Basketbol üzrə dünya çempionatı

Basketbol üzrə dünya çempionatıbasketbol üzrə 1950-ci ildən etibarən FİBA-nın təşşəbbüsü ilə hər 4 ildən bir kişilərdən ibarət milli yığma komandaların iştirakı ilə keçirilən beynəlxalq turnir. Bu idman növü üzrə olimpiya turniri ilə yanaşı, dünya çempionatı da beynəlxalq basketbol turnirləri arasında xüsusi yer tutur.

Basketbol üzrə dünya çempionatlarında milli yığma komandaların iştirak reytinqini əks etirən xəritə

Basketbol üzrə kişilərdən ibarət yığma komandalar arasında dünya çempionatının keçirilməsi haqqında qərar 1948-ci ildə Londonda keçirilən yay Olimpiya oyunları zamanı FİBA-nın konqresində[1] qəbul edilmişdir. Basketbol üzrə ilk dünya çempionatı 1950-ci ildə Buenos-Ayresdə (Argentina) keçirilmişdir[2] . Çempionatda 10 komanda iştirak etmişdir. İlk dünya çempionu 1948-ci ildə Olimpiya çempionu olmuş ABŞ yığma komandası üzərində qələbə qazanan Argentina komandası olmuşdur. Sonralar ABŞ yığma komandası 5 (beş) dəfə (1954, 1986, 1994, 2010, 2014); Yuqoslaviya yığma komandası 5 (beş) dəfə (1970, 1978, 1990, 1998 və 2002), SSRİ yığma komandası 3 (üç) dəfə (1967, 1974 və 1982), Braziliya yığma komandası 2 (iki) dəfə (1959 və 1963) dəfə basketbol üzrə dünya çempionu olmuşdur.

1953-cü ildən başlayaraq basketbol üzrə qadınlardan ibarət yığma komandalar arasında da dünya çempionatı keçirilməyə başladı. İlk çempionat 1953-cü ildə Santyaqoda (Çili) keçirilmiş, ilk dünya çempionu ABŞ yığma komandası olmuşdur. Qadınlardan ibarət yığma komandalar arasında keçirilən dünya çempionatında ABŞ komandası daha 8 (səkkiz) dəfə (1957, 1979, 1986, 1990, 1998, 2002, 2010), SSRİ yığma komandası 6 (altı) dəfə (1959, 1964, 1967, 1971, 1975 və 1983) dünya çempionu olmuşdur.

Qaliblər və mükafatçılar

redaktə
İl Keçirildiyi yer Final matçı Bürünc uğrunda matç
Qızıl Hesab Gümüş Bürünc Hesab 4-cü yer
1950   Argentina  
Argentina
64:50[3]  
ABŞ
 
Çili
51:40[3]  
Braziliya
1954   Braziliya  
ABŞ
62:41[3]  
Braziliya
 
Filippin
66:60[3]  
Fransa
1959   Çili  
Braziliya
81:67[3]  
ABŞ
 
Çili
86:85[3]
Overtaym
 
Tayvan
1963   Braziliya  
Braziliya
90:71[3]  
Yuqoslaviya
 
SSRİ
69:67[3]  
ABŞ
1967   Uruqvay  
SSRİ
71:59[3]  
Yuqoslaviya
 
Braziliya
80:71[3]  
ABŞ
1970   Yuqoslaviya  
Yuqoslaviya
80:55[3]  
Braziliya
 
SSRİ
62:58[3]  
İtaliya
1974   Пуэрто-Рико  
SSRİ
82:79[3]  
Yuqoslaviya
 
ABŞ
83:70[3]  
Kuba
1978   Filippin  
Yuqoslaviya
82:81
Овертайм
 
SSRİ
 
Braziliya
86:85  
İtaliya
1982   Kolumbiya  
SSRİ
95:94  
ABŞ
 
Yuqoslaviya
119:117  
İspaniya
1986   İspaniya  
ABŞ
87:85  
SSRİ
 
Yuqoslaviya
117:91  
Braziliya
1990   Argentina  
Yuqoslaviya
92:75  
SSRİ
 
ABŞ
107:105
Overtaym
 
Puerto-Riko
1994   Kanada  
ABŞ
137:91  
Rusiya
 
Xorvatiya
78:60  
Yunanıstan
1998   Yunanıstan  
Yuqoslaviya
64:62'  
Rusiya
 
ABŞ
84:61  
Yunanıstan
2002   ABŞ  
Yuqoslaviya
84:77
Overtaym
 
Argentina
 
Almaniya
117:94  
Yeni Zelandiya
2006   Yaponiya  
İspaniya
70:47  
YUnanıstan
 
ABŞ
96:81  
Argentina
2010   Türkiyə  
ABŞ
81:64  
Türkiyə
 
Litva
99:88  
Serbiya
2010   İspaniya  
ABŞ
129:92  
Serbiya
 

Fransa

95:93  

Литва

2019   Çin

Dünya çempionatı qaliblərinin reytinq cədvəli

redaktə

Cədvəldə SSRİ və Rusiya, həmçinin Yuqoslaviya və Serbiya milli komandalarının medalları ayrı-ayrılıqda verilmişdir[4]..

Yer Ölkə Qızıl Gümüş Bürünc Toplam
1   5 3 4 12
2   5 3 2 10
3   3 3 2 8
4   2 2 2 6
5   1 1 0 2
6   1 0 0 1
7   0 2 0 2
8   0 1 0 1
  0 1 0 1
  0 1 0 1
11   0 0 2 2
12   0 0 1 1
  0 0 1 1
  0 0 1 1
  0 0 1 1
  0 0 1 1
Cəmi 17 17 17 51

Xarici keçid

redaktə

İstinadlar

redaktə
  1. "FIBA World Championship History (pdf)" (PDF). FIBA. 1 January 2007. 28 July 2011 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 7 September 2010.
  2. Kennedy, John. "'El Primer Crack' of Argentine Basketball: Oscar Furlong". Society for Irish Latin American Studies. John Kennedy. 12 March 2008. 25 February 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 September 2010.
  3. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Финального матча на чемпионатах не было, лучшие команды по результатам первого группового этапа выходили в финальный групповой турнир, где в матчах между собой выявляли сильнейшего, в таблице приведены результаты игр 1 и 2 команд по результатам чемпионата, и 3 и 4 соответственно.
  4. "Medal Count: FIBA Basketball World Cup". 2013-09-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-12-22.