Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəməri

	Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəməri
	Neft
Ölkələr	Azərbaycan ; Gürcüstan; Türkiyə; ; ;
İstismarı	2006-cı il
Tərəfdaşlar:	BP, SOCAR, Chevron, Statoil, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Eni, Total, Itochu, Inpex, ConocoPhillips, Hess Corporation
Operatoru	BP
Başlayır	Bakı (Səngəçal terminalı), Azərbaycan
Bitir	Ceyhan, Türkiyə
Uzunluğu	1.768 km
Diametri	865-1070 mm
Ötürücülüyü	gündəlik 1 milyon barrel m³/il
	Sanqaçal Ceyhan Kəmərin başı və sonu xəritədə:; 40°10′10″ şm. e. 49°27′30″ ş. u.; 37°02′ şm. e. 35°49′ ş. u.
	[[commons:Category: Baku–Tbilisi–Ceyhan pipeline Vikianbarda\|Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəməri Vikianbarda]]

Bakı-Tbilisi-Ceyhan boru xətti — Azərbaycan neftinin Xəzər dənizindən Türkiyənin Ceyhan limanına, oradan Aralıq dənizi vasitəsilə Avropa bazarlarına nəqli kəmərdir. Uzunluğu 1768 kilometrdir. Azərbaycandan (443 km), Gürcüstandan (249 km) və Türkiyədən (1076 km) keçir. Boru xəttinin diametri Azərbaycan və Türkiyə daxilində 42 düym (106,68 santimetr), Gürcüstanda isə 46 düymdür (116,84 santimetr). Türkiyədə Ceyhan Dəniz Terminalına doğru son hissəsində boru xəttinin diametri azalaraq 34 düyməyə (86,36 santimetr) enir.

Poçt markası (2003).

1994-cü ilin sentyabr ayında Bakıda Azərbaycanın Dövlət Neft Şirkəti ilə dünyanın 11 böyük neft şirkəti arasında Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorundakı "Azəri-Çıraq-Günəşli" yataqlarının istifadə edilməsi barədə "Əsrin müqaviləsi" adlanan müqavilə imzalandı.

Bakı-Tbilisi-Ceyhan boru xəttidən sonra Azərbaycanda və Qafqazda ən böyük layihə Bakı-Tbilisi-Qars dəmiryolu xətti dəmiryolu layihəsidir.

TarixiRedaktə

StatistikasıRedaktə

QiymətiRedaktə

BTC boru kəməri layihəsinin ilkin qiyməti 2,95 milyard ABŞ dolları həcmində nəzərdə tutulsa da, sonda bu rəqəm 4,3 milyard dollara çatıb, bank kreditlərini nəzərə aldıqda isə bu xərclərin 5 milyard dolları ötdüyü üzə çıxır. Layihənin bahalaşmasının bir sıra səbəbi var. Bunlardan biri tikinti xidmətlərinin qiymətinin artmasıdır ki, bu da neft və başqa enerji daşıyıcılarının qiymətinin artması ilə əlaqədardır. Bundan başqa, əlavə xərclər boru kəmərinin Gürcüstan və Türkiyə ərazisində tikintisi zamanı meydana çıxıb. Gürcüstanda Borjomi dərəsinin ekoloji təhlükəsizliyi ilə bağlı yaranmış qalmaqal müxtəlif vaxtlarda tikinti işlərinin 45 gün dayanmasına səbəb olub. Nəticədə təbiəti mühafizə işləri üçün təxminən 100 milyon dollar əlavə vəsait sərf olunub. BTC-nin Türkiyə ərazisindəki tikintisi ilə bağlı BTC Co. boru kəməri şirkətinin səhmdarlarına 333 milyon dollar həcmində əlavə vəsait ayırmalı olub. Kəmərin Türkiyə hissəsini tikən BOTAŞ şirkəti xərclərin artmasının səbəbini sifarişçinin- BP-nin göstərişi ilə bəzi yerlərdə layihənin dizaynına dəyişikliklər edilməsi, həmçinin ətraf mühitin qorunmasına dair əlavə işlərin görülməsi ilə izah edib. Öncə neftlə dolu ilk tankerin Ceyhandan 2005-ci ilin martında yola düşəcəyi planlaşdırılırdı. Sonra bu tarix müvafiq olaraq 15 may 2005-ci il, 1 oktyabr 2005-ci il, mart 2006-cı il, 31 may 2006-cı ilə keçirilib. Sonda Azərbaycan neftini daşıyan ilk tanker Ceyhandan 2 iyun 2006-cı ildə yola düşüb.^[1]

Xatirə sikkələriRedaktə

İstinadlarRedaktə

↑ [1] ^{[ölü keçid]} mediaforum.az

Həmçinin baxRedaktə

Bakı-Tbilisi-Qars dəmiryolu xətti

Xarici keçidlərRedaktə

	Vikianbarda Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəməri ilə əlaqəli mediafayllar var.

[1] [1] ^{[ölü keçid]} mediaforum.az

[1]