Bəhram Əsgərov

Azərbaycanlı alim

Bəhram Mehrəli oğlu Əsgərov (5 oktyabr 1933, Tovuz rayonu12 mart 2014, Bakı) — fizika–riyaziyyat elmləri doktoru, professor, Bakı Dövlət Universiteti bərk cisimlər fizikası kafedrasının müdiri, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının akademiki.

Bəhram Əsgərov
Bəhram Mehrəli oğlu Əsgərov
250px =px
Doğum tarixi 5 oktyabr 1933(1933-10-05)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 12 mart 2014(2014-03-12) (80 yaşında)
Vəfat yeri
Elm sahəsi fizika
Elmi dərəcəsi
Təhsili
Mükafatları "Şöhrət" ordeni — 2004 "Azərbaycan Respublikasının əməkdar elm xadimi" fəxri adı — 2000

Həyatı

redaktə

Bəhram Əsgərov 5 oktyabr 1933-cü ildə Azərbaycan Respublikasının Tovuz rayonunun Əhmədabad kəndində anadan olmuşdur.[1] 1952 −1957-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Universiteti fizika fakültəsində təhsil alır. 1962-ci ildə Leninqrad şəhərində "Güclü maqnit sahəsində yarımkeçiricilər və yarımmetallarda termomaqnit effektlər" mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə edir. 1968-ci ildə dosent elmi adı almışdır.

1971-ci ildə Bakı Dövlət Universitetinin fizika fakültəsində "Bərk cisimlər fizikası" kafedrası yaratmış və ömrünün sonunadək onunun müdiri işləmişdir.

1960–1966-cı illər Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının Fizika İnstitutu elmi işçisi. 1966 – 1971-ci illər Bakı Dövlət Universiteti "Molekulyar fizika" kafedrasının dosenti işləmişdir.

1971-ci ildə yenidən Leninqrad şəhərində "Yarımkeçiricilərdə kinetik effektlər" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edir.

1972-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin professoru seçilir.

Bakalavr təhsil pilləsində "Termodinamika və statistik fizika" fənnindən, magistr təhsil pilləsində "Bərk cisimlərin kvant nəzəriyyəsi", "Kvant statistikası" və "Metallar və yarımkeçiricilər" fənlərindən mühazirələr demişdir.

Ailəli idi, üç övladı var idi.

12 mart 2014-cü ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir.

Tədqiqat sahəsi və elmi uğurları

redaktə

Əsas tədqiqat sahəsi yarımkeçiricilər və aşağıölçülü sistemlərdə elektron köçürmə hadisələrinin kvant nəzəriyyəsidir. 1974-cü ildə Bəhram Əsgərov Leninqradda "Nauka" nəşriyyatında özünün 21 çap vərəqi həcmində olan "Yarımkeçiricilərdə kinetik effektlər" adlı monoqrafiyasına görə elm və texnika sahəsində Azərbaycan Dövlət mükafatına, 2000-ci ildə isə Azərbaycan Respublikası Əməkdar Elm xadimi fəxri adına layiq görülmüşdür. 2001-ci ildə "Fizika" ixtisası üzrə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, 2007-ci ildə isə həmin ixtisas üzrə həqiqi üzvü seçilmişdir.

140 elmi məqalə, 4 monoqrafiya, 7 kitab və 1 patentin müəllifidir.[2]

2004-cü ildə Azərbaycanın "Şöhrət" ordeni ilə təltif edilib. 2009-cu ildə prezident təqaüdünə layiq görülüb.

12 mart 2014-cü ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir[3].

Seçilmiş əsərləri

redaktə
  • Askerov B. M., Figarova S. R., Mahmudov M. M. Longitudinal magnetoresistance of layered crystals in a quantizing magnetic field taking into account the spin splitting. Physica E: Low-Dimensional Systems and Nanostructures, v.33, № 6, p. 303–307, 2006, (Amsterdam, Netherlands),
  • Askerov B. M., Figarova S. R., Guseynov G. I., Figarov V. R. Relaxation-time and electrical conductiviy anisotropy of layered crystal at the scattering of charge carriers of impurity ions. AIP Conference Proceedings, v.905, p. 43–47, 2007 (USA),
  • Askerov B. M., Figarova S. R., Figarov V. R. Anisotropy of the Thermoelectrical Power in Superlattices, Nanotechnology, v.18, Special Issue, November, 2007, p. 424024–424047 (USA),
  • Аскеров Б.М., Гусейнов Г.И., Фигаров В.Р., Фигарова С.Р. Анизотропия примесного рассеяния и электропроводности квазидвумерных электронных систем. Физика твердого тела (Санкт – Петербург, Россия), том 50, вып. 4, с. 746–750, 2008.
  • Askerov B. M., Figarova S. R., Makhmudov M. M., Figarov V. R.. Diamagnetism of an electron gas in superlattices, Proceedings of the Royal Society A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences, 464, p. 3213–3218, 2008, (London, UK),
  • Askerov B. M., Figarova S. R., Kuliev B. I. Electron Transport Phenomena in Conductive Films. (article review). Physica Stat. Sol. (b) 121, 11–37, 1984, (Germany, Berlin).

Kitabları

redaktə
  • B. M. Askerov, S. R. Figarova. Thermodynamics, Gibbs Method and Statistical Physics of Electron Gases. Pub., Springer, 2010.
  • B. M. Askerov – Electron Transport Phenomena in Semiconductors. World Scientific, Singapore, New Jersey, London, 1994, 394 p.
  • Б.М.Аскеров – Электронные явления переноса в полупроводниках. Изд-во "Наука", Москва, 1985, 318 с.
  • Б.М.Аскеров – Кинетические эффекты в полупроводниках. Изд-во "Наука", Ленинград, 1970, 304 с.
  • B. M. Əsgərov – Bərk cisimlər nəzəriyyəsi. Bakı Dövlət Universitetinin nəşriyyatı, Bakı, 2001, 153 səh.
  • B. M. Əsgərov – Bərk cisimlərin nəzəriyyəsi. Bakı Dövlət Universitetinin nəşriyyatı, Bakı, 2013, 396 səh.

Mükafatları

redaktə
  • Azərbaycan SSR Dövlət Mükafatı laureatı,
  • Azərbaycan Respublikası Əməkdar Elm Xadimi
  • Azərbaycan Respublikası Prezident təqaüdçüsü
  •   "Şöhrət" ordeni (Azərbaycan) laureatı

Xatirəsi

redaktə

5 oktyabr 2015-ci ildə Bakı Dövlət Universitetində Bəhram Əsgərovun 1971-ci ildə yaratdığı və ömrünün sonuna qədər rəhbərlik etdiyi "Bərk cisimlər fizikası" kafedrasının önündə anadan olmasının 82-ci ildönümü münasibətilə barelyefinin açılışı olub[4].

İstinadlar

redaktə
  1. "Əsgərov Bəhram Mehralı oğlu". science.gov.az. 2022-07-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-07-12.
  2. "Bakı Dövlət Universitetinin alimi vəfat edib". 2014-03-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-12.
  3. Akademik Bəhram Əsgərov vəfat edib — qaynar.info saytı Arxivləşdirilib 2023-07-04 at the Wayback Machine(yayımlanıb:12.03.2014 10:02, yoxlanılıb: 13. mart 2014)
  4. "Arxivlənmiş surət". 2016-03-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-05.