Bədiş dili
Bədiş dili — Pakistanda danışılan, demək olar ki, nəsli kəsilmiş, təsnif edilməmiş Hind-İran dili. Dilin fərqliliyi təsdiqlənməyib, dil ailəsi adı da ola bilər. 2014-cü ildə "Ethnologue, Languages of the World"ində qeyd edilmişdir ki, bədiş dili ən azı üç nəsildir danışılmır, lakin 2018-ci ildə "BBC" hələ də bu dildə danışa bilən üç kişini taparaq mövzu haqqında süjet çəkmişdir.[4]
| Bədiş dili | |
|---|---|
| Ölkə | |
| Regionlar | Bişiqram vadisi, Çeil |
| Danışanların ümumi sayı |
|
| Təsnifatı | |
| Kateqoriya | Avrasiya dilləri |
| Yazı | ərəb[1] |
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | — |
| ISO 639-2 | — |
| ISO 639-3 | bdz |
| Ethnologue | bdz |
| IETF | bdz |
| Glottolog | bade1240 |
Sahə dilçisi Məhəmməd Zaman Sağar bu dil üzərində işləyirdi, lakin iki il ərzində apardığı araşdırmalar nəticəsində cəmi yüzə yaxın söz toplaya bilmişdir.[4] 2007-ci ilin iyul ayında o, yenidən Bişiqram vadisini ziyarət Setmiş və orada bir neçə gün insanlarla birlikdə olmuşdur. Digərləri ilə yanaşı, dilçi Zübeyr Torvali bu dildə qeydləri qorumaq üçün cəhdlər edilir.[5]
2018-ci ildə "BBC" müxbirləri Pakistanın şimalındakı Bişiqram vadisində hələ də bədiş dilində danışa bilən üç qoca kişi (Səidgül, Əlişir və Rəhimgül) tapmışdır.[4] Onlar bildirmişdilər ki, onların kəndində insanlar bədiş dili əvəzinə torvali dilində danışır. Onlar həmçinin, Svat vadisinin puştu dilinin danışıldığı turizm bölgələrində işləyirdilər. Bədiş dilinə aid bəzi ifadələri bunlar idi:
- Min naao Rəhim Gül ti – Mənim adım Rəhimgüldür.
- Min Bədişi cibe aasa – Mən bədişcə danışıram.
- Tin haal xali di? – Nə ilə məşğulsan?
- Mey qrot xekti – Mən yemək yedim.
- İşu kaale him kam ixti – Bu il qar çox yağmır.[4]
İstinadlar
redaktə- ↑ "Usage of Nasta'liq in the Modern Publications - Typography Day" (PDF). Typography Day. 2022-05-01 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-06-05.
- ↑ 1 2 ScriptSource - Pakistan.
- ↑ https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-43194056. 2018.
- ↑ 1 2 3 4 Syed, Zafar. "Only three people speak this language". BBC News (ingilis). 2018-02-26. 2022-06-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-02-26.
- ↑ Khaliq, Fazal. "Swat's ancient language breathing its last". DAWN.COM. 10 January 2018. 5 June 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 December 2018.