Bataqlıq ağtərəsi

Bataqlıq ağtərəsi (lat. Parnassia palustris) — bitkilər aləminin celastrales dəstəsinin celastraceae fəsiləsinin ağtərə cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Təhlükəli həddə yaxın olanlar" kateqoriyasına aiddir - NT. Azərbaycanın nadir növüdür.

Bataqlıq ağtərəsi
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superrozidlər Klad: Rozidlər Klad: Fabidlər Dəstə: Celastrales Fəsilə: Celastraceae Yarımfəsilə: Parnassioideae Cins: Ağtərə Növ: Bataqlıq ağtərəsi
Beynəlxalq elmi adı
Parnassia palustris L., 1753
Şəkil axtarışı ITIS   24206 NCBI   38862 EOL   583376

Botaniki xarakteristikası

Çoxillik ot bitkisidir. Gövdəsi 7-40 sm hündürlükdədir. Kökətrafı yarpaqları ürəkvari əsaslı, yumurtavari – dairəvi, tam kənarlı, gövdə yarpağı tək, gövdəni bürüyən va ya gövdədə yarpaqlar yoxdur. Çiçəkləri təpədə təkdirlər. Kasacıq əsasa qədər yumurtavari-lansetşəkilli va ya lansetvari-xətti hissəciklərə bölünmüşdür. Ləçəkləri ağdır, enli yumurtavari va ya ellipsşəkilli, 5–12 mm uzunluqdadır. Staminodilər enli, çoxlu hissələrə ayrılmış, sapvari hissəciklidir. Toxumları çoxsaylıdır.

Bioloji, ekoloji ve fitosenoloji xüsusiyyətləri

İyun və iyul ayları çiçəkləyir va toxumlayır. Yuxarı dağ qurşağının rütubətli yerlərində rast gəlinir. Mezofit bitkidir.

Yayılması

Böyük Qafqazın Quba sahəsi, şərq və qərb hissələri, Kiçik Qafqazın cənub, şimal və mərkəzi hissələri, Naxçıvanın dağlıq hissəsidir.

Sayı ve tendensiyası

Populyasiyanın təbii bərpasında mənfi təsirlərin dəyişilməsindən asılılığı müşahidə olunur, azalma tendensiyasına meyllidir.

Məhdudlaşdırıcı amillər

Antropogen amillər (otarılma, tapdalanma) və iqlim amillərinə həssaslıqdır.

Mühafizə tədbirləri

Populyasiyanı nəzarətə götürülməsi, mütəmadi monitorinqlərin aparılması tələb olunur.

Yarımnövləri

• Parnassia palustris var. izuinsularis H.Ohba
• Parnassia palustris var. palustris
• Parnassia palustris var. yakusimensis (Masam.) H.Ohba