1928-ci ildə ailəsinin Bakı şəhərinə köçməsi ilə əlaqədar təhsilini Bakıda 18 saylı orta məktəbdə davam etdirmişdir. 1936-cı ildə orta məktəbi bitirmiş və həmin ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki BDU) kimya fakultəsinə qəbul olmuşdur və 1941-ci ildə oranı bitirmişdir. Həmin ilin iyul ayında II Dünya müharibəsinin başlanması ilə ordu sıralarına səfərbər edilmiş və döyüşən ordunun arxa cəbhəsini müdafiə edən Daxili İşlər Xalq Komissarlığının 2-ci sərhəd polkunda kimya xidməti rəisi olmuşdur. 2-ci sərhəd polkunun tərkibində Şimali qərb, 2-ci Pribaltika, 1-ci Ukrayna cəbhələrində Polşa ərazisində döyüş yolu keçərək qələbəni Almaniyada başa vurmuşdur.

Elmi dərəcələri və elmi adları

Böyükağa Pişnamazzadə 1949-cu ildə "Üzvi kimya" ixtisası üzrə kimya elmləri namizədi, 1964-cü ildə isə həmin ixtisas üzrə kimya elmləri doktoru elmi dərəcəsini almışdır. O, 1952-ci ildə "Üzvi kimya" ixtisası üzrə baş elmi işçi, həmin ixtisas üzrə professor elmi adına layiq görülmüşdür.

Elmi fəaliyyəti

1945-ci ilin noyabrında ordudan tərxis olunduqdan sonra Azərbaycan EA-nın Kİ-da kiçik elmi işçi vəzifəsinə işə götürülmüşdür. 1947-ci ildə həmin institutun aspiranturasına qəbul olmuş və 1949-cu ildə "Alfa-xlorefirlərin etrilen karbohidrogenlərin etilen karbohidrogenləri ilə alkilləşməsi" mövzusunda namizədlik dissertasiyasını vaxtından əvvəl müdafiə edərək "Üzvi kimya" ixtisası üzrə kimya elmləri namizədi alimlik dərəcəsini almışdır. 1952-ci ildə isə böyük elmi işçi adına layiq görülmüşdür. 1964-cü ildə kimya elmləri doktoru alimlik dərəcəsi almaq üçün "Sadə və mürəkkəb xlorefirlərin sintezi və çevrilməsi sahəsində tədqiqatlar" mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir.B.F.Pişnamazzadə 1952-ci ildən ömrünün son günlərinə kimi Azərbaycan EA-nın Neft İnstitutunda, Y.Məmmədəliyev adına Neft-Kimya Prosesləri İnstitutunda və onun Sumqayıt filialında Epoksid qatranlarının modifikatorlarının sintezi laboratoriyalarına rəhbərlik etmişdir. Onun elmi tədqiqatları üzvi və neft kimyasının müxtəlif sahələrini əhatə edir. Qamma-xlorefirlərinin sintezi və onların şevrilmələri sahəsində apardığı elmi-tədqiqatlar onun əsas elmi istiqamətini təşkil edir.onun tərəfindən neftdən alınan benzin fraksiyasından üzvi sintez üçün çox mühüm rol oynayan metiltsiklopentanın, tsikloheksanın, metiltsikloheksanın ayrılması prosesi xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.

Elmi əsərləri

Onun apardığı çoxşaxəli elmi-tədqiqat işlərinin nəticələri 250 elmi əsərdə, o cümlədən 3 kitab və 50 müəlliflik şəhadətnaməsində öz əksini tapmışdır.

Elmi rəhbərliyi

10 elmlər namizədi hazırlamışdır.

İctimai fəaliyyəti

B.Pişnamazzadə işlədiyi institutlarda yerli komitənin sədri, partiya təşkilatının katibi olmuşdur.

Mükafatları

O, müharibə illərində döyüş yolunda və elmdə qazandığı nailiyyətlərə görə dövlət tərəfindən "Almaniya üzərində qələbə", "Əmək şücaəti", "Fədakar əməyə görə", "Əmək veteranı" medalları ilə təltif olunmuşdur.

Mənbə

• A.Məhərrəmov "Azərbaycan kimyaçıları", Bakı-2017.
• Pişnamazzadə Böyükağa Fərəcullah oğlu // . — I cild. — Səh.: 456. Рагимли Азер Ахмед оглы (Rəhimli Azər Əhməd oğlu) // . — I cild. — Səh.: 458.
• https://archive.org/stream/saz-1_202109/Azf-228077_djvu.txt