BMT-nin İqlim Dəyişmələri Konfransı
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İqlim Dəyişmələri Konfransı – BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyası (UNFCCC) çərçivəsində hər il keçirilən konfrans. Bu görüşlər iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə əldə edilmiş tərəqqini qiymətləndirmək və 1990-cı illərin ortalarından etibarən inkişaf etmiş ölkələr üçün istixana qazı emissiyalarını azaltmaq üçün hüquqi cəhətdən məcburi öhdəliklər qoyan Kioto Protokolunu müzakirə etmək üçün UNFCCC tərəflərinin – Tərəflər Konfransının (COP) rəsmi görüşü kimi xidmət edir.[1] 2005-ci ildən başlayaraq konfranslar həm də "Kyoto Protokolunun Tərəflərinin Müşavirəsi rolunu oynayan Tərəflərin Konfransı" (CMP) kimi fəaliyyət göstərmişdir;[2] protokolla bağlı iclaslarda müşahidəçi qismində protokolun tərəfləri olmayan konvensiya iştirakçıları da iştirak edə bilərlər. 2011-ci ildən 2015-ci ilə qədər görüşlər iqlim fəaliyyətinə doğru ümumi yol yaradan Durban platformasının bir hissəsi kimi Paris Sazişini müzakirə etmək üçün istifadə edilmişdir.[3] COP-nin yekun mətni yekdilliklə qəbul olunmalıdır.[4]
| BMT-nin İqlim Dəyişmələri Konfransı | |
|---|---|
.jpg) | |
| Başlama tarixi | 1996 |
| Səbəbi | Qlobal istiləşmə[d] |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
BMT-nin ilk İqlim Dəyişmələri Konfransı 1995-ci ildə Berlində keçirilib.[5][6]
| Sıra | İl | Ad | Alternativ ad | Məkan | Ölkə | Regional Qruplar[7] |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 1995 | COP1 | Berlin |  Almaniya
|
Qərbi Avropa və Digər Qrup (WEOG) | |
| 2 | 1996 | COP2 | Cenevrə |  İsveçrə
|
WEOG | |
| 3 | 1997 | COP3 | Kyoto |  Yaponiya
|
Asiya Qrupu | |
| 4 | 1998 | COP4 | Buenos-Ayres |  Argentina
|
Latın Amerikası və Karib hövzəsi Qrupu (GRULAC) | |
| 5 | 1999 | COP5 | Bonn | Almaniya
|
WEOG | |
| 6 | 2000 | COP6 | Haaqa |  Niderland
|
WEOG | |
| 7 | 2001 | COP 6–2 | Bonn | Almaniya
|
WEOG | |
| 8 | 2001 | COP7 | Mərakeş |  Mərakeş
|
Afrika Qrupu | |
| 9 | 2002 | COP8 | Yeni Dehli |  Hindistan
|
Asiya Qrupu | |
| 10 | 2003 | COP9 | Milan |  İtaliya
|
WEOG (COP sədri: Macarıstan, Şərqi Avropa Qrupu) | |
| 11 | 2004 | COP10 | Buenos-Ayres | Argentina
|
GRULAC | |
| 12 | 2005 | COP11 | CMP 1 | Monreal | .svg){kind=small} Kanada
|
WEOG |
| 13 | 2006 | COP12 | CMP 2 | Nayrobi |  Keniya
|
Afrika Qrupu |
| 14 | 2007 | COP13 | CMP 3 | Bali |  İndoneziya
|
Asiya Qrupu |
| 15 | 2008 | COP14 | CMP 4 | Poznan |  Polşa
|
Şərqi Avropa Qrupu |
| 16 | 2009 | COP15 | CMP 5 | Kopenhagen |  Danimarka
|
WEOG |
| 17 | 2010 | COP16 | CMP 6 | Kankun |  Meksika
|
GRULAC |
| 18 | 2011 | COP17 | CMP 7 | Durban |  Cənubi Sudan
|
Afrika Qrupu |
| 19 | 2012 | COP18 | CMP 8 | Doha |  Qətər
|
Asiya Qrupu |
| 20 | 2013 | COP19 | CMP 9 | Varşava | Polşa
|
Şərqi Avropa Qrupu |
| 21 | 2014 | COP20 | CMP 10 | Lima | .svg){kind=small} Peru
|
GRULAC |
| 22 | 2015 | COP21 | CMP 11 | Paris |  Fransa
|
WEOG |
| 23 | 2016 | COP22 | CMP 12 / CMA 1 | Mərakeş | Mərakeş
|
Afrika Qrupu |
| 24 | 2017 | COP23 | CMP 13 / CMA 1–2 | Bonn | Almaniya
|
WEOG (COP sədri: Fici, Asiya Qrupu) |
| 25 | 2018 | COP24 | CMP 14 / CMA 1–3 | Katovitse | Polşa
|
Şərqi Avropa Qrupu |
| 26 | 2019 | SB50 | Bonn | Almaniya
|
WEOG | |
| 27 | 2019 | COP25 | CMP 15 / CMA 2 | Madrid |  İspaniya
|
WEOG (COP sədri: Çili, GRULAC) |
| 28 | 2021 | COP26 | CMP 16 / CMA 3 | Qlazqo |  Böyük Britaniya
|
WEOG |
| 29 | 2022 | COP27 | CMP 17 / CMA 4 | Şərm əş-Şeyx |  Misir
|
Afrika Qrupu |
| 30 | 2023 | COP28 | CMP 18 / CMA 5 | Dubay |  BƏƏ
|
Asiya Qrupu |
| 31 | 2024 | COP29 | CMP 19 / CMA 6 | Bakı |  Azərbaycan
|
Şərqi Avropa Qrupu[8] |
| 32 | 2025 | COP30 | CMP 20 / CMA 7 | Belen |  Braziliya
|
GRULAC |
| 33 | 2026 | COP31 | CMP 21 / CMA 8 | TBC | TBC | Avstraliya və Sakit Okean Ölkələri |
İstinadlar
redaktə- ↑ "What is the UNFCCC & the COP". Climate Leaders. Lead India. 2009. 27 March 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 December 2009.
- ↑ The Adaptation Fund Arxiv surəti 14 mart 2014 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 14 mart 2014 at the Wayback Machine. Accessed on 14 March 2014.
- ↑ Jepsen, Henrik; və b. Negotiating the Paris Agreement: The Insider Stories. Cambridge University Press. 2021. ISBN 9781108886246. 2022-12-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-12-16.
- ↑ "COP26: Rich countries 'pushing back' on paying for climate loss". BBC News (ingilis). 8 November 2021. 2021-12-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 November 2021.
- ↑ "Stages of climate change negotiations". Federal Ministry for the Environment, Nature Conservation, Building and Nuclear Safety. 27 December 2012. 13 January 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 November 2016.
- ↑ "More Background on the COP". UNFCC. 2014. 15 November 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 November 2016.
- ↑ The GA Handbook: A practical guide to the United Nations General Assembly (PDF) (2 ed.). New York: Permanent Mission of Switzerland to the United Nations. 2017. p. 124. ISBN 978-0-615-49660-3.
- ↑ "Eastern European nations pave way for Baku to host COP29". Financial Times. 2023-12-08. 2023-12-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-09.